Tin Khu Vực 
Tiềm năng từ góc nhìn của ‘bà mai’ nghìn tỷ
Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, đại diện doanh nghiệp chuyên lĩnh vực về bất động sản và xác thực doanh nghiệp cho biết, hiện doanh nghiệp muốn chuyển hướng sang lĩnh vực ngành giáo dục bởi hiện nay, có rất nhiều trường tư thục ngoài công lập đang có nhu cầu M&A (mua bán - sáp nhập), mở rộng chuỗi trường hoặc tìm kiếm người nối tiếp cho thế hệ F2. Liệu thị trường Nhật Bản có phù hợp và tiềm năng để đầu tư vào lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam hay không?
Theo chuyên gia về M&A, các trường quốc tế theo phong cách Nhật Bản, đặc biệt cấp ba, thường khó đạt hiệu quả tại Việt Nam. Ảnh minh họa.
Về vấn đề này, bà Phi Hoa, CEO & FOUNDER Công ty ONE-VALUE, cho hay, từ trước đến nay, doanh nghiệp đã làm việc với khoảng năm tập đoàn giáo dục Nhật Bản, đều là các công ty niêm yết, có nhu cầu đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, khi đánh giá cơ hội đầu tư trong giáo dục, cần cân nhắc từng phân khúc. Trong đó, các trường quốc tế theo phong cách Nhật Bản, đặc biệt cấp ba, thường khó đạt hiệu quả tại Việt Nam. “Thị trường Việt Nam vẫn ưu tiên chương trình quốc tế nói tiếng Anh hoặc theo mô hình Mỹ, do phụ huynh đánh giá cao giáo dục Mỹ hoặc Anh hơn. Do đó, các trường quốc tế kiểu Nhật sẽ khó thu hút học sinh và nhà đầu tư”, bà Hoa nói.
Ngược lại, một số phân khúc vẫn có tiềm năng phát triển mạnh. Giáo dục mầm non, giáo dục sớm (Montessori) và các mô hình đào tạo theo tác phong Nhật Bản đang nhận được sự quan tâm từ các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, các mô hình giáo dục luyện thi các cấp cũng là lĩnh vực hấp dẫn.
Một xu hướng quan trọng khác là giáo dục trực tuyến (online education). Các nhà đầu tư Nhật Bản đang quan tâm đến nền tảng học tập trực tuyến, ứng dụng giáo dục, và các dịch vụ e-learning, phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và nhu cầu học tập linh hoạt tại Việt Nam.
Ngoài ra, một ngách thị trường tiềm năng là đào tạo lao động tay nghề cao và chuyên gia theo tiêu chuẩn Nhật Bản. Theo mô hình “order-based training”, các doanh nghiệp Nhật Bản đặt hàng đào tạo nghề tại Việt Nam, sau đó tiếp nhận lao động đã được huấn luyện để làm việc tại Nhật. Đây cũng là chiến lược đã giúp FPT phát triển mạnh, trở thành đơn vị hàng đầu trong việc nhận các “order” đào tạo nhân sự.
M&A trong hôn nhân đòi hỏi pháp lý nghiêm ngặt
Liên quan đến xu hướng phát triển ngành môi giới hôn nhân, theo bà Phi Hoa, tại Nhật Bản hiện tồn tại nhiều công ty môi giới hôn nhân quy mô lớn, hoạt động bài bản với các dịch vụ kết nối nghiêm túc.
Tại Việt Nam, theo khảo sát, khoảng 10% dân số đang ở trạng thái độc thân hoặc đã ly hôn, với xu hướng tăng nhanh. Dự báo đến năm 2030, nhóm đối tượng này sẽ tăng từ 5–8% mỗi năm. Số lượng người có nhu cầu kết hôn dự kiến tăng khoảng 8–10% mỗi năm, mở ra tiềm năng lớn cho các dịch vụ môi giới hôn nhân và tổ chức sự kiện kết nối bạn đời.
Thực tế, năm 2024, đã có 3 doanh nghiệp Nhật Bản đã bày tỏ mong muốn đầu tư và hợp tác triển khai các dịch vụ môi giới hôn nhân tại Việt Nam. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam hiện chưa cho phép doanh nghiệp có vốn nước ngoài trực tiếp tổ chức sự kiện.
Do đó, nếu muốn tham gia thị trường, các công ty Nhật phải hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam – công ty Việt sẽ đứng ra tổ chức, còn phía Nhật cung cấp mô hình, nền tảng công nghệ và các gói dịch vụ “matching”. Đây là cơ hội hợp tác hấp dẫn, vừa đảm bảo tuân thủ pháp luật, vừa tận dụng kinh nghiệm và công nghệ nước ngoài. Một phương án khác khả thi là doanh nghiệp Nhật mua lại trực tiếp một công ty Việt Nam đang hoạt động trong lĩnh vực này, vì về mặt pháp lý, phương án này được phép.
Bà Hoa cũng nhấn mạnh rằng tại Nhật Bản, do dân số già hóa và tỷ lệ kết hôn giảm, ngành môi giới hôn nhân phát triển mạnh. Các dịch vụ “OMI” yêu cầu nam giới chi trả chi phí, đồng thời người tham gia phải cung cấp giấy chứng nhận độc thân, giấy xác nhận thuế để chứng minh thu nhập, và cam kết tình trạng hôn nhân. Quy trình ghép đôi diễn ra nghiêm ngặt.
Tại Việt Nam, thị trường vẫn đang thiếu các doanh nghiệp nội địa hoạt động bài bản, đáp ứng đầy đủ yêu cầu pháp lý và dịch vụ, khiến các nhà đầu tư nước ngoài chưa thể mua lại đơn vị sẵn có. Thay vào đó, khả năng cao là họ sẽ hợp tác với đối tác Việt Nam để xây dựng mô hình phù hợp. Một trong những thách thức lớn là việc chứng minh thu nhập của người tham gia, đây là điều được thực hiện chặt chẽ tại Nhật.
M&A không chỉ là mua bán doanh nghiệp mà còn thông qua hình thức thành lập công ty liên doanh (hợp tác), được xem là M&A theo nghĩa rộng.
