Tin Khu Vực 
Chính sách hoàn thiện, tạo nền tảng cho ngành hóa chất bứt phá
Hiện diện trong mọi mặt của đời sống xã hội, ngành hoá chất ngày càng khẳng định được vai trò quan trọng đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội quốc gia. Đặc biệt, vai trò ngành công nghiệp hoá chất càng quan trọng hơn, trong bối cảnh Nghị quyết Đại hội 13 của Đảng xác định mục tiêu, đưa Việt Nam trở thành một quốc gia phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.
Ngành hoá chất ngày càng khẳng định được vai trò quan trọng đối với sự phát triển của kinh tế - xã hội quốc gia. Ảnh minh hoạ
Nhằm hiện thực hoá mục tiêu đó, Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết số 16/2021/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2021-2025. Chính phủ đưa tại Nghị quyết 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước hàng năm, Đảng bộ Bộ Công Thương đã triển khai xây dựng các Chiến lược 10 năm, Kế hoạch 5 năm và kế hoạch hằng năm để triển khai thực hiện các nhiệm vụ được phân công.
Điển hình, giai đoạn 2021-2025, Bộ Công Thương đã xây dựng, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thông qua và triển khai thực hiện Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hoá chất Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2040.
Chiến lược được xây dựng trên tinh thần bám sát các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chiến lược phát triển công nghiệp để xây dựng ngành công nghiệp hoá chất với vai trò là một trong những ngành công nghiệp nền tảng, góp phần quan trọng vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, góp phần đảm bảo an ninh, quốc phòng.
Mục tiêu của Chiến lược là, đến năm 2030, xây dựng ngành công nghiệp hoá chất có cơ cấu tương đối hoàn chỉnh, phục vụ cho nhiều ngành công nghiệp khác và đáp ứng tốt hơn cho nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Hình thành chuỗi giá trị, tham gia sâu vào mạng lưới sản xuất ngành công nghiệp Việt Nam, thúc đẩy đầu tư của các tập đoàn kinh tế trong lĩnh vực hoá chất…
Đến năm 2040, công nghiệp hoá chất Việt Nam được phát triển với đa số các phân ngành có công nghệ tiên tiến, chất lượng sản phẩm đạt tiêu chuẩn quốc tế và tham gia sâu vào chuỗi giá trị, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Bước đầu chủ động trong các khâu nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, làm chủ công nghệ sản xuất một số sản phẩm chất lượng cao, phát huy nội lực, góp phần phát triển một nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ.
Đặc biệt, theo Cục Hoá chất (Bộ Công Thương), sau khi Chiến lược Phát triển ngành công nghiệp hoá chất được phê duyệt, Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Công văn số 3698/BCT-HC ngày 30/6/2022 về việc triển khai thực hiện Chiến lược gửi bộ, ngành, các cơ quan liên quan, UBND các tỉnh, thành phố, tập đoàn, các công ty hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, đồng thời Bộ Công Thương cũng ban hành Kế hoạch thực hiện Chiến lược theo Quyết định số 1189/QĐ-BCT.
Nhằm tạo thuận lợi cho Chiến lược phát triển ngành hoá chất, từ năm 2023 đến nay, Bộ Công Thương đã tập trung nguồn lực để nghiên cứu, xây dựng Luật Hóa chất (sửa đổi), trong đó, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách phát triển ngành công nghiệp hóa chất, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về thúc đẩy phát triển công nghiệp hóa chất thành ngành công nghiệp nền tảng, hiện đại.
Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khoá XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Hóa chất (sửa đổi), với 442/445 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 92,47% tổng số đại biểu).
Theo các chuyên gia kinh tế, với những nội dung đổi mới, Luật Hoá chất (sửa đổi) sẽ tháo gỡ được những “nút thắt” trong phát triển ngành công nghiệp hoá chất, tạo không gian thuận lợi để ngành công nghiệp hoá chất phát triển và đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế - xã hội, hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026-2030.
Bên cạnh xây dựng Luật Hoá chất, trong năm 2024, thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng đề án, chương trình phát triển các lĩnh vực công nghiệp hóa chất ưu tiên, Bộ Công Thương đã xây dựng “Chương trình phát triển công nghiệp hóa dược đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 270/QĐ-TTg ngày 13 tháng 2 năm 2025.
“Việc xây dựng và triển khai Chương trình Hóa dược góp phần cùng các Chương trình của Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ thúc đẩy sản xuất nguyên liệu, thuốc và các sản phẩm chăm sóc, bảo vệ sức khỏe khác, ngăn chặn rủi ro thiếu các mặt hàng thiết yếu, góp phần nâng cao hiệu quả của nền kinh tế và đảm bảo ổn định an sinh xã hội” - Đại diện Cục Hoá chất - Bộ Công Thương nêu rõ.
Chính sách phát triển ngành công nghiệp hoá chất hoàn thiện, nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến lĩnh vực hoá chất tại Việt Nam. Ảnh minh hoạ
Xây dựng ngành công nghiệp nền tảng, đóng góp mạnh mẽ vào tăng trưởng
Theo Cục Hoá chất, nhờ chính sách phát triển ngành công nghiệp hoá chất dần hoàn thiện, giai đoạn 2022 - 2025, đã có nhiều dự án công nghiệp hóa chất đã và đang được triển khai trong đó có 27 dự án công nghiệp hóa chất tiêu biểu với tổng mức đầu tư khoảng 99.928 tỷ đồng trên nhiều phân ngành đã được định hướng.
Cụ thể, 9 dự án sản xuất sản phẩm cao su, cao su kỹ thuật, được đầu tư tập trung chủ yếu tại các tỉnh Bình Dương (nay là Thành phố Hồ Chí Minh); Tây Ninh; Bình Phước (nay là Đồng Nai); Đồng Tháp. Tổng mức đầu tư giai đoạn ước tính đạt 33.708 tỷ đồng, tổng công suất khoảng 56 triệu sản phẩm/năm.
Ngoài ra, có 4 dự án nguồn điện hóa học, được đầu tư tại Tây Ninh, Đồng Nai và Hải Phòng. Tổng mức đầu tư giai đoạn ước tính đạt 1.989 tỷ đồng, tổng công suất ắc quy chì trên 7 triệu KVA/năm và pin các loại 1.830.000 chiếc/năm.
7 dự án sản xuất hóa chất cơ bản các loại, được đầu tư tập trung chủ yếu tại các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ. Tổng mức đầu tư giai đoạn ước tính đạt 5.319 tỷ đồng. Cùng 2 dự án hóa dầu, 1 dự án tại Quảng Ninh và 1 dự án tại Bà Rịa - Vũng Tàu (nay là Thành phố Hồ Chí Minh)…
Ngoài ra, một số nhà đầu tư nước ngoài cũng đang trong quá trình khảo sát địa điểm, tìm hiểu, đánh giá cơ hội, xin chủ trương đầu tư dự án hóa chất tại Việt Nam như: Tập đoàn AGC (Nhật Bản) tìm hiều về đầu tư dự án sản xuất xút-clo; Tập đoàn Công nghệ và Thương mại Đông Cảng (Trung Quốc) tiến hành khảo sát địa điểm để nghiên cứu xây dựng Khu công nghiệp hóa chất tinh chế.
Theo báo cáo từ Cục Hoá chất, công nghiệp hóa chất hiện chiếm tỷ lệ 2-5% GDP toàn ngành công nghiệp với tốc độ tăng trưởng 10-11%/ năm. Lực lượng lao động trong ngành hóa chất khoảng 2,7 triệu người, chiếm 10% lực lượng lao động của toàn ngành công nghiệp. Năng suất lao động của ngành công nghiệp hóa chất bằng 1,36 lần năng suất lao động trung bình của toàn ngành công nghiệp.
Không chỉ là một trong những ngành công nền tảng, phát triển ngành công nghiệp hóa chất là một trong những nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Việc Đảng bộ Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2021-2025 nỗ lực hoàn thiện chính sách phát triển ngành công nghiệp hoá chất sẽ mở ra những cơ hội lớn, không chỉ giúp ngành công nghiệp hoá chất phát triển, mà còn hiện thực hoá khát vọng trở thành quốc gia có mức thu nhập cao vào năm 2045 của Việt Nam.
Ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam ngày càng phát triển và khẳng định vai trò quan trọng, từng bước hiện đại hóa, làm chủ công nghệ, chủ động sản xuất nguyên liệu, sản phẩm cho ngành sản xuất trong nước, tiến tới xuất khẩu…
