Tin Khu Vực 
Freeship và ưu đãi đồng tài trợ - con dao hai lưỡi
Từ ngày 18/7/2025, TikTok Shop Việt Nam chính thức điều chỉnh cơ cấu phí dịch vụ. Theo đó, tổng chi phí mà nhà bán hàng phải chi trả cho sàn có thể lên đến 17% doanh thu cho mỗi đơn hàng, bao gồm hoa hồng nền tảng 10 - 12% (tùy ngành hàng), cộng phí giao dịch 5%, chưa kể các chi phí quảng cáo, khuyến mãi và vận chuyển.
Đáng chú ý, nền tảng cũng áp dụng mặc định chương trình Shipping Fee Program (SPF), chính sách đồng tài trợ phí giao hàng, vốn trước đây là tùy chọn tự nguyện. Song song đó, TikTok cũng giảm phí dịch vụ cho chương trình Voucher Extra, một cơ chế khuyến mãi do nền tảng và nhà bán hàng cùng chia sẻ chi phí nhằm gia tăng hấp dẫn cho người mua.
Biểu phí mới của TikTok Shop cho các ngành hàng từ ngày 18/7. Ảnh: TikTok
Theo TikTok Shop, những điều chỉnh này nằm trong chiến lược tái đầu tư dài hạn nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ và xây dựng môi trường thương mại điện tử bền vững. Tuy nhiên, một số người bán cho rằng, các gói hỗ trợ tưởng như ưu việt này lại đang trở thành gánh nặng chi phí gián tiếp cho người bán nhỏ, vốn không chủ động được nguồn lực sản xuất hay tài chính. Việc gộp chi phí miễn phí vận chuyển vào cấu trúc phí nền tảng khiến tổng chi phí tăng mạnh, làm giảm lợi nhuận, đặc biệt với nhóm ngành có biên độ lợi nhuận thấp như nông sản, thủ công mỹ nghệ hoặc các sản phẩm có vòng đời ngắn.
Chị Nguyễn Thu Hằng có một gian hàng bán nông sản sạch tại Hà Nội, cho biết: “Hiện tại, tổng chi phí cho mỗi đơn hàng của tôi đã lên tới gần 20%, bao gồm cả phí nền tảng, phí giao dịch và quảng cáo. Với tình hình tăng phí của TikTok thì tôi cũng chưa biết phải làm sao. Nếu tăng giá sẽ mất khách hàng còn giữ giá thì lỗ”.
Chiến lược cho nhà bán nhỏ trong cuộc chơi mới
Không phủ nhận việc tăng phí đang gây sức ép lớn, nhưng nhiều chuyên gia cho rằng đây là bước đi chiến lược có tính toán của TikTok Shop để tái cơ cấu thị trường.
Theo chuyên gia truyền thông Hạ Hồng Việt, nền tảng TikTok đang chủ động sàng lọc lại hệ sinh thái bán hàng để giữ lại những đối tác có tiềm lực tài chính, năng lực sản xuất và tư duy vận hành bền vững.
Theo anh Việt, nếu quay lại năm 2022 khi TikTok Shop mới vào Việt Nam, mức phí chỉ là 1%. Giờ sau ba năm, phí nền tảng đã tăng gần 20 lần. “Khi TikTok Shop mới vào Việt Nam, họ rất chịu chi, làm thị trường mạnh nên thời điểm đó việc bán hàng cũng dễ dàng hơn. Còn bây giờ, với mức chi phí hiện tại, chỉ những ai ngay từ đầu đã tính toán bài bản, lên dự toán rõ ràng, mới có thể trụ lại với sàn”, anh Việt nói.
Dưới góc nhìn của chuyên gia, điều này không hẳn tiêu cực. Việc “gạn đục khơi trong” giúp nền tảng giảm gánh nặng vận hành, kiểm soát chất lượng sản phẩm tốt hơn, đồng thời đảm bảo trải nghiệm mua sắm cho người dùng cuối. Đặc biệt, TikTok không giấu tham vọng chuyển mình từ “kênh bán” sang “kênh truyền thông tích hợp thương mại”, nơi nội dung là chìa khóa mở cánh cửa chuyển đổi.
“TikTok Shop có khả năng giúp một sản phẩm tiếp cận hàng triệu người chỉ trong vài ngày. Đó là một thế mạnh lớn mà trước đây khó nền tảng nào làm được, kể cả Shopee hay các sàn lớn”, anh Hạ Hồng Việt nhấn mạnh.
Dẫu vậy, vấn đề mấu chốt không nằm ở việc tăng phí, mà là mức độ minh bạch, linh hoạt và đối thoại hai chiều giữa nền tảng và nhà bán. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu TikTok Shop công khai rõ ràng các chỉ số hiển thị, chuyển đổi và giá trị quảng bá thương hiệu mà nhà bán nhận được khi đóng phí, mức phí 17% có thể là khoản đầu tư xứng đáng. Ngược lại, khi thiếu thông tin, các khoản phí này dễ bị cảm nhận như gánh nặng áp đặt.
Trong bối cảnh chi phí gia tăng và thuật toán thay đổi, không ít người bán hàng đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược. Anh Hạ Hồng Việt cho rằng, các doanh nghiệp cần đánh giá lại lợi thế cạnh tranh của mình trên từng nền tảng.
Người bán hàng trên nền tảng TikTok Shop cần phải dự phòng rủi ro, tận dụng nguồn lực hiện có và xoay chuyển để thích nghi. Ảnh minh hoạ
Anh Việt nhận định, khi lựa chọn kinh doanh trên nền tảng của người khác, nhà bán hàng cần xác định trước rằng biểu phí có thể thay đổi, bởi đó là luật chơi do nền tảng đặt ra. Đổi lại, họ được miễn chi phí mặt bằng, không phải lo trưng bày hay tồn kho như mô hình bán lẻ truyền thống, nhưng sẽ phải chấp nhận mức chi phí biến động cao hơn. Vấn đề nằm ở chỗ doanh nghiệp đã lường trước rủi ro này trong chiến lược vận hành của mình hay chưa.
“Chiến lược nên được chia theo các nhóm sản phẩm khác nhau. Sẽ có những sản phẩm được đưa ra thị trường với giá hấp dẫn để thu hút người dùng, song song với đó là những sản phẩm khác được chủ động sản xuất nhằm tối ưu lợi nhuận. Thậm chí, TikTok có thể chỉ là kênh truyền thông, còn nơi bán hàng chính là ở các nền tảng khác như website riêng, chuỗi cửa hàng hay thậm chí các sàn thương mại điện tử truyền thống. Tóm lại, thị trường luôn thay đổi. Người làm kinh doanh phải dự phòng rủi ro, tận dụng nguồn lực hiện có và xoay chuyển để thích nghi”, anh Việt nhấn mạnh.
Thực tế, sự dịch chuyển này đang diễn ra âm thầm nhưng rõ nét. Một số nhà bán hàng nông sản tại miền Bắc đã quay trở lại mô hình thương mại truyền thống kết hợp với fanpage bán hàng. Trong khi đó, các thương hiệu nhỏ trong ngành mỹ phẩm, thời trang lại chuyển trọng tâm sang Shopee do hệ sinh thái logistics ổn định hơn và chi phí dễ kiểm soát.
Tuy vậy, TikTok Shop vẫn có sức hút riêng nhờ khả năng tạo hiệu ứng lan toả cực nhanh, tiếp cận khách hàng mục tiêu hiệu quả qua nội dung dạng video ngắn, một điểm mạnh mà các nền tảng khác chưa thể thay thế. Chính vì thế, nhiều nhà bán nhỏ không hẳn muốn “rời cuộc chơi”, mà chỉ mong có một cơ chế linh hoạt hơn, phù hợp với từng nhóm ngành. Thay vì áp dụng chung một biểu phí cho tất cả, TikTok Shop có thể thiết kế gói phí linh hoạt theo ngành hàng, hoặc tạo điều kiện cho các đơn vị nông nghiệp, thủ công, địa phương được hưởng chính sách hỗ trợ riêng.
“Chúng tôi không đòi hỏi giảm phí. Chúng tôi chỉ cần hiểu rõ chúng tôi đang chi bao nhiêu, đổi lại được điều gì và có thể tự chủ động trong các lựa chọn vận hành”, chị Nguyễn Thu Hằng - chủ gian hàng bán nông sản sạch trên nền tảng TikTok Shop chia sẻ.
Về phía sàn thương mại điện tử, trao đổi với Báo Công Thương, ông Nguyễn Lâm Thanh - đại diện TikTok Việt Nam khẳng định: “Chúng tôi hiểu rằng, bất kỳ sự thay đổi nào về phí cũng có thể tác động đến biên lợi nhuận trong ngắn hạn. Tuy nhiên, với các quyền lợi thực chất được triển khai song song dành cho nhà bán hàng và các nỗ lực tái đầu tư cho phát triển dài hạn, TikTok Shop kỳ vọng sẽ tạo đà tăng trưởng doanh số mạnh mẽ hơn cho nhà bán hàng, đồng thời nâng cao trải nghiệm mua sắm và lợi ích của người tiêu dùng trong dài hạn”.
Không thể phủ nhận rằng chiến lược tăng phí của TikTok Shop là một phép thử cho sự trưởng thành của thị trường và người kinh doanh. Tuy nhiên, nếu không có sự điều tiết và minh bạch phù hợp, chiến lược này có thể khiến nền tảng đánh mất lực lượng nhà bán nhỏ, những người tạo nên tính đa dạng, bản sắc vùng miền và độ lan tỏa chân thực cho thương mại điện tử Việt Nam.
Trong cuộc chơi mới, người bán không chỉ cần linh hoạt hơn, mà nền tảng cũng cần mở rộng kênh đối thoại, minh bạch dữ liệu và thiết kế hệ sinh thái chi phí dựa trên đặc điểm ngành hàng. Có như vậy, TikTok Shop mới có thể giữ chân người bán, phục vụ tốt người mua và phát triển một cách bền vững như đúng mục tiêu mà nền tảng này đang theo đuổi.
