Đại biểu Quốc hội: Sàn thương mại điện tử phải bồi thường nếu bán hàng giả

Góp ý về Luật Thương mại điện tử, đại biểu đề xuất có quy định yêu cầu các nền tảng bán hàng bồi thường thiệt hại với sản phẩm hàng giả mạo, gây hại cho người tiêu dùng.

Các nền tảng phải sàng lọc nội dung kỹ hơn

Sáng 30/9, tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 thảo luận một số nội dung trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp thảo luận về nhóm lĩnh vực kinh tế, tài chính, gồm các dự án luật: Luật Phá sản (sửa đổi); Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi); Luật Thương mại điện tử; Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - đoàn Lâm Đồng phát biểu.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - đoàn Lâm Đồng phát biểu.

Góp ý tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 8 về dự án Luật Thương mại điện tử, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh - đoàn Lâm Đồng cảnh báo có nhiều hình thức rủi ro như hàng giả, hàng nhái, quảng cáo sai sự thật trong lĩnh vực mua sắm này.

Bà Trịnh Thị Tú Anh đề nghị, dự án luật phải bổ sung quy định các sàn thương mại điện tử và nền tảng livestream chịu trách nhiệm chủ động bồi thường thiệt hại trong trường hợp sản phẩm quảng bá được thông qua thuật toán ưu tiên, hiển thị của nền tảng bị xác định là hàng giả mạo, gây hại cho người tiêu dùng.

“Quy định như vậy sẽ tạo động lực tài chính mạnh mẽ, buộc các nền tảng phải tự sàng lọc nội dung kỹ càng hơn, thay vì để hàng giả, hàng kém chất lượng được bày bán công khai trên các sàn” - nữ đại biểu nhấn mạnh.

Ngoài ra, dự án luật cần có quy định yêu cầu các nền tảng công khai thông tin về sản phẩm như: Nguồn gốc, chất lượng và các thông số liên quan trước khi giao dịch hoàn tất, giúp người mua đưa ra các quyết định mua sắm sáng suốt và giảm thiểu rủi ro bị lừa đảo.

Về cơ chế giải quyết tranh chấp, bà Trịnh Thị Tú Anh chỉ ra, các quy định hiện tại còn phức tạp khiến người tiêu dùng rơi vào thế bất lợi, nhất là khi phải đối mặt với các doanh nghiệp lớn.

Đại biểu đề nghị cần có một cơ quan giải quyết tranh chấp thương mại điện tử độc lập hoặc xây dựng hệ thống trọng tài điện tử với thủ tục đơn giản, chi phí thấp và khả năng thực thi quyết định được một cách nhanh chóng. Điều này giúp người tiêu dùng dễ dàng bảo vệ quyền lợi của mình, không bị vướng những rào cản về hành chính.

Cần cơ quan đặc thù để giải quyết khiếu nại

Theo đại biểu Trịnh Thị Tú Anh, cần bổ sung các quy định về tố tụng tập thể, cho phép thành lập 1 nhóm lớn người tiêu dùng đứng ra khởi kiện để yêu cầu bồi thường thiệt hại. Điều này sẽ tăng cường sức mạnh pháp lý, tạo sự cân bằng giữa người tiêu dùng và các tập đoàn công nghệ lớn.

Về trách nhiệm pháp lý liên đới, trong dự thảo, trách nhiệm này đa phần đang bị phân tán, khiến các nền tảng có thể là né tránh nghĩa vụ. Bà Tú Anh khẳng định, các nền tảng không thể viện cớ “chỉ là nơi trung gian” để thoái thác trách nhiệm. Bởi thuật toán họ thiết kế ảnh hưởng trực tiếp tới nội dung mà người tiêu dùng tiếp cận.

“Cần quy định rõ ràng các nền tảng phải minh bạch hóa các tham số chính, đặc biệt là những yếu tố liên quan đến phân phối quảng cáo và hiển thị nội dung bán hàng” - đại biểu đoàn Lâm Đồng nói.

Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh chỉ ra, việc kiểm soát hàng trăm ngàn phiên livestream cho mỗi ngày là một thách thức lớn. Bà kiến nghị chuyển giao một phần nghĩa vụ giám sát sơ cấp cho các nền tảng, yêu cầu các nền tảng chủ động, tự động phát hiện và ngăn chặn vi phạm như nội dung quảng cáo lừa đảo, giả mạo.

Các cơ quan quản lý sẽ chuyển sang vai trò giám sát việc tuân thủ và trình tự kiểm soát của các nền tảng, đảm bảo các nền tảng thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ. Việc này có thể kết hợp với hệ thống VNeID đang triển khai.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Hải Nam - TP Huế cho rằng, do đặc thù diễn ra trên không gian mạng nên sẽ có chuyện người tiêu dùng hiểu không chính xác về sản phẩm như không gian thật. Vì vậy, cần cơ quan đặc thù hơn để giải quyết khiếu nại cho người mua hàng qua thương mại điện tử, nền tảng livestream.

Phạm vi của dự thảo đang nêu hai khái niệm: Nền tảng giao dịch điện tử và nền tảng mạng xã hội, đại biểu đề xuất cần làm rõ chức năng hai nền tảng này.

Hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm dẫn đầu thế giới và đóng góp khoảng 20% vào sự phát triển của kinh tế số. Trong phiên thảo luận về dự thảo Luật Thương mại điện tử tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách sáng 30/9, nhiều ý kiến sâu sắc đã được đưa ra, tập trung vào việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, phân định trách nhiệm liên đới và đảm bảo tính đồng bộ của luật trong hệ thống pháp luật…

Quỳnh Nga
Bình luận