Đa dạng ý kiến, góc nhìn về nhân tài và chế độ đãi ngộ

Khẳng định trong phần phát biểu của mình, đại biểu Lê Thanh Vân (Đoàn Cà Mau) nhấn mạnh, đã đến lúc phải trọng dụng nhân tài một cách thực sự bởi hiện nay nhân tài đang lãng phí rất nhiều và cần có luật riêng về vấn đề này mới bảo đảm khơi thông và phát huy nguồn lực này.

Đại biểu Lê Thanh Vân: Đã đến lúc phải trọng dụng nhân tài một cách thực sự bởi hiện nay nhân tài đang lãng phí rất nhiều

Trong phần thảo luận tiếp đó cũng nhấn mạnh: “Nhân tài là thuật ngữ được sử dụng nhiều trong xã hội và có nhiều quan điểm khác nhau nhưng chưa có văn bản nào của Đảng, Nhà nước xác định rõ ràng, thống nhất về khái niệm nhân tài” - Đại biểu Tô Văn Tám (Đoàn Kon Tum) nêu thực tế, và đề nghị Ban soạn thảo cần luật hóa những quan điểm, tư tưởng về nhân tài ngay trong dự thảo Luật và có quy định về tiêu chí cơ bản để xác định thế nào là nhân tài để có căn cứ cho Chính phủ quy định chi tiết cơ chế, chính sách phát hiện, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài cũng như phương thức phát hiện nhân tài theo hướng tuyển chọn, tiến cử đào tạo bồi dưỡng nhân tài.

Khá băn khoăn về vấn đề này, đại biểu Y Khút Niê (Đoàn Đắk Lắk), cho rằng, luật phải làm rõ tiêu chí, khái niệm về người có tài năng để khi Luật có hiệu lực thi hành sẽ được áp dụng thống nhất, tránh tình trạng luật quy định chung chung, mỗi nơi hiểu một kiểu dẫn đến tình trạng xét tuyển công chức một cách tùy tiện, không bảo đảm chọn đúng người có tài năng vào các cơ quan nhà nước.

Vị nữ đại biểu tỉnh Đắk Lắk cũng đề nghị Ban soạn thoả bổ sung đối tượng được xét tuyển công chức là người dân tộc thiểu số đang sinh sống ở vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn vào dự thảo Luật. Bà phân tích, việc bổ sung quy định này sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta nhằm tăng số lượng cán bộ dân tộc thiểu số vào các cơ quan của Đảng, Nhà nước.

Cũng cho ý kiến về vấn đề liên quan đến chính sách phát triển, thu hút, trọng dụng và đãi ngộ đối với người có tài năng và quy định giao người đứng đầu cơ quan tổ chức quản lý công chức quy định chế độ đãi ngộ người có tài năng áp dụng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc phạm vi quản lý nêu trong dự thảo luật, đại biểu Võ Thị Như Hoa (Đoàn Đà Nẵng) cho rằng, việc giao quy định như dự thảo sẽ khiến cho nhiều cơ quan cùng ban hành chế độ sử dụng, đãi ngộ người có tài năng dẫn đến việc áp dụng thiếu đồng bộ thống nhất.

Hơn nữa, quy định về chế độ sử dụng, đãi ngộ người có tài năng phải là quy định mang tính chất quy phạm. Do vậy, đại biểu đề nghị luật cần có khái niệm thế nào là người có tài năng và Chính phủ quy định tiêu chí để thu hút người có tài năng và giao cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định chế độ sử dụng, đãi ngộ đối với người có tài năng sau khi được hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua.

Theo đại biểu Hoa, giao cho ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành để áp dụng thống nhất tại địa phương, đảm bảo thực hiện hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương và phù hợp với thẩm quyền ban hành văn bản.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, cũng có nhiều đại biểu cho rằng, không nên quy định cụ thể về vấn đề này trong luật. Cụ thể, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Đoàn An Giang) nhấn mạnh, việc cụ thể các nội dung này vào luật sẽ khó bảo đảm đầy đủ và bao quát. Theo đại biểu, điều quan trọng nhất giúp phát triển tài năng là tháo gỡ những rào cản trong tuyển dụng hiện nay.

Đại biểu lấy ví dụ, việc mời một giáo sư nước ngoài về Việt Nam lãnh đạo một đơn vị chuyên môn sẽ rất khó khăn vì không có tiêu chí là viên chức hay có chứng chỉ về lý luận chính trị… Do đó, đại biểu đề xuất nên có hội đồng cho từng chuyên ngành cho các đơn vị sự nghiệp công lập, cho các ngành chuyên môn để phát hiện, bồi dưỡng tài năng. Đồng thời, cần có cơ chế tháo gỡ “nút thắt” trong bổ nhiệm lãnh đạo chuyên môn trong các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng không cần phải là viên chức mà có thể là có hợp đồng lao động dài hạn.

Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết, các ý kiến của đại biểu Quốc hội được ghi chép, ghi âm đầy đủ và sẽ được tổng hợp để Chính phủ, các cơ quan hữu quan tiếp tục nghiên cứu để có quy định phù hợp, từ vấn đề liên thông trong công tác cán bộ, vấn đề phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, hợp lý hơn, gắn quyền hạn với trách nhiệm; các nội dung liên quan đến quyền tự chủ các đơn vị sự nghiệp công lập, khái niệm tiêu chí đánh giá về người có tài năng,…