Cú huých từ FTA thế hệ mới

Trong thời gian ngắn, Việt Nam đã tham gia một số FTA thế hệ mới với cam kết sâu rộng như: Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP); Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA)...

Hiện tại, các nước CPTPP chiếm 13,5% GDP toàn cầu với tổng kim ngạch thương mại hơn 10.000 tỷ USD. Hơn nữa, các nước CPTPP bao gồm các thị trường lớn, mở ra nhiều cơ hội thuận lợi khi chuỗi cung ứng mới được hình thành và phát triển. Tham gia CPTPP là điều kiện quan trọng để Việt Nam nâng tầm trình độ phát triển nền kinh tế; cải cách cơ chế, chính sách kinh tế; tăng năng suất lao động, giảm dần việc gia công lắp ráp, tham gia vào các công đoạn sản xuất có giá trị gia tăng cao hơn, từ đó bước sang giai đoạn phát triển các ngành điện tử, công nghệ cao, sản phẩm nông nghiệp xanh.

Cũng như tham gia WTO, CPTPP là cơ hội để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện thể chế pháp luật kinh tế, trong đó, có thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, một trong ba đột phá chiến lược mà Đảng ta đã xác định; hỗ trợ cho tiến trình đổi mới mô hình tăng trưởng và cơ cấu lại nền kinh tế. Đồng thời, giúp Việt Nam có thêm cơ hội hoàn thiện môi trường kinh doanh theo hướng thông thoáng, minh bạch và dễ dự đoán hơn, tiệm cận các chuẩn mực quốc tế tiên tiến, từ đó thúc đẩy cả đầu tư trong nước lẫn đầu tư nước ngoài.

Việc các nước CPTPP, trong đó có các thị trường mới như Mexico và Canada giảm thuế nhập khẩu về 0% cho nhiều hàng hóa của Việt Nam, đã tạo ra những cú huých tích cực thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, dự báo đến năm 2030, xuất khẩu của Việt Nam sang các nước CPTPP sẽ tăng từ 54 tỷ USD lên 80 tỷ USD.

Đối với Hiệp định EVFTA, EU là thị trường có sức mua lớn với dân số trên 500 triệu người tiêu dùng; đang là đối tác thương mại lớn thứ 5, thị trường xuất khẩu lớn thứ 2 của Việt Nam, sau Hoa Kỳ và trên Trung Quốc, các nước ASEAN, Nhật Bản và Hàn Quốc. Khi được đưa vào thực thi, với cam kết xóa bỏ thuế nhập khẩu lên tới gần 100% biểu thuế và giá trị thương mại mà hai bên đã cam kết, EVFTA sẽ là cú huých rất lớn cho xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là các mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam như: Dệt may, da giày, nông thủy sản, đồ gỗ...

Nghiên cứu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho thấy, Hiệp định EVFTA sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU tăng thêm khoảng 20% vào năm 2020; 42,7% vào năm 2025 và 44,37% vào năm 2030 so với việc nếu như không có hiệp định. Theo đó, về mặt vĩ mô, EVFTA góp phần làm GDP của Việt Nam tăng thêm ở mức bình quân 2,18 - 3,25% (năm 2019 - 2023); 4,57 - 5,30% (năm 2024 - 2028) và 7,07 - 7,72% (năm 2029 - 2033).

Không dừng lại ở CPTPP và EVFTA, Việt Nam đang tiếp tục công cuộc mở rộng thị trường thông qua việc đàm phán một số FTA khác như FTA Việt Nam -Israel (VIFTA), FTA Việt Nam - Khối EFTA (bao gồm 4 nước Thụy Sỹ, Na Uy, Iceland, Liechtenstein) cùng các nước ASEAN tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP). Hiện tại, các hiệp định này đã trải qua nhiều phiên đàm phán và đạt được tiến bộ ở một số nội dung, lĩnh vực quan trọng, cũng như xác định những vấn đề còn tồn tại để đẩy mạnh đàm phan.