Theo Tổng cục Thống kê, quy luật tiêu dùng sau Tết Nguyên Đán, sự chủ động điều hành giá xăng dầu cùng với ảnh hưởng của dịch COVID-19 là các nguyên nhân chính để chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2/2020 giảm 0,17% so với tháng trước, tăng 1,06% so với tháng 12/2019 và tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước.
Việc điều hành giá năm 2020 được dự báo sẽ khó khăn hơn năm 2019 |
Các nguyên nhân làm giảm CPI tháng 2 là do nhu cầu tiêu dùng về hàng hoá, dịch vụ của người dân sau Tết Nguyên Đán giảm nên giá các mặt hàng may mặc, mũ nón, giầy dép, đồ uống, thuốc lá dần trở về mặt bằng giá trước Tết Nguyên Đán.
Bên cạnh đó, ảnh hưởng của COVID – 19 khiến cho nhu cầu đi lại, du lịch, lễ hội giảm nên giá dịch vụ du lịch, khách sạn; dịch vụ vui chơi, giải trí giảm. Một số đường biên giới chịu sự kiểm soát chặt chẽ cũng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến xuất khẩu trái cây của Việt Nam làm cho giá các loại quả tươi, chế biến giảm do nguồn cung dồi dào.
Ngoài ra, giá xăng dầu điều chỉnh giảm vào ngày 14/2/2020 khiến bình quân giá xăng dầu tháng 2/2020 giảm 5,2% so với tháng trước làm CPI chung giảm 0,22%. Giá gas tháng 2/2020 giảm 17.000 đồng/bình 12kg theo giá gas thế giới làm CPI chung giảm 0,05%. Giá vé tàu hỏa giảm 8,93% do Tổng công ty Đường sắt Việt Nam giảm giá vé sau dịp Tết Nguyên Đán.
Tuy nhiên, bên cạnh các nguyên nhân làm giảm CPI, có một số nguyên nhân làm tăng CPI tháng 2/2020 như: dịch COVID-19 bắt đầu bùng phát từ cuối tháng 1/2020 nên nhu cầu về một số mặt hàng thuốc y tế tăng cao làm nhóm thuốc các loại tăng 0,18% so với tháng trước. Học sinh, sinh viên được nghỉ học trong tháng 2/2020 nên nhu cầu sử dụng điện, nước sinh hoạt tăng cao hơn làm chỉ số giá mặt hàng điện sinh hoạt tăng 0,44%, nước sinh hoạt tăng 0,64%.
Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của trận mưa lớn, mưa đá vào dịp Tết Nguyên đán Canh Tý tại các địa phương miền Bắc, hạn hán, xâm nhập mặn xuất hiện sớm và xâm lấn sâu tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long ảnh hưởng đến chất lượng sinh trưởng cây trồng làm cho nguồn cung rau xanh giảm, cùng với ảnh hưởng của dịch COVID -19 nên giá rau trong nước tăng mạnh.
Như vậy, 2 tháng đầu năm 2020, CPI đã tăng 5,91% so với cùng kỳ năm 2019, là mức tăng bình quân 2 tháng đầu năm cao nhất trong 7 năm gần đây. Trước đó, trong cuộc họp của Ban chỉ đạo điều hành giá, mức lạm phát năm 2020 được chỉ đạo sẽ tăng ở mức 3,59% đến 3,91%. Tuy nhiên, công tác điều hành giá năm 2020 được đánh giá là sẽ thách thức hơn năm 2019.