Công ty than Khe Chàm: Thành công do mạnh dạn đổi mới công nghệ

Khi mới thành lập, mỏ than Khe Chàm, Than Khe Chàm áp dụng công nghệ khai thác than lò chợ bằng khoan nổ mìn, chống gỗ lạc hậu. Sản lượng lò chợ chỉ đạt 21.000 - 28.000 tấn/năm; năng suất khai thác cũng chỉ đạt 1,6-1,8 tấn/người/công. Năm 1996, Than Khe Chàm là đơn vị đầu tiên đề nghị được áp dụng thử nghiệm công nghệ chống lò bằng vì sắt ma sát thay cho chống gỗ. Khi đó nhiều người hoài nghi, không tin vào hiệu quả của nó. Tuy nhiên, kết quả cho thấy đây là một quyết định sáng suốt, mang tính đột phá trong ngành Than. Sản lượng khai thác tăng đột biến, từ 50.000-55.000 tấn/năm cho mỗi lò chợ, gấp đôi công nghệ chống gỗ lạc hậu cũ, năng suất đạt 2,2-2,5 tấn/công. Điều đặc biệt hơn cả là lượng gỗ trụ mỏ giảm tới trên 80%. Mặt khác, lò chợ đảm bảo hệ số an toàn cao hơn nhiều so với chống gỗ trước đây. Lò chợ không bị nén bẹp như chống gỗ, người thợ đi lại sản xuất cũng dễ dàng hơn, an toàn hơn, không phải chui, luồn qua những “họng sáo” như trước nữa.

Không dừng lại ở đó, năm 1998, công ty lại áp dụng thử nghiệm công nghệ cột chống thủy lực đơn. Sản lượng khai thác lò chợ tăng vọt, đạt 100.000-130.000 tấn/năm, năng suất đạt 3,2-3,6 tấn/người/công. Chỉ sau đó một vài năm, TKV đã cho áp dụng rộng rãi tại hầu hết các đơn vị thành viên. Năm 2002, công ty lại tiếp tục đầu tư đưa vào thử nghiệm công nghệ cơ giới hóa khai thác than trong lò chợ, khai thác than bằng máy khấu thay cho nổ mìn trước đây. Lại một lần nữa, Khe Chàm lập nên kỳ tích, năng suất đạt 7-7,5 tấn/người/công. Thợ lò chỉ việc bấm nút thay cho choòng cuốc trước đây, công suất lò chợ vượt lên, đạt 400.000 tấn/năm.

Năm 2009, công ty đã được giao thực hiện chuyển giao công nghệ nghiên cứu áp dụng chống lò than, lò đá bằng vì neo chất dẻo cốt thép nhằm hạ giá thành mét lò đào, đẩy nhanh tiến độ thi công, tăng tiết diện sử dụng. Hiện nay, tập đoàn đang tổng kết đánh giá công nghệ này để nhân rộng tại nhiều đơn vị trong ngành. Năm 2010, công ty chuyển giao công nghệ khai thác than bằng khoan nổ mìn kết hợp với thủ công, chống giữ lò chợ bằng giá khung thủy lực GK có cường độ chống đỡ lớn, tốc độ di chuyển giá nhanh, phạm vi thích ứng trong các điều kiện địa chất làm việc rộng hơn, kết cấu hợp lý, tính ổn định cao, thể tích nhỏ gọn, trọng lượng nhẹ, dễ dàng duy tu, sửa chữa, di chuyển thuận tiện, tăng sản lượng khai thác, giảm tổn thất than và nâng cao mức độ đảm bảo an toàn lao động. Năm 2011, công ty đã nghiên cứu và đưa vào áp dụng thành công công nghệ: “Khai thác than bằng khoan nổ mìn kết hợp với thủ công, chống giữ lò chợ bằng cột thủy lực đơn dung dịch nước” hạn chế được ảnh hưởng đến môi trường. Cũng trong năm 2011, công ty đã đưa vào áp dụng “Hệ thống cửa gió tự động tại lò xuyên vỉa mức -100 khu trung tâm” giảm được nhân lực trực gác cửa gió, đồng thời nâng cao được mức độ an toàn, kiểm soát được tối đa rò gió. Năm 2013, công ty đã nghiên cứu và đưa vào áp dụng thành công 2 đề tài: “Áp dụng công nghệ khai thác than bằng khoan nổ mìn kết hợp với thủ - công, chống giữ lò chợ bằng giàn tự hành siêu nhẹ” và “Áp dụng công nghệ khoan tháo khí mêtan và thử nghiệm áp dụng hệ thống tháo khí mêtan” đã bước đầu mang lại một số hiệu quả cao và đảm bảo an toàn trong sản xuất. 2 đề tài này đã được giải nhì hội thi Sáng tạo kỹ thuật Tỉnh Quảng Ninh lần thứ IV và giải ba hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc năm 2013. Trong sản xuất tại khu vực Khe Chàm III, để khai thác than đạt hiệu quả trong điều kiện vỉa than bở rời, công ty cũng đã nghiên cứu ứng dụng công nghệ khoan ép nước, ép hóa chất làm chắc than.

Ngoài các ứng dụng dưới hầm lò trên mặt bằng công ty lắp đặt hệ thống vận tải qua giếng chính bằng tời trục JK4.0 hiện đại nhất, hệ thống băng tải B.1200; giá xích di động; Công ty than Khe Chàm cũng là đơn vị đầu tiên đưa vào sử dụng hệ thống “Điều khiển, giám sát tập trung trong lò” đảm bảo an toàn sản xuất, nâng cao hiệu quả trong điều hành và 80% đường lò đã được phủ sóng di động. Trong công tác vận tải, Khe Chàm cũng là đơn vị đầu tiên áp dụng băng tải hóa trong hầm lò để vận tải than liên tục từ trong lò ra ngoài mặt bằng, đáp ứng được yêu cầu tăng sản lượng khai thác khi các lò chợ được cơ giới hoá khấu than… Những công trình, dự án trên đều là những dự án đi đầu trong áp dụng công nghệ của TKV và cũng là những tiêu chí để Than Khe Chàm hướng tới mục tiêu xây dựng mỏ “An toàn - Năng suất - Ít người”…