Công nghệ mở lối cho thanh niên khởi nghiệp từ nông nghiệp

Công nghệ tạo động lực khởi nghiệp

Phát biểu tại tọa đàm, ông Cảnh Chí Quân, Phó Trưởng ban Công tác Thanh thiếu nhi Trung ương Đoàn cho biết, nông nghiệp là trụ đỡ quan trọng của nền kinh tế quốc dân, đồng thời là lĩnh vực ngày càng được nhiều thanh niên, trong đó có thanh niên nông thôn lựa chọn để bắt đầu hành trình khởi nghiệp, lập nghiệp.

Nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp số, nông nghiệp xanh, nông nghiệp tuần hoàn… đang mở ra những cơ hội rất lớn cho thanh niên. Hiện nay, công nghệ đã và đang hiện diện trong từng khâu của quá trình sản xuất, từ cây, con giống; hoạt động canh tác, thu hoạch, bảo quản, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm. Qua đó, tạo động lực để thanh niên, đặc biệt là thanh niên nông thôn khởi nghiệp ngay trên chính mảnh đất quê hương mình bằng tri thức, tư duy đổi mới và khát vọng làm giàu chính đáng.

Tuy nhiên theo ông Quân, bên cạnh những cơ hội rộng mở, khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao cũng đang đặt ra không ít khó khăn, thách thức cho thanh niên như: hạn chế về vốn, kiến thức quản trị, khả năng tiếp cận khoa học - công nghệ, rủi ro thị trường, biến đổi khí hậu và yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng…

Thời gian qua, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ và đồng hành với đoàn viên, thanh niên, trong đó có đoàn viên, thanh niên nông thôn khởi nghiệp, lập nghiệp… Qua đó, nhiều thanh niên đã được tiếp cận kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp hiện đại; được hỗ trợ tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, kết nối với doanh nghiệp, chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp; được hướng dẫn ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số vào sản xuất, kinh doanh.

"Không ít sản phẩm nông nghiệp, hàng thủ công truyền thống của các bạn trẻ đã được hỗ trợ quảng bá, kết nối tiêu thụ, từng bước xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị hàng hóa, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho thanh niên và người dân địa phương", anh Quân khẳng định.

Hướng đi mới từ nông nghiệp ứng dụng công nghệ

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Giang Trung Khoa, Trưởng ban Công tác chính trị và Công tác sinh viên, Học viện Nông nghiệp Việt Nam nhấn mạnh, thách thức lớn nhất của thanh niên khi triển khai công nghệ cao chính là tư duy thị trường. Trước khi làm một việc hay quyết định làm như thế nào cần trả lời rõ câu hỏi làm cho ai, họ cần gì, bán như thế nào và tiếp cận nhóm khách hàng mục tiêu hoặc tiềm năng ra sao?

Ông Khoa cho rằng, trước đây nhiều người có xu hướng làm tốt những gì mình có rồi mới tìm cách hướng tới thị trường nhưng hiện nay cần bắt đầu từ thị trường, từ người tiêu dùng và khách hàng. "Việc nhiều sản phẩm dù tốt vẫn khó bán do chưa xác định rõ đối tượng khách hàng mục tiêu, thị trường ngách hoặc định vị sản phẩm. Mỗi phân khúc có nhu cầu khác nhau nên sản phẩm cũng phải khác nhau", ông lý giải.

Về vấn đề thương hiệu, với những người tìm kiếm sự độc lạ cần tạo ra những sản phẩm độc đáo, hiếm có, mang giá trị đặc biệt. Đó chính là tư duy về thị trường.

Bên cạnh thị trường, ông Khoa nhấn mạnh kiến thức và kỹ năng quản trị là yếu tố quan trọng đối với thanh niên. Dù nhận định thị trường tốt, xác định khách hàng tốt và tạo ra sản phẩm tốt vẫn có thể thất bại nếu quản trị tài chính hoặc nhân sự không tốt. "Ngay cả việc mở một quán bia hơi bình thường, nếu điều hành không tốt, quán vẫn có thể phá sản và đóng cửa", ông dẫn ví dụ.

Về vai trò của marketing và xây dựng thương hiệu sản phẩm trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay. Theo ông, nếu không làm tốt, khó trông chờ khách hàng tự tìm đến chỉ vì sản phẩm tốt, thay vào đó cần cho thị trường biết điểm mạnh và sự khác biệt của mình.

Về vốn, ông Khoa cho rằng nông nghiệp nói chung và nông nghiệp công nghệ cao nói riêng đòi hỏi mức đầu tư không nhỏ, thậm chí rất lớn. Từ thực tế khởi nghiệp không dễ và tỷ lệ thành công không cao, ông khuyến nghị nên bắt đầu từ những bước đơn giản sau khi phân tích kỹ thị trường, khách hàng và thế mạnh của bản thân, sau đó thăm dò, phân tích, điều chỉnh rồi mới mở rộng. 

Theo chị Trần Thị Kim Lĩnh, nhà sáng lập thương hiệu Bảo Long Bình Thuận, Phó Chủ nhiệm mạng lưới Lương Định Của toàn quốc, thanh niên nông thôn khi khởi nghiệp cần bắt đầu từ quy mô nhỏ, tận dụng lợi thế bản địa và đặc biệt là ứng dụng kiến thức, công nghệ vào chế biến để nâng cao giá trị sản phẩm.

Sinh ra và lớn lên tại Bình Thuận - "thủ phủ" thanh long, chị nhận thấy người địa phương có lợi thế lớn trong việc hiểu rõ sản phẩm và điều kiện sản xuất. Tuy nhiên, thời điểm đó, giá thanh long chỉ ở mức 2.000 đồng/kg khiến đầu ra cho nông sản gặp nhiều khó khăn.

Với nền tảng học ngành công nghệ, chị Lĩnh đã vận dụng kiến thức chuyên môn vào thực tiễn sản xuất. Từ việc được đào tạo bài bản về quy trình chế biến nông sản, chị đặt câu hỏi vì sao nho có thể phát triển thành sản phẩm rượu vang, trong khi thanh long cũng là trái cây nhưng chưa được khai thác theo hướng này.

Với suy nghĩ đó, chị bắt đầu thử nghiệm các quy trình chế biến, từng bước ứng dụng công nghệ để tạo ra sản phẩm mới từ thanh long nhằm kéo dài thời gian bảo quản và gia tăng giá trị.

"Từ bước khởi đầu đến khi tạo dựng được thương hiệu, tôi đã trải qua gần một thập kỷ nỗ lực liên tục, đối mặt và vượt qua nhiều khó khăn. Đó là hành trình tích lũy kinh nghiệm qua thực tiễn, không ngừng học hỏi, điều chỉnh cách làm và hoàn thiện dần sản phẩm cùng mô hình hoạt động để đạt được kết quả như hôm nay", chị Lĩnh chia sẻ.

Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, nông nghiệp vẫn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Tuy nhiên, sự bùng nổ của công nghệ thông tin; quá trình hội nhập quốc tế đòi hỏi chất lượng nông sản càng cao cùng với diện tích đất bị thu hẹp do đô thị hóa, do biến đổi khí hậu trong khi dân số tăng nên nhu cầu lương thực không ngừng tăng lên… là những thách thức rất lớn đối với sản xuất nông nghiệp.