Cơn sốt khí đốt tự nhiên của châu Âu mở ra cuộc chạy đua toàn cầu

Các nước châu Âu đã tăng cường mua khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Mỹ, Qatar và các nguồn khác trong năm nay khi Nga cắt giảm nguồn cung cấp cho châu lục này. Họ đang cạnh tranh với các công ty cùng ngành ở Hàn Quốc và Nhật Bản - nơi nhu cầu khí đốt đã tăng cao trong đợt nắng nóng - để có một lượng cung hữu hạn được vận chuyển bởi một số lượng tàu hạn chế. Sự chen lấn đã làm tăng đơn đặt hàng đối với các tàu chở dầu mới vận chuyển LNG - tàu chuyên dụng có chiều dài bằng ba sân bóng đá - cũng như giá của chúng.

Giá thuê các tàu chở dầu hiện tại cũng tăng vọt, điều này đã giúp đẩy giá khí đốt lên mức kỷ lục ở châu Âu và châu Á. Giá khí đốt ở châu Âu đã tăng thêm 15% vào ngày 22/8 sau khi Nga cho biết họ sẽ tạm thời đóng cửa một đường ống lớn để bảo trì đột xuất vào cuối tháng này. Sự gia tăng ở châu Âu đã kéo thị trường khí đốt tự nhiên của Mỹ tăng 3,7% lên mức cao nhất kể từ năm 2008. Các nhà giao dịch kỳ vọng giá khí đốt và giá tàu chở dầu sẽ còn tăng cao hơn nữa nếu Trung Quốc, nơi nhu cầu đã bị cắt giảm do đóng cửa vì Covid-19, quay trở lại thị trường trước mùa đông.

Cuộc chạy đua để đảm bảo các tàu chở dầu là một dấu hiệu khác của việc cải tổ bản đồ năng lượng toàn cầu sau cuộc chiến Nga- Ukraine. Cuộc chiến đã làm gia tăng sự cạnh tranh về nguồn cung năng lượng eo hẹp, dòng chảy hàng hóa được định hướng lại và phá vỡ các bộ phận của thị trường dầu khí toàn cầu, với những người ủng hộ và phản đối Nga phải trả những mức giá khác nhau.

LNG và các tàu chở nhiên liệu có nhu cầu cao ngay cả trước khi xảy ra xung đột, do thời tiết khắc nghiệt đã hạn chế thủy điện và nhiều nền kinh tế tìm cách loại bỏ than để giảm lượng khí thải carbon. Chiến tranh đã thúc đẩy xu hướng đó. Trước chiến tranh, Nga bao phủ 40% nguồn cung cấp khí đốt của Liên minh châu Âu, chủ yếu thông qua mạng lưới đường ống.

Do sẽ mất thời gian để nâng cấp mạng lưới đường ống của lục địa để nhận hàng nhập khẩu từ các nhà xuất khẩu lân cận khác, nên giải pháp thay thế ngắn hạn chính là LNG, có thể được mua từ các nhà sản xuất ở xa hơn và vận chuyển, mặc dù với giá cao hơn. Trong quá trình sản xuất LNG, khí được làm lạnh đến âm 260 độ F và co lại thành chất lỏng có thể được lưu trữ và vận chuyển đến các thiết bị đầu cuối. Ở đó, nó được đưa trở lại trạng thái khí và được sử dụng để cung cấp năng lượng cho các nhà máy và sưởi ấm cho các ngôi nhà. Jason Feer, người đứng đầu bộ phận tình báo kinh doanh của Poten & Partners, một nhà môi giới tàu, cho biết chỉ có một tàu chở LNG có thể được thuê cho một chuyến đi duy nhất ở châu Á từ hai tháng trở lên kể từ bây giờ.

Việc tranh giành tàu thêm một thách thức khác đối với châu Âu, nơi các chính phủ đang chạy đua để lấp đầy các cơ sở lưu trữ trước mùa sưởi ấm và các công ty đang phải đối mặt với giá khí đốt cao. Nga đã giới hạn việc giao hàng cho Đức thông qua đường ống Nord Stream quan trọng ở mức 20% công suất, đổ lỗi cho các lệnh trừng phạt của phương Tây. Các quan chức Đức và châu Âu đã cho đây là một cuộc tấn công kinh tế. Giữa cơn sốt khí đốt, giá thuê tàu hàng ngày cho các tàu chở dầu hiện tại mà các thương nhân sẽ nắm giữ từ giữa tháng 9 đến giữa tháng 11 đã tăng từ khoảng 64.000 đôla bây giờ và khoảng 47.000 đôla một năm trước cho các tàu đi từ Mỹ đến châu Âu.

Các nhà phân tích và thương nhân kỳ vọng họ sẽ phục hồi vì các công ty thương mại đã đặt thêm nhiều tàu trên cơ sở dài hạn để đảm bảo họ có thể vận chuyển LNG, do đó giảm lượng tàu có sẵn ngay lập tức. Theo Stephen Gordon - Giám đốc điều hành của công ty vận tải biển Clarkson có trụ sở tại London, khách hàng đã thanh toán 24,1 tỷ USD cho các đơn đặt hàng tàu chở LNG mới - bao gồm cả đơn đặt hàng cho 8 tàu vào tháng 8 - cho đến nay vào năm 2022. Họ đã vượt qua kỷ lục cả năm là 15,6 tỷ đô la từ năm 2021. Hiện tại, 257 tàu đang có trong danh sách đặt hàng trên toàn cầu. Theo công ty tư vấn Rystad Energy ước tính, các nhà sản xuất tàu ở Hàn Quốc, nhà sản xuất tàu chở LNG lớn nhất thế giới, không có khả năng đáp ứng các đơn đặt hàng mới cho đến năm 2027.

Trong số những khách hàng mua tàu chở LNG lớn nhất là Qatar, một trong những nước xuất khẩu LNG lớn nhất thế giới. Vương quốc Vịnh Ba Tư nhỏ bé đã nổi lên như một trong những hy vọng tốt nhất của châu Âu để loại bỏ khí đốt của Nga và các nước châu Âu đã đàm phán với họ về các hợp đồng LNG dài hạn. Nhu cầu về tàu chở dầu đã làm tăng giá của các tàu mới.

Theo Rystad, giá thép tăng cao và công suất nhà máy đóng tàu hạn chế cũng góp phần vào lạm phát tàu chở dầu, với giá đóng mới lên tới 240 triệu USD một chiếc so với 190 triệu USD một năm trước đây. Kaushal Ramesh, một nhà phân tích của công ty tư vấn, cho biết giá tàu chở dầu cao hơn và tỷ lệ thuê tàu tăng đang ảnh hưởng đến chuỗi giá trị LNG và thúc đẩy giá khí đốt vốn đã cao trên toàn thế giới. Sự tập trung gần đây vào an ninh năng lượng có nghĩa là toàn bộ thị trường đã quay trở lại quan điểm dài hạn về nguồn cung và vận chuyển.

Nhu cầu cũng tăng lên đối với cái gọi là các đơn vị lưu trữ nổi và tái khí hóa, thường là các tàu chở LNG được hoán cải neo đậu tại bờ biển. Việc thiết lập các cơ sở này, được gọi là FSRU, nhanh hơn việc xây dựng một thiết bị đầu cuối LNG chuyên dụng, thường mất nhiều năm.

Trên khắp châu Âu, 14 FSRU hiện đang được lên kế hoạch. Theo Rystad, giá thuê tàu của FSRU đã tăng lên 200.000 USD một ngày, cao hơn gấp đôi so với đầu năm 2021. Đức, nước đã phụ thuộc nhiều năm vào khí đốt giá rẻ của Nga, không có một bến cảng LNG nào. Hiện Berlin đang có kế hoạch chuẩn bị sẵn sàng hai FSRU như vậy vào cuối năm nay và một số FSRU khác sẽ được thực hiện vào năm sau.