Con đường nào nhanh chóng dẫn đến hòa bình ở Ukraine?

Có một thời điểm trong nhiều cuộc chiến tranh mà các bên tham chiến tự hỏi họ đã dấn thân vào điều gì. Theo một số phân tích, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đạt đến giai đoạn đó vào tháng 9 năm ngoái, sau một loạt thất bại quân sự ở Ukraine.

Cuộc chiến ở Ukraine đã vượt qua dấu mốc 1 năm và chính liên minh phương Tây ủng hộ Ukraine đang có những cuộc tranh luận khó khăn. Tại các sự kiện công khai tại Diễn đàn An ninh Munich, diễn ra vào cuối tháng 2, các nhà lãnh đạo phương Tây đã bày tỏ sự tự tin và quyết tâm. Các thông điệp rộng rãi có thể được tóm tắt là “tiến tới chiến thắng” và “ủng hộ vô điều kiện cho Ukraine”. Tuy nhiên, các cuộc thảo luận lo lắng về một loạt câu hỏi mở rằng bên nào nắm thế chủ động trên chiến trường? Liệu Nga có thể buộc phải chấp nhận một nền hòa bình với các điều kiện mà Ukraine có thể chấp nhận?

Nếu chiến tranh kéo dài, Ukraine và những người ủng hộ ở phương Tây có đủ sức mạnh cần thiết không? Về mặt tích cực, rõ ràng là cuộc chiến đã trở nên tồi tệ hơn nhiều đối với Nga so với những gì có vẻ hợp lý vào đêm trước cuộc chiến. Hồi đó, nhiều người cho rằng Nga sẽ giành chiến thắng rất nhanh. Nhưng quân Nga đang sa lầy và chịu thương vong nặng nề. Liên minh phương Tây, vốn dành phần lớn thời gian Chiến tranh Lạnh để lo lắng về việc xe tăng Nga càn quét khắp châu Âu, đã phát hiện ra rằng Nga thậm chí không thể chiếm và giữ được Kharkiv, một thành phố cách biên giới của họ 50 km.

Nhưng trong khi quân đội Nga hoạt động kém hơn mong đợi, thì nền kinh tế Nga lại hoạt động tốt hơn. Khi các biện pháp trừng phạt của phương Tây được áp đặt, người ta đã dự đoán rộng rãi rằng Nga sẽ bị suy giảm kinh tế từ 20% trở lên. Trong trường hợp này, nền kinh tế Nga được cho là đã bị thu hẹp khoảng 3-4% và có thể tăng trưởng trong năm tới. Thực tế là các biện pháp trừng phạt không thực sự mang tính toàn cầu đã khiến chúng tương đối dễ lách. Ngược lại, nền kinh tế Ukraine đang gặp khó khăn lớn và phụ thuộc vào viện trợ của phương Tây. Vì lý do này, các nhà phân tích phương Tây có ảnh hưởng lập luận rằng thời gian không đứng về phía Ukraine - và nếu Kiev muốn giành chiến thắng, họ phải làm điều đó thật nhanh chóng.

Tại Diễn đàn An ninh Munich, thường xuyên có những lời kêu gọi cung cấp cho Ukraine tất cả sự giúp đỡ cần thiết để tiến hành cuộc tấn công vào mùa xuân này và gây ra một thất bại quyết định trước Nga. Một kịch bản đầy hy vọng được một số quan chức phương Tây phác thảo là nếu Ukraine đẩy Nga trở lại cổng Crimea, thì Nga có thể bị buộc phải ngồi vào bàn đàm phán. Trường hợp tốt nhất là điều này có thể đạt được vào mùa hè. Nhưng có một số bước nhảy vọt về niềm tin trong kịch bản đó. Hiện tại, chính người Nga đang đạt được những tiến bộ nhỏ trên chiến trường.

Người Ukraine có thể sớm bị buộc phải rút khỏi Bakhmut, nơi một cuộc xung đột tàn bạo vẫn tiếp tục diễn ra. Một cuộc phản công của Ukraine được dự đoán rộng rãi. Nhưng các lực lượng vũ trang Ukraine đang thiếu đạn dược và thiếu một số trang thiết bị mà họ có thể cần để đạt được những thành tựu nhanh chóng - đặc biệt là máy bay chiến đấu. Ngay cả khi người Ukraine tiến lên, hoàn toàn không có gì đảm bảo rằng các cuộc đàm phán hòa bình sau đó sẽ diễn ra. Nếu đối mặt với thất bại hơn nữa trên chiến trường, nhiều khả năng Nga sẽ cố gắng leo thang xung đột hơn là thừa nhận thất bại.

Mặc dù tin đồn rằng nhà lãnh đạo Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân đã lắng xuống trong những tháng gần đây, nhưng nó không hoàn toàn bị loại bỏ. Một hình thức leo thang khác đang gia tăng trong danh sách các mối lo ngại của phương Tây là Trung Quốc có thể thay đổi lập trường và bắt đầu cung cấp vũ khí cho Nga. Khả năng đó có thể tăng lên nếu Nga dường như đang trên bờ vực thất bại. Rõ ràng là có sự khác biệt tiềm ẩn về mục tiêu chiến tranh giữa Ukraine và các đồng minh phương Tây. Người Ukraine nhấn mạnh rằng họ có ý định chiếm lại toàn bộ lãnh thổ do Nga chiếm đóng, bao gồm cả Crimea. Các quan chức phương Tây không mâu thuẫn với mục tiêu đó trước công chúng. Tuy nhiên, có rất ít người tin rằng việc chiếm lại Crimea là một mục tiêu chiến tranh thực tế. Một số người cho rằng vai trò quan trọng của phương Tây trong việc hỗ trợ Ukraine đồng nghĩa với việc Mỹ và các đồng minh có thể đẩy Kyiv vào bàn đàm phán bất cứ lúc nào họ cho là phù hợp. Người Ukraine vẫn phải xem xét khả năng sự hỗ trợ của phương Tây có thể bị xói mòn theo thời gian.

Cả đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ trong phái đoàn quốc hội lớn của Mỹ tại Munich đều kiên quyết rằng sự ủng hộ của Mỹ dành cho Ukraine là vững chắc. Nhưng cuộc bầu cử tổng thống Mỹ có thể thay đổi bầu không khí. Bầu không khí chính trị cũng có thể thay đổi ở châu Âu, nếu những người theo chủ nghĩa dân túy tạo ra những bước đột phá hơn nữa. Đây là điều mà Nga đang dựa vào. Nhưng cũng giống như Moscow đang hy vọng rằng quyết tâm của phương Tây sẽ rạn nứt, thì Ukraine và các đồng minh của họ đang theo dõi chặt chẽ Nga để tìm bất kỳ dấu hiệu nào hoặc mối đe dọa đối với Nga. Bởi vì cả hai bên đều có lý do nào đó để hy vọng rằng bên kia sẽ rạn nứt, nên cả hai đều có động cơ để tiếp tục chiến đấu. Thúc đẩy một giải pháp nhanh chóng cho cuộc chiến này là đúng đắn, nhưng có thể cuộc xung đột thực tế sẽ kéo dài hơn mong đợi.