Cơ quan Năng lượng quốc tế: Biến động giá dầu diesel khiến gia tăng khủng hoảng năng lượng ở châu Âu

Theo đó, với các lệnh trừng phạt của EU đối với hàng xuất khẩu của Nga được thiết lập để mở rộng cạnh tranh trong một thị trường vốn đã “đặc biệt chặt chẽ”. Giá dầu diesel, và sự khác biệt tương đối so với giá dầu thô, đã tăng lên mức kỷ lục vào tháng 10 và hiện tại cao hơn lần lượt là 70% và 425% so với một năm trước.

IEA cho biết, giá dầu diesel cao đang thúc đẩy lạm phát, gây thêm áp lực lên nền kinh tế toàn cầu và nhu cầu dầu thế giới. Khi lệnh cấm vận của EU đối với việc nhập khẩu dầu diesel và các sản phẩm tinh chế khác từ Nga được thực hiện vào tháng 2, thị trường sẽ thắt chặt hơn nữa.

Sự cạnh tranh đối với các thùng dầu diesel không phải của Nga sẽ rất khốc liệt, với việc các nước EU phải đấu thầu hàng hóa từ Mỹ, Trung Đông và Ấn Độ từ những người mua truyền thống của họ. Việc tăng công suất nhà máy lọc dầu cuối cùng sẽ giúp giảm bớt căng thẳng về dầu diesel.

Tuy nhiên, cho đến lúc đó, nếu giá tăng quá cao, việc giảm nhu cầu hơn nữa có thể là điều không thể tránh khỏi để xóa bỏ sự mất cân bằng thị trường. Áp lực tăng giá đối với dầu diesel là chìa khóa cho tăng trưởng kinh tế - đã tăng lên trong hầu hết năm.

IEA cho biết, thị trường dầu diesel đã căng thẳng trước khi xảy ra cuộc chiến ở Ukraine do đóng cửa công suất lọc dầu 3,5 triệu thùng mỗi ngày kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu. Sự gián đoạn trong các chuyến hàng của Nga và xuất khẩu của Trung Quốc thấp hơn bình thường đã làm giảm thêm nguồn cung chỉ đơn giản là khi nhu cầu xăng hồi sinh sau khi nới lỏng các hạn chế về đại dịch ở nhiều nơi trên thế giới.

Các vấn đề về nguồn cung toàn cầu đã trở nên trầm trọng hơn trong những tháng gần đây do hoạt động công nghiệp tại các nhà máy lọc dầu ở châu Âu. Tình trạng tại một số nhà máy lọc dầu ở Pháp đã dẫn đến tình trạng thiếu xăng trên khắp miền bắc nước Pháp vào tháng 10 và có thời điểm đã giúp đẩy giá dầu diesel tại trung tâm mua bán chính của châu Âu là Rotterdam lên hơn 80 USD so với giá dầu thô.

Với giá nhà ở tăng, dự kiến ​​sẽ có thêm chuyển động công nghiệp. Công nhân tại nhà máy Fawley có công suất 270.000 thùng/ngày của ExxonMobil ở Anh đã tuyên bố đình công vào cuối tháng 11, trong khi nhân viên tại cơ sở 380.000 thùng/ngày của BP ở Rotterdam cũng đe dọa sẽ đình công.

Theo IEA, giá dầu diesel cao cùng với hệ thống tài chính yếu kém của Trung Quốc, cuộc khủng hoảng năng lượng ở châu Âu và đồng bạc xanh mạnh của Mỹ đã “đè nặng” lên mức tiêu thụ. Nhu cầu dầu toàn cầu được dự báo sẽ giảm 240.000 thùng mỗi ngày trong quý IV so với năm ngoái.

Các quốc gia EU, vào tháng 10, đã giảm nhập khẩu dầu thô từ Nga 1,1 triệu thùng/ngày và nhập khẩu dầu diesel 50.000 thùng/ngày. Khi lệnh cấm vận nhập khẩu dầu thô và hàng hóa tinh chế của Nga có hiệu lực đầy đủ vào tháng 12 và tháng 2 tới, châu Âu phải thay thế thêm 1,1 triệu thùng/ngày dầu thô và 1 triệu thùng/ngày dầu diesel, naphtha và dầu xăng, theo tính toán của IEA.

Mặc dù Nga đã quản lý để chuyển hướng tất cả các lô hàng dầu thô bị châu Âu từ chối cho đến nay, nhưng nước này đã buộc phải cắt giảm xuất khẩu các sản phẩm đã tinh chế xuống 400.000 thùng/ngày kể từ đầu năm. Những nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm đưa ra một cơ chế giới hạn giá để cho phép một số giao dịch mua bán dầu mỏ của Nga được tiến hành có thể giúp giảm bớt căng thẳng, tuy nhiên vẫn còn vô số bất ổn và thách thức về hậu cần.