Có nên bỏ án tử hình?

Đại tá Phạm Văn Chình

Đại tá Phạm Văn Chình cho biết, Bộ luật Hình sự năm 1999 ghép 4 hành vi: vận chuyển, tàng trữ, mua bán, chiếm đoạt trái phép các chất ma túy vào cùng một tội. Nhưng thực tế đây là 4 hành vi độc lập về tính chất, mức độ, hành vi khác nhau.

Sửa đổi Bộ luật Hình sự đợt này Ban soạn thảo sửa đổi Bộ luật Hình sự đề nghị tách Điều 194 của Bộ luật Hình sự ra thành 4 tội độc lập. Trong đó, người mua bán trái phép chất ma túy là người chủ mưu, cầm đầu trong đường dây. Đây là đối tượng được lợi nhuận lớn, ví dụ: 1 bánh hê-rô-in (350 gram) người mua bán có thể được lợi nhuận từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng.

Người vận chuyển thường là người làm thuê, người nghèo, người nghiện ma túy, người bị lệ thuộc, người bị mua chuộc, lôi kéo hưởng lợi ít (1 bánh hê-rô-in người vận chuyển chỉ được hưởng lợi khoảng 2 đến 10 triệu đồng tùy theo cung đường vận chuyển). Chính vì vậy, ban soạn thảo chỉ đề nghị tử hình đối với tội mua bán trái phép chất ma túy. Các tội như vận chuyển, tàng trữ, chiếm đoạt trái phép chất ma túy chỉ áp dụng khung hình phạt cao nhất là chung thân.

Tráng A Tàng phải chịu hình phạt cao nhất vì hành vi mua bán ma túy

Theo quan điểm của Đại tá Phạm Văn Chình, bỏ tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy là điều cần thiết bởi các lý do sau: Theo chủ trương của Đảng, Nhà nước, để hội nhập với thế giới đảm bảo dân chủ nhân quyền cần xem xét giảm bớt tội có mức án tử hình. Chủ yếu áp dụng tử hình những tội đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, sự tồn vong của đất nước. Theo điều 3 của Bộ luật Hình sự năm 1999, nghiêm trị kẻ chủ mưu cầm đầu, khoan hồng cho người lầm lỗi, ăn năn hối cải bị mua chuộc lôi kéo.

Trên thực tế, tội phạm ma túy thường hình thành tổ chức đường dây khép kín gồm các đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy có phân công trách nhiệm cụ thể cho từng người trong đường dây. Nếu tử hình người vận chuyển trái phép chất ma túy thì pháp luật đánh đồng người chủ mưu cầm đầu (là người mua bán) với người vận chuyển trái phép chất ma túy (là người làm thuê).

Do vậy, dự thảo sửa đổi Bộ luật Hình sự, các tội phạm về ma túy chỉ để tội mua bán trái phép chất ma túy có khung hình phạt tử hình nhưng hạ trọng lượng ma túy xuống mức thấp như được quy định ở khoản 4, điều 252 (sửa đổi) “Người nào mua bán trái phép (hê-rô-in, cô-ca-in, MDMA…) có khối lượng 45 gram trở lên thì bị phạt tù chung thân”; khoản 5 quy định: “Người chỉ huy, cầm đầu chủ mưu đường dây mua bán trái phép chất ma túy thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 điều này thì bị phạt tử hình”.

Đối với người vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy - áp dụng mức án tù cao nhất là chung thân với trọng lượng ma túy (hê-rô-in, cô-ca-in, MDMA…) 135 gram trở lên.

Dư luận hiện nay đang băn khoăn, nếu không tử hình tội vận chuyển trái phép chất ma túy thì tình hình tội phạm ma túy có phức tạp không? Đây cũng là điều trăn trở của những người làm Luật. Kết quả điều tra, truy tố, xét xử những vụ án phạm tội về ma túy từ trước đến nay cho thấy, rất ít trường hợp tử hình đối với người vận chuyển trái phép chất ma túy. Chỉ có một số vụ án vận chuyển trái phép chất ma túy bị xét xử mức án tử hình, sau đó đã được Chủ tịch nước giảm án xuống chung thân.

Chính vì những lý do nêu trên, theo tôi là không nên áp dụng án tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy. Nếu Quốc hội quyết định vẫn áp dụng án tử hình đối với tội vận chuyển trái phép chất ma túy thì phải xem xét giảm nhẹ cho người phạm tội lần đầu, người nghiện ma túy, người nghèo bị mua chuộc lôi kéo.