Tin Khu Vực 
Ngày 14/12, tại Tọa đàm “Startup và Khu công nghiệp ESG”, tổ chức trong khuôn khổ TECHFEST Việt Nam 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với UBND Thành phố Hà Nội chủ trì, các chuyên gia, nhà quản lý và cộng đồng doanh nghiệp đã tập trung phân tích những áp lực ngày càng gia tăng từ các bộ tiêu chuẩn ESG quốc tế.
Đồng thời, chỉ ra những điểm nghẽn trong quá trình triển khai ESG tại các khu công nghiệp, làm rõ vai trò của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong thúc đẩy chuyển đổi xanh theo hướng thực chất, bền vững.
Doanh nghiệp cần một hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch
Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Tổng Biên tập Tạp chí Môi trường nhận định, ESG hiện đã trở thành tiêu chuẩn mang tính toàn cầu, đặc biệt sau khi Liên minh châu Âu ban hành các quy định như CSRD (Báo cáo bền vững doanh nghiệp) và CSDDD (Thẩm định trách nhiệm chuỗi cung ứng). Các quy định này tạo ra áp lực rất rõ ràng đối với hệ thống khu công nghiệp của Việt Nam, khu vực đang đóng vai trò động lực chính cho tăng trưởng và xuất khẩu.
Ông dẫn chứng, quy mô xuất nhập khẩu của Việt Nam hiện tương đương khoảng 1,8 lần GDP, trong đó các khu công nghiệp đóng góp trên 50% tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa. Trong bối cảnh đó, việc thực hành ESG trở thành điều kiện căn bản để doanh nghiệp trong khu công nghiệp tiếp tục tham gia vào các hoạt động thương mại và đầu tư toàn cầu.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ - Tổng Biên tập Tạp chí Môi trường. Ảnh: Phương Trang.
Các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam tham gia đều đặt ra hai yêu cầu mang tính cấp thiết là phát triển bền vững gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bao trùm, trong đó, gồm việc thực hành các tiêu chuẩn xã hội, bảo đảm điều kiện làm việc cho người lao động và đời sống của cộng đồng dân cư xung quanh khu công nghiệp.
Để đáp ứng các yêu cầu này, theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, doanh nghiệp trong khu công nghiệp buộc phải tuân thủ đồng bộ các bộ tiêu chuẩn ESG quốc tế, phổ biến là GRI (Sáng kiến Báo cáo Toàn cầu), thực hiện đầy đủ việc báo cáo và truy xuất nguồn gốc trên toàn bộ chuỗi cung ứng. Đây là bài toán phức tạp, đòi hỏi doanh nghiệp phải thu thập, quản lý và xử lý một khối lượng dữ liệu rất lớn, từ phát thải phạm vi 1, phạm vi 2 đến toàn bộ chuỗi giá trị.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ cũng nhấn mạnh, nền tảng chính sách về tăng trưởng xanh và phát triển bền vững tại Việt Nam đang từng bước được hoàn thiện. Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 lần đầu tiên đưa các công cụ kinh tế, công cụ thị trường và công cụ tài chính vào quản lý môi trường, dựa trên nguyên tắc người gây ô nhiễm phải trả tiền và người bảo vệ môi trường được chi trả.
Chính phủ cũng đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia về kinh tế tuần hoàn và hệ thống phân loại xanh, tạo cơ sở để triển khai các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới. Đến ngày 30/9/2025, dư nợ tín dụng xanh đạt khoảng 744.000 tỷ đồng, tương đương 6,7% tổng dư nợ toàn hệ thống.
Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, hàng loạt nghị quyết lớn của Trung ương và Chính phủ đang được triển khai đồng bộ đã và đang tạo nền tảng quan trọng cho quá trình phát triển kinh tế xanh. Trên cơ sở đó, từ năm 2026, doanh nghiệp có thể kỳ vọng khả năng tiếp cận tín dụng xanh sẽ thuận lợi hơn.
Trong nhiều trường hợp, điều doanh nghiệp cần không nhất thiết là hỗ trợ tài chính trực tiếp, mà là một hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch và ổn định.
Nền tảng kỹ thuật quyết định hiệu quả ESG
Th.S, KTS Trần Thành Vũ - Giám đốc Công ty TNHH Edeec cho rằng, trong ESG, yếu tố môi trường giữ vai trò then chốt, trong đó việc kiểm soát năng lượng của công trình và vật liệu xây dựng có ý nghĩa quyết định.
Theo ông Trần Thành Vũ, các bộ tiêu chuẩn công trình xanh như LEED (Hệ thống duy nhất hiện nay có chứng nhận cho khu đô thị và khu công nghiệp) hay LOTUS (Bộ tiêu chí công trình xanh đầu tiên được phát triển riêng cho thị trường Việt Nam), đã xác định rõ các nhóm giải pháp nền tảng: tiết giảm sử dụng năng lượng, đặc biệt đối với hệ thống nhiệt và làm mát, tuần hoàn nước; sử dụng vật liệu xây dựng có hàm lượng carbon thấp, khả năng cách nhiệt và cách âm tốt; kiểm soát chi phí vận hành tổng thể của công trình.
“Chuyển đổi sang công trình xanh là thách thức lớn, nhưng đồng thời cũng là yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp có thể thực hành ESG”, ông Trần Thành Vũ nhấn mạnh.
Các tiêu chuẩn công trình xanh đặc biệt coi trọng thiết kế và vận hành theo hướng “thuận thiên”, tận dụng thông gió tự nhiên, định hướng công trình theo trục bắc - nam, sử dụng các giải pháp che chắn bức xạ nhiệt ở hướng tây và đông. Đây thực chất là những kinh nghiệm truyền thống đã được áp dụng từ lâu, nay được chuẩn hóa trong các tiêu chuẩn ESG hiện đại.
Th.s, KTS Trần Thành Vũ - Giám đốc Công ty TNHH Edeec.
KTS Trần Thành Vũ cho rằng, nếu không sớm chuyển đổi sang mô hình công trình xanh, đô thị xanh và khu công nghiệp xanh, hàng hóa Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận các thị trường có yêu cầu cao.
Trên cơ sở đó, phát triển khu công nghiệp cần được tiếp cận theo hướng đồng bộ, gắn với quy hoạch hạ tầng giao thông, cảng biển, sân bay, đồng thời tổ chức không gian sản xuất theo mô hình cộng sinh công nghiệp, tăng cường đồng xử lý chất thải, tạo hiệp lực và giảm chi phí cho doanh nghiệp.
Từ năm 2017, Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) đã hỗ trợ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi sang công trình xanh. Các doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn xanh được hỗ trợ về kỹ thuật và cơ hội tiếp cận các nguồn vốn với điều kiện ưu đãi hơn.
“Thực hành ESG và phát triển công trình xanh giúp doanh nghiệp tiếp cận tài chính xanh, đồng thời nâng cao uy tín, trách nhiệm xã hội và năng lực cạnh tranh”, ông Trần Thành Vũ khẳng định.
Techfest Việt Nam 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp UBND TP Hà Nội tổ chức, quy tụ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong nước và quốc tế. Trong đó, tọa đàm “Startup & Khu công nghiệp ESG” diễn ra ngay tại không gian phố đi bộ, mở ra không gian kết nối, trao đổi và lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo gắn với phát triển bền vững.
