Vàng và tài sản mã hóa: Điểm đến mới của các ngân hàng

Ngân hàng mở rộng hệ sinh thái

Sau khi đã hiện diện ở chứng khoán, bảo hiểm, quản lý quỹ và mua bán nợ, các ngân hàng thương mại tiếp tục tìm kiếm dư địa tăng trưởng từ những kênh đầu tư mang tính phòng thủ lẫn đột phá. Trong bối cảnh tài sản của nhà đầu tư dịch chuyển mạnh mẽ trong kỷ nguyên số, vàng và tài sản mã hóa trở thành hai “đấu trường” mới, thu hút sự nhập cuộc của hàng loạt nhà băng lớn.

Bước ngoặt này diễn ra trong bối cảnh Nghị định 232/2025/NĐ-CP về quản lý thị trường vàng có hiệu lực từ ngày hôm nay (10/10).

Ngay lập tức, nhiều ngân hàng đã chủ động chuẩn bị để bước vào sân chơi mới. Ông Phạm Quang Thắng - Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) cho biết, sau khi Thông tư hướng dẫn Nghị định 232 được ban hành, Techcombank sẽ xin phép nhập khẩu vàng nguyên liệu, chế tác và sản xuất vàng miếng mang thương hiệu riêng, đồng thời triển khai phân phối qua cả chi nhánh và nền tảng số.

Không riêng Techcombank, Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng tái khởi động mảng kinh doanh vàng miếng từ ngày 10/10, hồi sinh thương hiệu vàng ACB từng vắng bóng từ năm 2012. ACB ban hành quy định giao dịch, công khai cơ chế mua bán, áp dụng phương thức thanh toán bằng VND qua tài khoản, yêu cầu hồ sơ pháp lý đầy đủ, kiểm định chất lượng, niêm yết giá minh bạch và chịu trách nhiệm hóa đơn.

Theo các chuyên gia kinh tế, cuộc đua thị trường vàng chắc chắn không dừng lại ở hai cái tên tiên phong, bởi có tới 8 ngân hàng đủ điều kiện sản xuất vàng miếng theo Thông tư 34/2025 hướng dẫn thi hành Nghị định 232, gồm: Vietcombank, VPBank, Techcombank, BIDV, MB, VietinBank, Agribank và ACB.

Cạnh đó, các chuyên gia cũng cho rằng, việc các nhà băng đồng loạt nhập cuộc thị trường vàng phản ánh một chiến lược kép là mở rộng hệ sinh thái tài chính để gia tăng lợi nhuận ngoài tín dụng truyền thống, đồng thời tận dụng các xu hướng dịch chuyển tài sản an toàn.

Nếu trước đây, nguồn thu chính vẫn tập trung vào hoạt động cho vay, thì những năm gần đây, mảng ngân hàng đầu tư tăng trưởng nhanh, chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu và lợi nhuận. Hệ sinh thái càng rộng, hiệu quả càng cao, nhưng rủi ro cũng theo đó mà lớn lên.

Cuộc đua chiến lược định hình tương lai hệ thống tài chính

Song song với vàng, tài sản mã hóa đang trở thành điểm đến chiến lược trong cuộc mở rộng của hệ thống ngân hàng. Tính đến cuối tháng 9/2025, hàng loạt ngân hàng đã xuất hiện trong cơ cấu cổ đông hoặc trực tiếp thành lập các sàn giao dịch tài sản số. Có thể kể đến: LPBank (LPEX), HDBank (HDEX), VPBank (CAEX), Techcombank (TCEX), MB (ký hợp tác kỹ thuật với Dunamu - đơn vị vận hành sàn Upbit, một trong những nền tảng tiền điện tử lớn nhất Hàn Quốc).

Cụ thể, tại Ngân hàng TMCP Quân đội (MB), mô hình “tập đoàn ngân hàng” đã phát huy hiệu quả rõ rệt khi các công ty thành viên đóng góp khoảng 9% lợi nhuận toàn hệ thống. Lãnh đạo MB xác định, việc mở rộng sang tài sản số là tất yếu để cung cấp cho 33 triệu khách hàng hiện hữu một hệ sinh thái đầy đủ từ dịch vụ ngân hàng truyền thống đến chứng chỉ quỹ, cổ phiếu, trái phiếu và tài sản số.

Cuộc đua này đang diễn ra nhanh chóng. Tháng 8 vừa qua, MB ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với Dunamu, tận dụng công nghệ, tư vấn pháp lý, đào tạo nhân lực và cơ chế bảo vệ nhà đầu tư từ một trong những sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất thế giới. Với hơn 2.000 kỹ sư công nghệ, MB xem đây là bước đi chiến lược để hoàn thiện hệ sinh thái tài chính số.

Ở một hướng khác, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) đang hoàn tất thủ tục triển khai sàn giao dịch CAEX, với sự tham gia của đội ngũ chuyên gia blockchain, tài chính, an ninh mạng và tư vấn quốc tế. Tổng Giám đốc VPBank Nguyễn Đức Vinh khẳng định, tài sản mã hóa là lĩnh vực tiềm năng nhưng cần khung pháp lý rõ ràng và sự tham gia của các định chế tài chính lớn.

Cũng trong nhóm tiên phong, Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Techcom (TCEX) đã nhanh chóng nâng vốn điều lệ từ 3 tỷ lên 101 tỷ đồng chỉ sau vài tháng thành lập, thể hiện quyết tâm bám đuổi cuộc đua.

Một mảnh ghép khác là Công ty cổ phần Sàn giao dịch Tài sản mã hóa Lộc Phát Việt Nam (LPEX), được thành lập ngày 30/9 với trụ sở đặt ngay tại hội sở LPBank. Cơ cấu cổ đông của LPEX cho thấy sự gắn kết chặt chẽ với hệ sinh thái doanh nghiệp xung quanh ngân hàng này, phản ánh một mô hình “tài chính kết nối” đang hình thành.

Theo quy định, để thành lập sàn giao dịch tài sản mã hóa, doanh nghiệp phải có cổ đông là ngân hàng thương mại, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty bảo hiểm hoặc doanh nghiệp công nghệ, vì vậy sự hiện diện của các nhà băng là điều tất yếu.

Không chỉ khối ngân hàng tư nhân, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cũng đã lên tiếng. Tổng Giám đốc BIDV Lê Ngọc Lâm cho biết, ngân hàng sẽ phối hợp với các bộ, ngành để tham gia triển khai chính sách, đóng vai trò hỗ trợ thanh toán tương tự như trên thị trường chứng khoán, dù chưa lập sàn riêng do yêu cầu vốn và công nghệ cao.

Cuộc đua đã được khởi động từ sớm, song tại Họp báo thường kỳ Bộ Tài chính quý III/2025 diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết, đến nay vẫn chưa có doanh nghiệp nào được cấp phép hoạt động thí điểm. Các ngân hàng và công ty liên quan mới chỉ trong giai đoạn chuẩn bị nguồn lực, hạ tầng kỹ thuật, nhân sự và cơ chế vận hành để đáp ứng điều kiện pháp lý. Việc hàng loạt định chế tài chính lớn đồng loạt nhập cuộc cho thấy thị trường tài sản mã hóa không còn là “sân chơi bên lề” mà đang từng bước đi vào quỹ đạo chính thống.

Theo Ngân hàng Nhà nước, hiện các tổ chức tín dụng có xu hướng mở rộng phạm vi hoạt động, đa dạng hóa sản phẩm, dịch vụ thông qua việc thành lập các công ty con hoạt động trong lĩnh vực bảo hiểm, cho thuê tài chính, chứng khoán, tư vấn đầu tư, thành lập quỹ đầu tư… làm gia tăng tính liên thông và mức độ rủi ro lan truyền trong hệ thống ngân hàng, tài chính, đặc biệt là khả năng lây lan rủi ro từ công ty con sang công ty mẹ nếu không được theo dõi, nhận diện đầy đủ.

Thực tế, bài học từ những sự cố trái phiếu và bảo hiểm những năm gần đây đã khiến bài toán kiểm soát rủi ro trở nên cấp thiết. Đây cũng là lý do Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng Thông tư về nhận diện và hạn chế rủi ro có tính hệ thống, nhằm đảm bảo an toàn cho toàn bộ thị trường tài chính, ngân hàng.