Chuyển đổi số, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Xu hướng không tiền mặt lan tỏa trong mọi hoạt động đời sống

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lê Thế Chữ, Tổng biên tập báo Tuổi trẻ cho biết: Đây là năm thứ 4 liên tiếp chuỗi sự kiện Ngày không tiền mặt 16/6 được tổ chức. Chúng ta đã chứng kiến sự thay đổi nhanh chóng của xu hướng không tiền mặt lan tỏa trong mọi hoạt động đời sống hàng ngày. Nếu như vài năm trước, thanh toán không tiền mặt chỉ dừng ở việc chuyển khoản hoặc quẹt thẻ thì nay chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, thông qua hàng loạt các ứng dụng có thể thực hiện được hầu hết các giao dịch thanh toán.

“Nhờ sự phát triển kỳ diệu của công nghệ thanh toán đã giúp bà nội trợ ngồi nhà cũng có thể mua hàng thanh toán online hay chị tiểu thương ở tại sạp có thể nộp thuế qua eTax Mobile,…” - ông Lê Thế Chữ nhấn mạnh.

4 năm qua, cơ chế chính sách cũng như các quy định về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt đã được các cơ quan chức năng dần hoàn thiện và đồng bộ, là nền tảng để thúc đẩy việc thanh toán không tiền mặt trong mọi lĩnh vực phát triển vượt bậc thời gian qua.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước - bà Nguyễn Thị Hồng chia sẻ: Suốt 4 năm tổ chức, sự kiện Ngày không tiền mặt luôn nhận được sự quan tâm của lãnh đạo Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, sự hợp tác của các cơ quan báo chí, truyền thông, các ngân hàng, doanh nghiệp liên quan và sự hưởng ứng của đông đảo người dân, công chúng.

“Sự kiện này đã khẳng định được dấu ấn, tạo sức lan toả rộng, qua đó đóng vai trò quan trọng trong hoạt động tuyên truyền tới công chúng về thanh toán không dùng tiền mặt” - Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chia sẻ.

Bà Nguyễn Thị Hồng - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước - phát biểu tại hội thảo

Theo bà Nguyễn Thị Hồng, thanh toán không dùng tiền mặt, thanh toán điện tử là xu hướng phát triển chủ đạo tại hầu hết các quốc gia trên thế giới, cả các nước phát triển lẫn đang phát triển, đặc biệt trong bối cảnh số hóa sâu rộng các ngành, lĩnh vực và sự nổi lên của các hoạt động gắn liền với nền kinh tế số.

Các ngân hàng đã ưu tiên đầu tư nguồn lực để tập trung chuyển đổi số trước do giao dịch thanh toán, vốn chiếm phần lớn trong các giao dịch ngân hàng, thanh toán liên quan mật thiết tới cuộc sống thường nhật, thiết yếu của người dân và đóng vai trò cửa ngõ để kết nối thuận tiện với các dịch vụ, nghiệp vụ ngân hàng - tài chính khác như tiền gửi, tiết kiệm, vay vốn, bảo hiểm, quản lý tài chính cá nhân… và cả những dịch vụ ngoài ngân hàng như gọi xe, vé xem phim, đặt nhà hàng/tour du lịch, dịch vụ y tế, giáo dục, chăm sóc sức khỏe…

“Từ những nỗ lực của toàn ngành, thực tế thời gian qua hoạt động chuyển đổi số ngân hàng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, đặc biệt là hoạt động thanh toán, mang lại những lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp” - Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

Đặc biệt, hiện ứng dụng mobile banking, ví điện tử không đơn thuần chỉ để chuyển tiền, vấn tin mà người dân còn có thể sử dụng đa dạng các tiện ích như thanh toán hoá đơn, thương mại điện tử, mua vé xem phim, vé máy bay, tour du lịch… Ngược lại, người dân cũng có thể sử dụng gián tiếp các dịch vụ ngân hàng thông qua các đơn vị cung ứng sản phẩm, dịch vụ khác như mua trả góp, mua trước - trả sau…

Đến nay tốc độ tăng trưởng về giao dịch thanh toán di động bình quân hàng năm đạt hơn 90%; nhiều dịch vụ ngân hàng đã có thể được sử dụng hoàn toàn trên kênh số như: Mở tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, chuyển tiền, gửi tiết kiệm...; nhiều ngân hàng Việt Nam có trên 90% giao dịch trên kênh số; gần 70% người trưởng thành có tài khoản thanh toán; khoảng 1,1 triệu tài khoản mobile-money đã được mở, khoảng 60% trong đó được mở tại khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa...

Hệ thống thanh toán hoạt động thông suốt, an toàn đáp ứng được hầu hết các nhu cầu thanh toán trong nền kinh tế; các phương thức, dịch vụ thanh toán mới hiện đại trên thế giới như: Thanh toán qua mã phản hồi nhanh QR, thanh toán tiếp xúc gần NFC, mở tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng bằng phương thức điện tử... đã được triển khai thực hiện tại Việt Nam với chi phí hợp lý.

5 giải pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Theo lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong thời gian tới, cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp: Thứ nhất, tiếp tục nghiên cứu, rà soát hoàn thiện khung khổ pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Trong đó, chú trọng đến việc phát triển các sản phẩm dịch vụ thanh toán tiện ích trên cơ sở ứng dụng cộng nghệ và đổi mới sáng tạo; trước mắt tập trung vào việc hoàn thiện, trình Chính phủ Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt và ban hành các văn bản hướng dẫn Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt, Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng.

Hội thảo Chuyển đổi số để hướng tới xã hội không dùng tiền mặt

Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành cơ quan liên quan triển khai có hiệu quả Đề án thanh toán không dùng tiền mặt giai đoạn 2021-2025, Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Quyết định thí điểm dùng tài khoản viễn thông để thanh toán cho các dịch vụ có giá trị nhỏ.

Thứ ba, tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng thanh toán, tăng cường tích hợp, kết nối với các ngành, lĩnh vực khác để cung ứng dịch vụ thanh toán tiện ích nền tảng số, giúp tăng tính tiện ích, trải nghiệm cho khách hàng. Trong đó, triển khai tích cực và hiệu quả Quyết định 06/QĐ-TTg ngày 6/1/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ xác minh thông tin nhận biết khách hàng.

Thứ tư, tăng cường công tác đảm bảo an ninh, an toàn trong thanh toán điện tử; triển khai hiệu quả các hệ thống thanh toán quan trọng và hoạt động các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đảm bảo hoạt động đúng quy định, thông suốt, an toàn.

Thứ năm, tích cực phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về thanh toán không dùng tiền mặt, giáo dục tài chính; tăng cường các biện pháp bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng.

Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ triển khai công tác truyền thông theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, nâng cao sự minh bạch hóa thông tin, đáp ứng yêu cầu hoạt động thông tin của Ngân hàng Nhà nước và thực hiện các cam kết quốc tế. Đối tượng mà truyền thông giáo dục tài chính hướng tới là đông đảo công chúng, trong đó có người dân khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, người yếu thế, người chưa có tài khoản ngân hàng. Nguyên tắc truyền thông là những nội dung người dân và doanh nghiệp quan tâm bằng hình thức đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu, dễ lan tỏa. Triển khai truyền thông giáo dục tài chính hiệu quả, chuyên nghiệp, sáng tạo, qua đó góp phần hình thành cộng đồng tài chính tốt, giúp giảm chi phí xã hội, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và hiện thực hóa các mục tiêu về tài chính toàn diện.