Tại Chỉ thị số 20/CT-TTg, ngày 08/06/2023 Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trong giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo, cả nước phải phấn đấu hằng năm tiết kiệm tối thiểu 2% tổng điện năng tiêu thụ; giảm tổn thất điện năng trên toàn hệ thống điện dưới 6% vào năm 2025; giảm bớt công suất phụ tải đỉnh của hệ thống điện quốc gia thông qua thực hiện các chương trình quản lý nhu cầu điện (DSM) và điều chỉnh phụ tải điện (DR), ít nhất 1.500MW vào năm 2025.

Là địa phương có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, năm 2024, tổng sản lượng điện thương phẩm của tỉnh Quảng Ninh đạt trên 6,5 tỷ kWh. Thực hiện chủ trương tiết kiệm điện, Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp và với sự đồng hành của các doanh nghiệp, trong năm sản lượng điện tiết kiệm của địa phương này đạt 134,5 triệu kWh tương đương tỷ lệ 2,05%.

Theo ông Phạm Duy Thanh – Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh, năm 2024, chúng tôi đã giao Trung tâm Xúc tiến và Phát triển Công thương thực hiện chính sách hỗ trợ chuyển đổi, thay thế các trang thiết bị lạc hậu, tiêu tốn năng lượng bằng các thiết bị tiết kiệm năng lượng và giải pháp tiết kiệm năng lượng thông qua chương trình Khuyến công địa phương với kinh phí 1,8 tỷ đồng.

Doanh nghiệp là một trong những chủ thể sử dụng năng lượng lớn nhất, chiếm khoảng trên 40% tổng lượng tiêu thụ năng lượng toàn quốc, trong khi Quảng Ninh với hơn 17.000 doanh nghiệp trong đó có 164 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (số liệu tại thời điểm năm 2024), chắc chắn tỷ trọng tiêu thụ năng lượng của doanh nghiệp sẽ còn cao hơn. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho chính doanh nghiệp, cho cộng đồng và cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Ông Trần Viết Nguyên, Phó Trưởng ban, Ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết: Tính đến hết năm 2023, cả nước có 19.690 khách hàng sử dụng điện có điện năng tiêu thụ từ 1 triệu kWh/năm trở lên (đã bao gồm 3.491 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm), chiếm 42% tổng sản lượng điện thương phẩm của toàn quốc năm 2023, tương ứng với 107 tỷ kWh/năm.

Nếu các khách hàng này thực hiện tiết kiệm điện với mức tối thiểu là 2% theo yêu cầu của Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường tiết kiệm điện thì bình quân mỗi năm có thể tiết kiệm tới 2 tỷ kWh điện, tương ứng với tiết kiệm hóa đơn tiền điện khoảng 4.200 tỷ đồng/năm.

Trước ý nghĩa to lớn về mặt xã hội, kinh tế và môi trường, ở Quảng Ninh nhiều doanh nghiệp đã tiên phong trong việc áp dụng các giải pháp hiệu quả để tiết kiệm năng lượng, mang lại lợi ích to lớn cho bản thân doanh nghiệp và cho cộng đồng.

Là một trong 164 cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh, năm 2020, Công ty Cổ phần Xi măng và Xây dựng Quảng Ninh (QNC) đã chủ trì thực hiện nhiệm vụ “Nghiên cứu ứng dụng đồng xử lý chất thải công nghiệp thông thường làm nguyên nhiên liệu thay thế trong lò xi măng tại Nhà máy xi măng Lam Thạch II”.

Theo đó, công ty đã nghiên cứu sử dụng nguồn chất thải công nghiệp thông thường (vải vụn, đế giày, nylon, PVC, PE, gỗ, giấy...) để làm nhiên liệu thay thế một phần than trong hệ thống lò nung clinker xi măng và bùn thải công nghiệp thông thường (bùn thải khu công nghiệp Cái Lân) làm nguyên liệu thay thế một phần nguyên liệu truyền thống như đá vôi, đất sét, đá silic, quặng sắt trong hệ thống lò xi măng nhằm tiết kiệm năng lượng, giảm chi phí sản xuất clinker và góp phần bảo vệ môi trường.

Ông Nguyễn Trường Giang, Phó Tổng giám đốc QNC cho biết, thông qua đốt thử nghiệm từ tháng 3/3021 đến tháng 8/2021, công ty đã tiếp nhận hơn 2.200 tấn chất thải bao gồm gỗ, giấy ni lông, nhựa cứng, bùn thải, đế giày… của Công ty Than Nam Mẫu, Công ty TNHH Giày da Sao Vàng, Công ty TNHH MTV Anh Đức, Công ty TNHH Tùng Bách, Công ty CP Thành Đại Phúc Mỹ cũng như nguồn rác thải thu gom trong dân cư để thay thế một phần than. Qua vận hành thử nghiệm cho thấy, với 1 tấn chất thải, QNC tiết giảm được 12.400 đồng/tấn clinker.

Theo ông Giang, tất cả những sản phẩm chất thải công nghiệp thông thường không thể tái chế được mà khi đốt sinh ra năng lượng thì doanh nghiệp thu gom để thay thế một phần than cám.

Hiện, Xi măng Lam Thạch đã tiết kiệm 10% điện năng, lượng than cám cũng giảm đáng kể, ước tính mỗi năm công ty tiết kiệm được 13,2 tỷ đồng nhờ đồng xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường làm nguyên liệu thay thế trong lò nung clinker.

“Thời gian tới, chúng tôi tiếp tục đầu tư hệ thống tận dụng nhiệt khí thải để phát điện. Dự kiến cuối năm 2025 sẽ đi vào hoạt động, hệ thống phát điện nhiệt khí thải này có thể cung cấp khoảng 70% điện năng cho sản xuất”- ông Giang nhấn mạnh.

Không chỉ có QNC, Công ty Cổ phần Gốm Đất Việt cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo. Năm 2023 công trình “Nghiên cứu công nghệ nghiền khô siêu mịn, nâng cao mức độ tự động hóa và hiệu quả sử dụng nhiệt trong sản xuất ngói cao cấp” của công ty đã vinh dự được nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh – Giải cao quý nhất về khoa học và công nghệ.

Theo Sở Công Thương tỉnh Quảng Ninh, hiện nay, các doanh nghiệp sử dụng năng lượng trọng điểm của tỉnh đều đã thay đổi nhận thức và mạnh dạn đầu tư, lắp đặt các thiết bị hiện đại, triển khai các biện pháp tiết kiệm triệt để nhất.

Hiện, Sở Công Thương đã xây dựng một số nhiệm vụ năm 2025 về Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030, triển khai trên địa bàn tỉnh.

Danh mục nhiệm vụ năm 2025 gồm: Xây dựng cẩm nang tuyên truyền, pano, tờ rơi hướng dẫn tiết kiệm năng lượng; tổ chức lớp tập huấn tuyên truyền nâng cao nhận thức tiết kiệm năng lượng trong lĩnh vực công nghiệp cho các doanh nghiệp, cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm; tuyên truyền trên phương tiện thông tin báo, đài, truyền hình về tiết kiệm năng lượng trong sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả của doanh nghiệp, cộng đồng xã hội.