Chuyện dài kỳ của những thua thiệt

Ảnh minh họa

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong năm 2015, Việt Nam nhập khẩu tới 26.740 chiếc ôtô Trung Quốc, trị giá 1,05 tỷ USD (tăng gần gấp đôi so với năm 2014); 2 tháng đầu năm 2016 nhập 1.180 chiếc, trị giá 46 triệu USD, chưa kể 89,5 triệu USD linh kiện, phụ tùng ôtô. Và, câu chuyện ôtô tải Trung Quốc giá rẻ, chất lượng thấp chưa bao giờ “nguội”. Những chiếc xe đầu kéo Trung Quốc là một trong nhiều ví dụ.

Vận tải đường bộ chiếm gần 80% tổng khối lượng hàng hóa với hàng trăm triệu tấn mỗi năm. Với các đơn hàng lớn, lưu thông trên đường dài, xe đầu kéo mang lại hiệu quả cao. Vì thế, nhu cầu xe đầu kéo trên thị trường ôtô luôn rất cao.

Năm 2015, Việt Nam nhập khẩu xấp xỉ 20.000 xe đầu kéo, trong đó có khoảng 12.000 xe đã qua sử dụng, phần lớn là xe Trung Quốc.

Nhiều tháng qua, dọc quốc lộ 5 Hà Nội- Hải Phòng, xe đầu kéo mới - cũ của Trung Quốc bày bán nhan nhản, giá xe mới chỉ hơn 1 tỷ đồng, bằng 2/3 giá xe Hàn Quốc, Thái Lan... cùng loại. Xe cũ thương hiệu Howo, Foton... chỉ khoảng 800 triệu đồng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kỹ thuật, xe cũ gầm và trục kéo không phù hợp với đường xá Việt Nam, có nhiều trục trặc, khó khắc phục...

Trong khi đó, xe đầu kéo do doanh nghiệp Việt Nam lắp ráp hầu như vắng bóng, hoặc có nhưng giá cao hơn xe Trung Quốc nhập khẩu, khách hàng quay lưng. Phải chăng doanh nghiệp Việt bỏ quên phân khúc xe đầu kéo có nhiều tiềm năng?

Không hẳn vậy, thực tế, nhiều doanh nghiệp Việt đã đầu tư lắp ráp xe đầu kéo, song lực bất tòng tâm vì... thuế. Theo Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí (VAMI), hiện thuế suất thuế nhập khẩu xe đầu kéo nguyên chiếc mới và đã qua sử dụng trong Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc (ACFTA) là 0%. Trong khi đó, thuế suất thuế nhập khẩu bộ linh kiện CKD xe đầu kéo vào Việt Nam hiện vẫn tới 7,5%.

Theo tính toán của doanh nghiệp, nhiều chi phí như thử nghiệm động cơ, khấu hao, quản lý, lương... khiến chi phí lắp ráp xe đầu kéo lên đến 17,5%, nếu cộng cả thuế nhập khẩu bộ linh kiện thì tổng chi phí lên tới 25%. Hệ quả là giá xe đầu kéo lắp ráp trong nước thua xa giá xe Trung Quốc nhập khẩu nguyên chiếc.

Thuế nhập khẩu bộ linh kiện xe đầu kéo “neo” ở mốc 7,5% đã xóa đi nhiều cơ hội của doanh nghiệp ôtô Việt, vô hình chung khuyến khích nhập khẩu xe nguyên chiếc, không thể không tiếc nuối!