Chuẩn hóa nền thương mại điện tử xanh, bền vững

Dự thảo luật đã chuẩn hóa thương mại điện tử xanh

Trong phiên thảo luận tại Tổ vào chiều 03/11, các đại biểu Quốc hội đã đánh giá cao việc Ban soạn thảo đã quy định các nội dung về phát triển thương mại điện tử xanh, bền vững, đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam chuẩn hóa các hoạt động kinh doanh trực tuyến cùng với chuỗi cung ứng, logictics xanh, thân thiện môi trường.

Đại biểu Thái Thị An Chung - đoàn Nghệ An nhấn mạnh, theo báo cáo của Bộ Công Thương, quy mô thị trường thương mại điện tử Việt Nam năm 2024 đạt khoảng 25 tỷ USD (tăng 20% so với năm 2023, đóng góp gần 10% tổng doanh thu hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước). Tuy nhiên, do đặc thù hoạt động, thương mại điện tử càng mở rộng quy mô thì càng tạo ra lượng lớn bao bì và phát thải do vận chuyển.

Báo cáo hiện chưa có số liệu thống kê cụ thể về rác thải và phát thải do thương mại điện tử tại Việt Nam, nhưng thực tế cho thấy lượng bao bì từ các đơn hàng trực tuyến nhiều gấp 3 - 4 lần so với mua sắm truyền thống.

Đại biểu Thái Thị An Chung đánh giá cao việc Ban soạn thảo đã quy định các nội dung về phát triển thương mại điện tử xanh và bền vững tại khoản 5 Điều 35 và Điều 37. Trong đó, nêu định hướng phát triển thương mại điện tử phù hợp chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia, khuyến khích doanh nghiệp giảm thiểu rác thải, khuyến khích các nền tảng áp dụng nhãn “xanh”, “bền vững” và có cơ chế hỗ trợ tài chính cho các giải pháp thân thiện môi trường.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng chính sách “khuyến khích” đơn thuần sẽ chưa đủ tạo động lực để doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, chủ động chuyển đổi. Bên cạnh đó, quy định về “nhãn xanh” còn chưa có tiêu chí xác định…

Đại biểu đề nghị, bổ sung quy định khuyến khích và có chính sách hỗ trợ các nền tảng thương mại điện tử, người bán và doanh nghiệp logistics thiết kế, vận hành hệ thống logistics ngược nhằm thu hồi, phân loại, tái sử dụng và tái chế bao bì, sản phẩm sau sử dụng trong các giao dịch thương mại điện tử.

“Đây là nội dung quan trọng để thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải và rác thải nhựa, phù hợp với các cam kết quốc gia về tăng trưởng xanh và phát thải ròng bằng 0”- đại biểu Thái Thị An Chung bày tỏ.

Theo đại biểu, phát triển thương mại điện tử xanh không chỉ là trách nhiệm bảo vệ môi trường mà còn là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, khi các thị trường lớn ngày càng siết chặt tiêu chuẩn về môi trường.

Sau khuyến khích cần có cơ chế giám sát

Liên quan đến nội dung phát triển thương mại điện tử xanh, đại biểu Hoàng Quốc Khánh (đoàn Lai Châu) cho biết, trong bối cảnh chúng ta đang thực hiện phát triển xanh và bền vững, việc phát triển thương mại điện tử xanh và bền vững là yêu cầu tất yếu. Dự thảo Luật cũng đã quy định rõ vấn đề này tại Điều 37.

Tuy nhiên, dự thảo Luật mới chỉ quy định về khuyến khích doanh nghiệp xây dựng và thực hiện các giải pháp thương mại điện tử bền vững; khuyến khích nền tảng thương mại điện tử áp dụng các dấu hiệu nhận diện bằng nhãn “xanh”, “bền vững”, “có trách nhiệm” hoặc các dấu hiệu nhận diện khác đối với hàng hóa, dịch vụ đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được cung cấp trên nền tảng thương mại điện tử.

Đại biểu Hoàng Quốc Khánh cũng cho rằng, thời gian đầu khuyến khích thì được, nhưng sau này phải có giám sát, thanh tra, kiểm tra, cần có chế tài. Đồng  thời, rà soát với Luật Bảo vệ môi trường, có quy định rõ hơn về chính sách khuyến khích, nghĩa vụ của các bên thực hiện thương mại điện tử xanh và bền vững.

Theo các đại biểu, Dự thảo Luật Thương mại điện tử khuyến khích các dự án đáp ứng tiêu chí xanh, thúc đẩy giải pháp bảo vệ môi trường và áp dụng dấu hiệu nhận diện “xanh”, “bền vững” cho hàng hóa, dịch vụ đạt chuẩn. Bên cạnh đó, dự thảo Luật cần bổ sung quy định khung về trách nhiệm mở rộng của nhà cung ứng, doanh nghiệp logistics và cả nhà sản xuất; còn Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản dưới luật sẽ quy định chi tiết và chế tài thực thi.