Tin Khu Vực 
Bắt bệnh sức cạnh tranh hàng hóa Việt
Khi so sánh sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt với các nước, ông Mai Hữu Tín, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư U&I nhận định, chi phí logistics là một trong những điểm khác biệt lớn.
Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.
Theo ông, chi phí logistics tại Việt Nam cao hơn Trung Quốc khoảng 7%. Chưa kể, công nghiệp hỗ trợ trong nước chưa đủ mạnh, nên chúng ta phải nhập nguyên liệu từ Trung Quốc, dẫn đến tăng thêm khoảng 10% chi phí. Cộng với năng suất lao động thấp hơn từ 5 – 20%, tổng thể, các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp bất lợi đáng kể. Đây là bức tranh tổng thể mà chúng ta cần nhìn nhận và phải tìm cách thu hẹp khoảng cách này.
Theo ông Mai Hữu Tín, việc này, phần nào trách nhiệm thuộc về nỗ lực của doanh nghiệp tư nhân, phần nào thuộc về cơ chế, chính sách của Nhà nước, chúng ta cần xác định rõ. Chương trình hợp tác công – tư, với những dự án cụ thể được Chính phủ ủng hộ, là một cơ hội để chúng ta thực hiện điều đó.
Ông Mai Hữu Tín cũng kiến nghị, ngân hàng cần cung cấp tín dụng ưu đãi, dựa trên uy tín, trách nhiệm và khả năng dẫn dắt ngành của doanh nghiệp… Điều này giúp doanh nghiệp có nguồn lực xây dựng thương hiệu, phát triển thương mại, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh mạnh mẽ.
Với “mạch máu của nền kinh tế”, ông Mai Hữu Tín cho rằng, cần mạnh mẽ đầu tư vào cơ sở hạ tầng, những nơi có khả năng tạo ra giá trị lớn nhằm giảm tối đa chi phí logistics và tạo giá trị lớn nhất cho doanh nghiệp và nền kinh tế. Đồng thời, có chính sách ưu đãi đặc thù cho việc đầu tư và phát triển các trung tâm nghiên cứu, trung tâm giống, trung tâm đổi mới sáng tạo theo từng ngành.
Còn theo ông Võ Quang Thuận, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH cao su Thuận Lợi, có thể thấy, chi phí logistics của Việt Nam hiện nay, đặc biệt là vận tải đường bộ, đang ở mức cao nhất trong khu vực và thuộc nhóm cao trên thế giới. Điều này đòi hỏi sự chung tay của tất cả các thành phần kinh tế để tạo chuyển biến thực chất.
“Chúng tôi mỗi năm xuất khẩu hơn 150.000 tấn mủ cao su sang hơn 100 quốc gia. Tuy nhiên, khi tiếp cận các vấn đề liên quan đến logistics, có thể thấy chi phí vận tải đường bộ của Việt Nam đang thuộc nhóm cao nhất khu vực, thậm chí nằm trong nhóm cao trên thế giới. Từ thực tiễn sản xuất, kinh doanh, tôi nhận thấy có nhiều nguyên nhân, trong đó có những điểm nghẽn về chính sách”, ông Võ Quang Thuận chia sẻ.
Với những quy định hiện hành, để vận chuyển một lượng hàng hóa nhất định, doanh nghiệp buộc phải huy động nhiều chuyến xe hơn. Điều này không chỉ làm tăng chi phí nhân công, chi phí nhiên liệu và các chi phí logistics khác, mà còn gây áp lực lớn lên môi trường do lượng khí thải phát sinh nhiều hơn.
Bên cạnh đó, hạ tầng giao thông hiện nay cũng là một trở ngại lớn. Trong điều kiện một số tuyến đường bị xuống cấp nghiêm trọng, việc vận chuyển và sản xuất hàng hóa gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
Tại khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, chi phí logistics quá cao đang trở thành một rào cản lớn đối với quá trình sản xuất và lưu thông hàng hóa. Sản phẩm sau khi làm ra phải trải qua nhiều công đoạn vận chuyển, trung chuyển, nhưng do chi phí logistics đội lên quá lớn nên giá trị hàng hóa không đủ sức cạnh tranh. Nếu điểm nghẽn logistics, đặc biệt là vận tải đường bộ, không được tháo gỡ, chúng ta sẽ không thể huy động và chuyển hóa nguồn lực lao động thành hàng hóa. Đây sẽ là “nút thắt” lớn, ảnh hưởng trực tiếp tới mục tiêu phát triển trong giai đoạn mới.
Bước ngoặt gỡ điểm nghẽn ‘mạch máu’ nền kinh tế
Ngày 9/10/2025, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 2229/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có một chiến lược toàn diện, dài hạn và đồng bộ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành logistics, đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế.
Chiến lược xác định logistics là ngành kinh tế quan trọng, có giá trị gia tăng cao và là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Trên cơ sở tận dụng tối đa lợi thế vị trí địa lý, tiềm năng kinh tế biển, xu thế chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, Chiến lược đề ra các mục tiêu cụ thể.
Chiến lược cũng đề ra 9 nhóm giải pháp trọng tâm, bao gồm: hoàn thiện thể chế pháp luật và nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; phát triển kết cấu hạ tầng logistics đồng bộ, hiện đại; thúc đẩy liên kết vùng; xây dựng nguồn hàng và thị trường logistics; đẩy mạnh nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và xanh; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; nâng cao vai trò hiệp hội và doanh nghiệp tiên phong; cùng các nhiệm vụ khác.
Bộ Công Thương được giao chủ trì phối hợp với các bộ, ngành, địa phương và hiệp hội triển khai kế hoạch hành động, tổ chức sơ kết, tổng kết và báo cáo Thủ tướng. Các bộ, ngành khác được phân công nhiệm vụ cụ thể, từ đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực, xây dựng tiêu chuẩn đến phát triển mô hình hải quan số và khu thương mại tự do.
Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh nhận định, một trong những mục tiêu chiến lược là giảm chi phí logistics, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp và thúc đẩy xuất khẩu vượt mốc 1.000 tỷ USD. Khi logistics hoạt động hiệu quả, hàng hóa lưu thông nhanh, chi phí vận tải giảm, doanh nghiệp sẽ có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ, đồng thời thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu.
Chiến lược không chỉ là bài toán của ngành logistics mà còn ảnh hưởng tới toàn bộ nền kinh tế. Hệ thống logistics hiện đại sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, kích thích đầu tư, tạo việc làm, thúc đẩy chuyển đổi số trong sản xuất – phân phối và giúp Việt Nam thích ứng nhanh với biến động thị trường toàn cầu.
Thành công của chiến lược phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước và doanh nghiệp, giữa các ngành, địa phương và nhà đầu tư. Nếu triển khai đồng bộ, Việt Nam không chỉ nâng tầm ngành logistics, mà còn tạo động lực mới cho kinh tế, thúc đẩy xuất khẩu, tăng cường hội nhập quốc tế và tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành nền kinh tế có chuỗi cung ứng hiện đại, bền vững và cạnh tranh trong khu vực và thế giới.
Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050 đặt mục tiêu giai đoạn 2025 – 2035, tỷ trọng dịch vụ logistics trong GDP đạt 5 - 7%; chi phí logistics/GDP giảm còn 12 - 15%; xếp hạng LPI vào nhóm 40 quốc gia hàng đầu; phát triển ít nhất 5 trung tâm dịch vụ logistics hiện đại; 70% lao động ngành logistics được đào tạo chuyên môn (30% có trình độ đại học trở lên).
Đến năm 2050, tỷ trọng logistics/GDP đạt 7 - 9%; chi phí logistics/GDP giảm còn 10 - 12%; LPI nằm trong nhóm 30 quốc gia hàng đầu; xây dựng 10 trung tâm logistics hiện đại; 90% lao động có trình độ chuyên môn, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên.
