Chìa khóa phát triển ngành công nghiệp ôtô

Theo nhận định của ông Đinh Thái Sơn, Vụ Công nghiệp nặng (Bộ Công Thương), ngành công nghiệp ôtô có tác động lan tỏa, kích thích sự phát triển của nhiều ngành công nghiệp khác, từ đó góp phần đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Các chuyên gia kinh tế cũng nhìn nhận rằng, cho dẫu ngành công nghiệp ôtô Việt Nam hiện nằm trong tay các nhà chế tạo nước ngoài song nhu cầu tăng trưởng vẫn rất mạnh kể cả trong những năm tới đây. Theo bà Phạm Thị Phương Thảo, Giám đốc Công ty Phát triển nhân lực Việt Nam HP, bên cạnh doanh số bán hàng và số lượng xe tăng trưởng rất mạnh thì ở chiều ngược lại, Việt Nam lại thiếu đi nguồn nhân lực để phục vụ cho sự phát triển đó.

Bà Thảo phân tích, trong suốt một thời gian dài, các chương trình đào tạo nhân sự, nhân viên cho ngành công nghiệp này không theo kịp đà phát triển, đôi lúc còn có xu hướng đi lùi gây nhiều hiệu ứng khó chấp nhận. Dẫn chứng số liệu, vị nữ giám đốc này cho biết, tuy phong trào đào tạo kỹ sư ôtô hiện đang nở rộ với số lượng 2.000 người ra trường hàng năm, chưa kể đến hệ đào tạo ở các cấp dưới và các trung tâm dạy nghề thế nhưng kiến thức và tay nghề kỹ thuật của đội ngũ này rõ ràng là bất cập với sự phát triển của ngành.

Ở một góc độ khác, chuyên gia Dương Ngọc Khánh đến từ bộ môn Xe ôtô và xe chuyên dụng, Viện Cơ khí động lực (Đại học Bách khoa Hà Nội) thẳng thắn cho rằng, việc thiếu ổn định trong chương trình đào tạo chuyên ngành ôtô đã làm khó cả giới quản lý lẫn người dạy và người học. Hệ quả như ông Khánh ví von, sinh viên ngồi 4-5 năm trên ghế mà khi ra trường vẫn “rụt rè, e lệ” với không gian, môi trường sản xuất kinh doanh trong khi kỹ năng nghề nghiệp là rất kém.

Để thay đổi bức tranh trên, các chuyên gia cho rằng, các cơ quan quản lý cần phải xắn tay vào việc khắc phục cho được tâm lý nghề nghiệp trong các ngành chế biến bị xã hội ít xem trọng. Phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ được xem là một hướng đi quan trọng trên đường phát triển công nghiệp ôtô trong nước nhưng điều quan trọng là cần có đào tạo chọn lọc và tập trung vào những ngành có liên hệ với công nghiệp ôtô. Từ kinh nghiệm hoạt động của mình, bà Phạm Thị Phương Thảo cho rằng, cần tăng cường đào tạo nhân sự quản lý ở bậc trung cấp bởi các doanh nghiệp ôtô nước ngoài thường khó tìm được các nhà quản lý bậc trung làm việc.

Việc gia tăng mối liên hệ giữa nhà đào tạo và công xưởng của các nhà sản xuất ôtô đang được nhấn mạnh cho dẫu để đưa được mối quan hệ này suôn sẻ trong thực tế cũng còn nhiều việc phải làm. Đại diện Mitsubishi Thái Nguyên khẳng định, việc cập nhật giáo trình ngay tại cơ xưởng sản xuất đem đến hiệu quả rất mạnh, nên cả doanh nghiệp và nhà trường cần có những đầu tư thỏa đáng cho công tác này.

Một số chuyên gia cho rằng, trong khi cơ sở đào tạo chưa kết nối và thiết kế được mối quan hệ với doanh nghiệp lắp ráp và phân phối thì việc tận dụng hết công suất của các thiết bị đào tạo cũng mang lại hiệu quả không nhỏ, vấn đề là cơ sở đào tạo có đầu tư được các thiết bị hiện đại hay không. Còn ông Dương Ngọc Khánh thì cho rằng, chương trình đào tạo nhân lực cho ngành ôtô nói riêng và công nghiệp cơ khí động lực nói chung cần có sự kiểm định nghiêm túc của các nhà kiểm định có uy tín, tránh để cơ sở đào tạo “tự sướng” như lâu nay.