Cảnh báo mất an toàn với thuốc lá JET/Hero nhập lậu

Báo động mất an toàn

Theo các lực lượng chức năng, Jet và Hero là hai nhãn hiệu thuốc lá được buôn bán công khai và sử dụng khá phổ biến tại thành phố lớn và các tỉnh biên giới Việt Nam, song các sản phẩm này đều nhập lậu và trên 90% lượng hàng là nhập trái phép từ Campuchia, gây thất thu ngân sách hàng nghìn tỷ đồng/năm, chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng bị thả nổi.

Báo cáo của Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá (Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam) cho thấy, Jet và Hero nhập lậu không tuân thủ bất kỳ quy định nào của pháp luật Việt Nam như: Không in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, không ghi rõ nơi sản xuất, ngày tháng, năm sản xuất và thời hạn sử dụng, không dán tem thuốc lá, không thực hiện quy định về công bố chất lượng, quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm khi tiêu thụ trên thị trường.

Cụ thể, mẫu thuốc lá nhập lậu Jet có độ ẩm 14,3%, mẫu Hero có độ ẩm 14,6%, độ ẩm của 2 mẫu thuốc lá nhập lậu này cao hơn so với độ ẩm các sản phẩm sản xuất trong nước (13,0±0,5%). Vì vậy hai sản phẩm này rất dễ phát sinh nấm men, nấm mốc, giảm chất lượng trong quá trình bảo quản gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người tiêu dùng khi sử dụng. Ngoài ra, kết quả phân tích hàm lượng Cadimi trong 2 mẫu nhập lậu Hero và Jet tương đối cao (mẫu Hero là 2,69mg/kg; mẫu Jet là 2,11mg/kg), trong khi bình thường lượng Cadimi đối với người cho phép từ 20 - 40microgram/ngày.

Một số nghiên cứu cũng cho thấy lượng cadimi trung bình của 54 nhãn hiệu thuốc lá điếu là 1,48 mg/kg (thuốc lá Ấn Độ:1,24 mg/kg, thuốc lá Đức 0,5-1,5 mg/kg - theo Yue L., 1992 Cadmium in tobacco), kết quả cho thấy hàm lượng cadimi trong 2 mẫu thuốc lá nhập lậu Hero và Jet cao gấp gần 2 lần so với sản phẩm thông thường, rất nguy hiểm đến sức khỏe cho người sử dụng.

Bên cạnh đó, các sản phẩm thuốc lá trên không có dán tem thuế, trốn thuế nên được bán rẻ hơn thuốc sản xuất trong nước, vi phạm chính sách pháp luật của Việt Nam, làm mất việc làm và thu nhập của lao động trong ngành này ở nội địa và thất thu rất lớn cho ngân sách nhà nước. Dẫn chứng cho vấn đề này, một doanh nghiệp trong ngành cho hay, lợi nhuận của bán thuốc lá lậu khá lớn khi giá gốc của một gói thuốc lá nhập lậu chưa tới 10.000 đồng/gói, nhưng giá đến tay người mua từ 24.000- 25.000 đồng/gói.

Nâng cao ý thức cho người dùng

“Do thuốc lá lậu giá rẻ lại trốn thuế nên tương đối cạnh tranh với các sản phẩm trong nước. Nếu chúng ta cương quyết, tập trung chống lại các sản phẩm thuốc lá lậu thì người tiêu dùng sẽ dễ dàng chấp nhận chuyển qua thuốc lá hợp pháp và sẽ làm tăng doanh thu của nhà nước”, ông Nguyễn Triết - Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nêu quan điểm.

Dưới góc độ y tế, theo bà Nguyễn Thị Thùy Dương - Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá - Bộ Y tế, khi thuốc lá nhập lậu chưa được đẩy lùi, người dân vẫn còn thói quen hút thuốc thì việc dùng những loại sản phẩm mới để thay thế thuốc lá nhập lậu được kiểm soát chất lượng thuốc lá của các cơ quan chức năng sẽ giảm thiểu rủi ro cho người dùng.

Bên cạnh đó, theo Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, Nhà nước cần có thêm chính sách kiểm soát phù hợp với ngành công nghiệp thuốc lá nội địa và xem xét sử dụng có kiểm soát những sản phẩm thay thế trong lúc chưa triệt tiêu được hành vi hút thuốc.

Ngoài những giải pháp trên, nhiều ý kiến cho rằng, các cơ quan chức năng cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, vận động để răn đe, ngăn ngừa các đối tượng dễ bị lôi kéo vào việc vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá nhập lậu; đồng thời có những động thái quyết liệt hơn trong việc xử lý triệt để những cửa hàng bán thuốc lá lậu.

Về phía người dùng cũng cần được tuyên truyền, phổ biến về tác hại của thuốc lá Jet/ Hero nhập lậu và cả những hàng giả là sản phẩm không an toàn, để họ tự ý thức được và không sử dụng nhằm bảo vệ chính mình.