Căng thẳng Israel - Iran leo thang, doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ lo lắng ngừng đơn hàng

Trong những năm gần đây, Israel luôn là thị trường xuất khẩu cá ngừ hàng đầu của Việt Nam, sau Mỹ và EU. Chính vì thế, căng thẳng Israel - Iran leo thang gần đây đang ảnh hưởng tới xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này. Các doanh nghiệp lo lắng sẽ phải ngừng đơn hàng xuất khẩu sang thị trường Israel trong những tháng cuối năm.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cá ngừ sang Israel năm 2023 đã tăng 37% so với năm trước đó, đạt hơn 50 triệu USD. Ngày 25/7/2023, Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Israel (VIFTA) được ký kết đã tạo rất nhiều thuận lợi để Việt Nam thúc đẩy xuất khẩu thủy sản, trong đó, có cá ngừ sang thị trường này. Do đó, bước sang năm 2024, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này tăng trưởng cao liên tục kể từ đầu năm.

Tuy nhiên, trong 3 tháng trở lại đây, xuất khẩu sang thị trường này đã có dấu hiệu không ổn định, với sự sụt giảm 31% trong tháng 7. Tháng 8, xuất khẩu sang thị trường này đã tăng trở lại nhưng mức tăng không cao, chỉ tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.

Có thể nói, thị trường Israel là một thị trường xuất khẩu cá ngừ tiềm năng của ngành cá ngừ Việt Nam. Mặc dù Trung Đông lâu nay luôn xảy ra nhiều cuộc xung đột nhưng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này vẫn tăng.

Với cuộc tấn công mới đây của Iran đối với Israel, hiện chưa có doanh nghiệp cá ngừ nào báo cáo bị ảnh hưởng. Nhưng trong tương lai, xuất khẩu sang thị trường này ít nhiều sẽ biến động.

Ngoài ra, Trung Đông là khu vực trung tâm của 3 châu lục: Châu Á, châu Âu, châu Phi, do đó, nếu xung đột xảy ra, có thể gây tắc nghẽn vận tải biển, trong đó có vịnh Aden là tuyến đường ngắn nhất giữa châu Âu và châu Á. Trao đổi thương mại quốc tế qua tuyến đường chiến lược này chiếm tới 12 - 13% tổng thương mại thế giới, thủy sản Việt Nam xuất khẩu cũng đi qua vịnh này, qua Biển Đỏ.

Theo các doanh nghiệp, năm nay, cá ngừ nguyên liệu đánh bắt trong nước khó thu mua hơn các năm vì quy định vướng kích thước tối thiểu của cá ngừ vằn được phép đánh bắt, doanh nghiệp phải tăng cường nhập khẩu. Giá cá ngừ nhập khẩu cao hơn vì gánh thêm chi phí vận chuyển, tài chính ở hết trong nguồn hàng. Chưa kể, doanh nghiệp vừa trải qua một thời gian khó khăn, xuất khẩu sụt giảm, chỉ trông chờ vào dịp lễ cuối năm. Nếu tắc nghẽn thị trường Israel, hàng tồn kho tăng cao, vốn lưu chuyển chậm sẽ khiến doanh nghiệp càng khó khăn hơn.