Cần cụ thể hóa ưu đãi

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại diễn đàn

Hạt nhân để "hóa rồng"

Tại Diễn đàn quốc gia phát triển DN công nghệ lần đầu tiên tổ chức tại Việt Nam mới đây, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc khẳng định: DN công nghệ là hạt nhân để thực hiện khát vọng một dân tộc "hóa rồng" vào năm 2045. Với xu thế sôi động không thể đảo ngược của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và nền kinh tế số, DN công nghệ Việt Nam có vai trò đặc biệt quan trọng, "bản lề" cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Hiện nay, thương mại trên nền tảng số đem lại cho nền kinh tế Việt Nam khoảng 3,5 tỷ USD, tương đương 1,7% GDP và dự báo sẽ đạt 42 tỷ USD vào năm 2030 thông qua thúc đẩy công nghệ số để tăng năng suất lao động, giảm chi phí. Bên cạnh đó, trong lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông (ICT), có gần 50.000 DN đang hoạt động với doanh thu khoảng 100 tỷ USD. Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, các công ty công nghệ là nhân tố quan trọng nhất để đẩy nhanh việc áp dụng công nghệ vào tất cả các DN, toàn bộ nền kinh tế - xã hội. Vì vậy, phát triển DN công nghệ Việt Nam được coi là ưu tiên số 1.

"Nếu chúng ta tiếp tục chỉ lắp ráp, sẽ không giải được bài toán năng suất lao động và thoát bẫy thu nhập trung bình" - Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh. Bên cạnh đó, tiềm năng trong phát triển DN công nghệ của Việt Nam rất lớn. Người Việt Nam thông minh, thích nghi nhanh với sự thay đổi; rất nhiều người Việt Nam ở nước ngoài đã thành danh về công nghệ, đã đến lúc kết nối để xây nên những DN công nghệ Việt Nam.

Tạo điều kiện phát triển

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, muốn có các DN công nghệ, việc tạo ra thị trường có lẽ là quan trọng nhất. Chính phủ là hộ chi tiêu lớn nhất của một quốc gia, nếu chính phủ mua sắm hướng vào các sản phẩm công nghệ, sẽ góp phần đáng kể, nhất là cho giai đoạn đầu, để sinh ra công ty công nghệ. Chuyển đổi số quốc gia diễn ra nhanh và trên phạm vi toàn quốc, trong mọi lĩnh vực, cũng sẽ tạo ra thị trường vô cùng lớn cho DN công nghệ số Việt Nam.

Một số DN lớn của Việt Nam đã thành công, có quy mô thị trường, nguồn lực về tài chính và quản trị, tinh thần khởi nghiệp… cần phải đầu tư vào phát triển công nghệ, công nghiệp, hình thành nên các DN công nghệ Việt Nam có quy mô lớn. Bên cạnh đó, cần xây dựng quỹ phát triển công nghệ Việt Nam, phát triển DN khởi nghiệp đổi mới sáng tạo…

Từ góc độ DN, ông Nguyễn Thế Tân - Tổng giám đốc Công ty VCCorp - cho rằng, Việt Nam hoàn toàn có thể làm được sản phẩm như các nước phát triển công nghệ trên thế giới. Tuy nhiên, nếu như ở Trung Quốc, DN công nghệ được hưởng mức bảo hộ ưu đãi thuế 0% hay ở Mỹ, Amazon lợi nhuận hàng tỷ USD nhưng đóng thuế 0 đồng…, còn ở Việt Nam, mức thuế mà những DN công nghệ phải đóng là 15 - 20% doanh thu.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng, Chính phủ có thể khuyến khích DN công nghệ phát triển bằng chính sách thuế, chẳng hạn ưu đãi thuế thu nhập cá nhân cho lực lượng nhân lực công nghệ, hay ưu đãi thuế cho các hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) của DN. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh cơ chế "đặt hàng", giao việc cho DN công nghệ giải quyết và đó cũng là cơ hội cho họ. Đồng thời, các DN này cũng nên tập trung đầu tư bài bản, có chiều sâu, tránh phụ thuộc vào nước ngoài.