Cái gật đầu ‘bảo kê’ cát tặc và bài học đau xót về tha hoá quyền lực

Cái gật đầu của cựu Chủ tịch tỉnh trị giá 300.000 USD

Sáng nay, ngày 24/3/2025, Tòa án nhân dân TP. Hồ Chí Minh đã mở phiên tòa xét xử cựu Chủ tịch UBND tỉnh An Giang và 43 bị cáo trong vụ khai thác cát lậu xảy ra tại Công ty đầu tư Trung Hậu 68, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang và các đơn vị liên quan.

Tại vụ án này, ông Nguyễn Thanh Bình (cựu Chủ tịch UBND tỉnh An Giang) bị truy tố về tội: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Ông Trần Anh Thư (cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang) và ông Nguyễn Việt Trí (cựu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang) bị truy tố về tội nhận hối lộ.

Ông Lê Quang Bình (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Trung Hậu 68) bị truy tố về 3 tội danh: Đưa hối lộ; vi phạm quy định về nghiên cứu thăm dò khai thác tài nguyên và rửa tiền.

Ông Nguyễn Thanh Bình (cựu Chủ tịch UBND tỉnh An Giang) tại phiên tòa sáng nay. Ảnh: Hữu Hạnh

Cơ quan điều tra xác định, đầu năm 2020, UBND tỉnh An Giang chuẩn bị cấp mỏ cát tại huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang để cung cấp cho dự án tuyến nối quốc lộ 91 và tuyến tránh thành phố Long Xuyên. Tại đây, ông Lê Quang Bình đã gặp gỡ, trao đổi với 3 lãnh đạo tỉnh An Giang để tạo điều kiện cho Công ty Trung Hậu 68 được cấp phép thăm dò, khai thác mỏ cát trên.

Theo hồ sơ vụ án, do được sự "bảo kê", tạo điều kiện từ nhóm lãnh đạo tỉnh, từ tháng 12/2021 đến tháng 7/2023, Công ty Trung Hậu 68 đã khai thác hơn 5 triệu m³ cát, song công ty chỉ cấp vào công trình theo giấy phép hơn 1,3 triệu m³. Số còn lại (hơn 3,7 triệu m³), ông Lê Quang Bình chỉ đạo bán ra ngoài và thu lợi bất chính gần 294 tỷ đồng.

Sau đó, ông Lê Quang Bình 6 lần tới trụ sở UBND tỉnh An Giang, gặp và "cảm ơn" Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình tổng cộng 300.000 USD. Cảm ơn ông Trần Anh Thư 961 triệu đồng và ông Nguyễn Việt Trí nhận 3,1 tỷ đồng.

Khi quyền lực bị tha hóa

Vụ án liên quan đến cựu Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Nguyễn Thanh Bình cùng hai cựu quan chức cấp cao khác bị truy tố vì nhận hối lộ, tiếp tay cho doanh nghiệp khai thác cát trái phép đã gây chấn động dư luận. Hành vi bảo kê cho "cát tặc" không chỉ làm thất thoát tài nguyên quốc gia mà còn gây ra những hậu quả nghiêm trọng về môi trường và đạo đức công vụ.

Là những người giữ trọng trách quản lý nhà nước, bảo vệ tài nguyên và lợi ích nhân dân, nhưng thay vì thực hiện nhiệm vụ, những ông Nguyễn Thanh Bình, Trần Anh Thư và Nguyễn Việt Trí lại lợi dụng quyền hạn để làm giàu bất chính. Họ đã tiếp tay cho Công ty Cổ phần đầu tư Trung Hậu 68 gây thiệt hại gần 294 tỷ đồng. Điều đáng lên án hơn cả, những cá nhân này sẵn sàng bán rẻ trách nhiệm của mình chỉ để đổi lấy những khoản hối lộ béo bở.

Không dừng lại ở đó, vụ việc này còn gây mất niềm tin nghiêm trọng vào bộ máy quản lý nhà nước. Khi những người có trách nhiệm lại đi bảo kê cho hành vi phi pháp, lòng tin của nhân dân vào chính quyền bị lung lay. Đó chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự suy thoái đạo đức trong bộ máy công quyền, mở đường cho các hành vi tham nhũng khác.

Trong khi Đảng và Nhà nước đang gấp rút sắp xếp lại địa phương, bố trí lại bộ máy để đất nước sẵn sàng cho kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, những vụ án như thế này cần phải được xử lý nghiêm minh, không chỉ để trừng phạt những cá nhân vi phạm mà còn để làm gương, cảnh tỉnh cho các quan chức khác đang có ý định đi vào "vết xe đổ".

Chỉ khi nào bộ máy công quyền thực sự trong sạch, minh bạch và đặt lợi ích của nhân dân lên hàng đầu, khi đó mới có thể ngăn chặn được những hành vi tham nhũng như vụ án này, đồng thời lấy lại lòng tin của nhân dân vào chính quyền.