FED tăng lãi suất cơ bản lần đầu khép lại chu kỳ khủng hoảng tài chính |
Ngân hàng trung ương Mỹ sẽ tăng lãi suất cơ bản lên trên 4% và giữ nguyên ở đó sau năm 2023 trong nỗ lực ngăn chặn lạm phát cao. Nghiên cứu mới nhất, được thực hiện với sự cộng tác của sáng kiến về thị trường toàn cầu tại Đại học Chicago, cho thấy rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa thể kết thúc chiến dịch thắt chặt chính sách tiền tệ khi đã tăng lãi suất trong năm nay với tốc độ mạnh mẽ nhất kể từ năm 1981. Đang dao động gần 0 như gần đây vào tháng 3, lãi suất quỹ liên bang hiện dao động trong khoảng 2,25% đến 2,50%. Ủy ban Thị trường Mở Liên bang sẽ tiến hành cuộc họp vào ngày 20/9, nơi các quan chức dự kiến sẽ thực hiện đợt tăng lãi suất lần thứ ba liên tiếp lên 0,75 điểm phần trăm. Động thái đó sẽ nâng lãi suất đến phạm vi mục tiêu mới từ 3% lên 3,25%.
Gần 70% trong số 44 nhà kinh tế được khảo sát vừa qua tin rằng lãi suất cho vay trong chu kỳ thắt chặt này sẽ đạt đỉnh từ 4% đến 5%, với 20% tin rằng sẽ phải vượt qua mức này. Eric Swanson, giáo sư tại Đại học California, Irvine, cho biết: Ủy ban thị trường mở liên bang vẫn chưa thống nhất về mức độ tăng lãi suất, dự đoán lãi suất cuối cùng sẽ đạt đỉnh từ 5 đến 6%. Nếu Fed muốn làm chậm nền kinh tế ngay bây giờ, họ phải tăng lãi suất huy động vốn trên mức lạm phát cốt lõi. Mặc dù Fed thường đặt mục tiêu tỷ lệ 2% cho chỉ số giá tiêu dùng cá nhân (PCE) “cốt lõi” - loại bỏ các mặt hàng dễ bay hơi như thực phẩm và năng lượng – Fed cũng giám sát chặt chẽ chỉ số giá tiêu dùng. Lạm phát tăng bất ngờ trong tháng 8, với mục tiêu cốt lõi là tăng 0,6%. trong tháng hoặc 6,3% từ năm trước.
Hầu hết những nhà kinh tế được hỏi dự đoán PCE cốt lõi sẽ giảm từ mức gần đây nhất của tháng 7 là 4,6% xuống còn 3,5% vào cuối năm 2023. Nhưng gần một phần ba dự đoán sẽ vẫn vượt quá 3% trong 12 tháng sau đó. 27% nhà kinh tế khác cho biết “có khả năng là không” để duy trì trên ngưỡng đó vào thời điểm đó - cho thấy sự bất an lớn rằng lạm phát cao đang ngày càng ăn sâu vào nền kinh tế. Nhà kinh tế Jón Steinsson của Đại học California, Berkeley lo sợ rằng đã đến một thời điểm mà Fed đang đối mặt với nguy cơ uy tín của họ bị xói mòn nghiêm trọng, và vì vậy họ phải bắt đầu ý thức về điều đó. Tất cả đều hy vọng rằng lạm phát sẽ bắt đầu giảm xuống, và tất cả đã thất vọng hết lần này đến lần khác. Hơn một phần ba các nhà kinh tế được khảo sát cảnh báo rằng Fed sẽ không thể kiểm soát lạm phát một cách thỏa đáng nếu không tăng lãi suất trên 4% vào cuối năm nay. Ngoài việc tăng lãi suất lên mức hạn chế hoạt động kinh tế, đa số người được hỏi mong muốn Fed sẽ giữ lãi suất ở đó trong một thời gian dài.
Áp lực giá cả giảm bớt, thị trường tài chính bất ổn và thị trường lao động ngày càng xấu đi là những lý do có thể khiến Fed tạm dừng chiến dịch thắt chặt tiền tệ của mình, nhưng Fed dự kiến sẽ không cắt giảm lãi suất sớm nhất cho đến năm 2024, theo 68% các nhà kinh tế được hỏi. Trong số này, một phần tư không kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất chính sách chủ chốt cho đến nửa cuối năm 2024 hoặc muộn hơn. Tuy nhiên, ít người tin rằng Fed sẽ đẩy mạnh nỗ lực của mình bằng cách thu hẹp bảng cân đối kế toán gần 9 nghìn tỷ USD thông qua việc bán trực tiếp các khoản nắm giữ chứng khoán được đảm bảo bằng thế chấp. Jay Powell, chủ tịch, đã đưa ra một quan điểm trong những lần xuất hiện gần đây. Gần 70% số người được hỏi mong đợi Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia - trọng tài chính thức về thời điểm bắt đầu và kết thúc suy thoái của Mỹ- sẽ tuyên bố một điều vào năm 2023, với đa số tin rằng điều đó sẽ xảy ra trong quý đầu tiên hoặc thứ hai. Con số đó so với khoảng 50% những người chứng kiến châu Âu sắp rơi vào suy thoái trong quý 4 năm nay hoặc sớm hơn.
Hầu hết các nhà kinh tế đều dự đoán một cuộc suy thoái của Mỹ có khả năng kéo dài hai hoặc ba phần tư, và hơn 20% dự đoán nó sẽ kéo dài bốn quý hoặc hơn. Theo 57% số người được hỏi, tỷ lệ thất nghiệp có thể ở mức cao nhất từ 5% đến 6%, cao hơn hẳn mức hiện tại là 3,7%. Nhà kinh tế Julie Smith của Lafayette College cảnh báo: điều này sẽ rơi vào những người lao động ít có khả năng chi trả nhất khi tỷ lệ thất nghiệp gia tăng vì những sự gia tăng này vào một thời điểm nào đó. Ngay cả khi đó là một số tiền nhỏ - một hoặc hai phần trăm của sự gia tăng tỷ lệ thất nghiệp - đó là nỗi đau thực sự đối với các hộ gia đình thực sự không chuẩn bị đối phó với những loại cú sốc này. Nhà kinh tế Ebnem Kalemli - Özcan cho biết: việc nới lỏng các hạn chế từ phía cung liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine và các cuộc khóa cửa Covid-19 ở Trung Quốc có thể giúp giảm thiểu mức độ mà Fed cần để làm giảm nhu cầu, đồng nghĩa với việc suy thoái kinh tế sẽ ít nghiêm trọng hơn cuối cùng.