Tin Khu Vực 
Trong khuôn khổ Triển lãm Phương tiện di chuyển Việt Nam 2025, tọa đàm với chủ đề “Bùng nổ xe điện - Sạc ở đâu?” đã thu hút sự quan tâm lớn của giới chuyên môn, doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
Sự kiện có sự tham gia của ông Phạm Văn Quân, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương); ông Nguyễn Thành Dương, Chủ tịch Công ty Cổ phần Phát triển trạm sạc toàn cầu V-Green và ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phương tiện thông minh Selex (Selex Motors).
Các diễn giả trao đổi tại toạ đàm
Tại tọa đàm, các diễn giả tập trung đánh giá thực trạng và tốc độ phát triển của xe điện tại Việt Nam, bao gồm cả ô tô điện và xe máy điện. Đồng thời, phân tích bài toán hạ tầng trạm sạc và đổi pin trong bối cảnh nhu cầu chuyển đổi sang phương tiện xanh đang gia tăng nhanh chóng.
Những vấn đề then chốt như tiêu chuẩn kỹ thuật, an toàn vận hành, khung pháp lý và mức độ phát triển song hành giữa hạ tầng, phương tiện được đặt ra một cách toàn diện.
Xe điện tăng tốc, hạ tầng sạc bước vào giai đoạn quyết định
Chia sẻ dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước, ông Phạm Văn Quân cho biết, Việt Nam đã bước vào giai đoạn tăng tốc mạnh mẽ trong phát triển xe điện. Nếu như giai đoạn 2021-2022, phương tiện xe điện vẫn còn khá hiếm trên đường phố, thì đến nay, tại nhiều đô thị lớn, xe điện đã xuất hiện phổ biến, đặc biệt là xe máy điện.
Theo ông Phạm Văn Quân, tại một số khu vực đô thị, tỷ lệ phương tiện điện hiện chiếm khoảng 20 - 30% tổng lưu lượng giao thông, phản ánh sự dịch chuyển rõ nét trong hành vi tiêu dùng cũng như định hướng phát triển giao thông theo hướng xanh, bền vững.
Ông Phạm Văn Quân, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương)
Tuy nhiên, đại diện Cục Công nghiệp nhấn mạnh, xe điện không đơn thuần là một loại phương tiện giao thông mới, mà cần được nhìn nhận như một ngành công nghiệp mới.
Ngành này kéo theo một chuỗi giá trị lớn, từ sản xuất phương tiện, pin, thiết bị sạc, đến xây dựng hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật, đo lường và bảo đảm an toàn. Do đó, bài toán phát triển xe điện, đặc biệt là hạ tầng sạc, không thể tiếp cận theo hướng manh mún, tự phát, mà cần được đặt trong một tổng thể đồng bộ giữa công nghiệp, hạ tầng năng lượng và hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.
Ở góc nhìn doanh nghiệp sản xuất và cung ứng giải pháp, ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên cho rằng, sự bùng nổ của xe điện đang đặt người dân trước những quyết định chuyển đổi rất nhanh, nhất là trong bối cảnh nhiều chính sách khuyến khích, thậm chí tiến tới hạn chế xe xăng tại một số đô thị lớn. Tuy nhiên, trên thực tế, câu hỏi “sạc ở đâu, sạc như thế nào cho an toàn” vẫn là băn khoăn lớn đối với người sử dụng.
Theo ông Nguyên, khoảng trống lớn nhất hiện nay nằm ở hệ thống hướng dẫn và quy trình triển khai, kiểm soát an toàn cho cả người dùng và đơn vị vận hành. Việc thiếu hướng dẫn rõ ràng có thể dẫn đến tình trạng người dân tự sạc bằng ổ cắm dân dụng, kéo dây điện, lắp đặt không đúng kỹ thuật, từ đó làm gia tăng rủi ro về an toàn điện và cháy nổ. Điều này cho thấy, song song với việc mở rộng số lượng trạm sạc, yêu cầu về an toàn và tiêu chuẩn vận hành cần được đặt lên hàng đầu.
Chuẩn hóa trạm sạc, nền tảng cho chuyển đổi xanh
Tại tọa đàm, mô hình đổi pin, một hướng tiếp cận được đánh giá là phù hợp với xe máy điện, cũng được phân tích dưới nhiều góc độ. Theo ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, khó khăn lớn nhất của mô hình này nằm ở chi phí đầu tư hạ tầng ban đầu, thường cao hơn so với các hình thức sạc khác.
Doanh nghiệp phải đầu tư pin và trạm đổi trước khi có đủ lượng người dùng, trong khi các quy định về hạ tầng, địa điểm và yêu cầu kỹ thuật cho trạm đổi pin hiện vẫn chưa được quy định rõ ràng, đồng bộ. Bên cạnh đó, tủ đổi pin chưa được phổ cập rộng rãi trong đời sống đô thị, khiến mô hình này còn khá mới mẻ với người dân, từ đó làm giảm khả năng tiếp cận và chấp nhận của thị trường.
Ông Nguyễn Hữu Phước Nguyên, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phương tiện thông minh Selex
Theo ông Nguyên, để mô hình đổi pin có thể phát triển bền vững, cần sớm hoàn thiện khung tiêu chuẩn, quy chuẩn bắt buộc đối với trụ sạc, thiết bị sạc và việc lắp đặt, bảo đảm thống nhất, dễ áp dụng, đồng thời có cơ chế kiểm tra, chứng nhận và hậu kiểm phù hợp.
Đặc biệt, ông Nguyên nhấn mạnh sự cần thiết của phối hợp liên ngành giữa quản lý an toàn điện, phòng cháy, chữa cháy và quản lý xây dựng. Mục tiêu là hình thành một “bộ yêu cầu chung” áp dụng cho chung cư và khu dân cư, từ khâu thiết kế vị trí sạc, cấp điện, trang bị thiết bị bảo vệ, đến vận hành và ứng phó sự cố. Đây được xem là nền tảng quan trọng để bảo đảm an toàn và tạo niềm tin cho người dân khi chuyển sang sử dụng phương tiện điện.
Từ góc độ quản lý vĩ mô, ông Phạm Văn Quân, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp cho rằng, Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ nhiều quốc gia trong phát triển hạ tầng sạc, đặc biệt là việc tận dụng hiệu quả tài sản công.
Các mái công trình công cộng, bãi đỗ xe, khu hành chính có thể được khai thác để lắp đặt hệ thống điện mặt trời, vừa bổ sung nguồn điện tại chỗ, vừa giảm áp lực tăng tải cho lưới điện trong bối cảnh nhu cầu sạc xe điện ngày càng tăng.
Theo ông Phạm Văn Quân, phát triển hạ tầng sạc cần được đặt trong quy hoạch tổng thể, kết hợp hài hòa giữa nguồn điện tái tạo, lưới điện phân phối và các mô hình quản lý thông minh. Cách tiếp cận này không chỉ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, mà còn nâng cao tính thuận tiện, linh hoạt cho người dân trong quá trình chuyển đổi sang phương tiện điện.
Ở góc độ doanh nghiệp triển khai hạ tầng, ông Nguyễn Thành Dương cho rằng, sự hỗ trợ và đồng hành của chính quyền địa phương đóng vai trò quyết định trong việc mở rộng nhanh mạng lưới trạm sạc và tủ đổi pin.
Theo ông Dương, TP. Hồ Chí Minh đã chấp thuận cho V-Green triển khai khoảng 10.000 vị trí đặt tủ đổi pin trên vỉa hè, trong khi tỉnh Khánh Hòa đồng ý bố trí khoảng 500 vị trí. Thực tế này cho thấy, khi có cơ chế rõ ràng và sự ủng hộ từ chính quyền, việc triển khai hạ tầng có thể diễn ra rất nhanh và hiệu quả.
Các ý kiến tại tọa đàm đều thống nhất rằng, bài toán “sạc ở đâu” không chỉ là câu chuyện của riêng doanh nghiệp hay người tiêu dùng, mà là vấn đề mang tính hệ thống, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các địa phương. Khi hạ tầng, tiêu chuẩn kỹ thuật và cơ chế hỗ trợ được hoàn thiện, quá trình chuyển đổi sang phương tiện điện tại Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc hơn, hướng tới mục tiêu phát triển giao thông xanh và bền vững trong dài hạn.
