Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên: Tỉnh Đắk Nông cần tập trung chế biến sâu Alumin

Chiều 1/7, tại tỉnh Đắk Nông, Đoàn Công tác Trung ương do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Nguyễn Chí Dũng dẫn đầu đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh về triển khai thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW và Kết luận số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh vùng Tây Nguyên tại tỉnh.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại chương trình làm việc với tỉnh Đắk Nông

Đến năm 2030 xây dựng Đắk Nông thành địa phương phát triển kinh tế năng động và bền vững

Thông tin tại buổi làm việc, ông Hồ Văn Mười – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết, giai đoạn 2016-2020, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 6,02%; quy mô nền kinh tế tăng 1,34 lần so với đầu nhiệm kỳ. Bước đầu huy động được tiềm năng khoáng sản bôxít, alumin vào tăng trưởng, quy mô khu vực công nghiệp tăng 1,78 lần, tốc độ bình quân đạt 12,22%/năm, đóng vai trò là động lực thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế; GRDP bình quân đầu người tăng từ 38,65 triệu đồng năm 2016 lên 47,76 triệu đồng vào năm 2020, thoát khỏi nhóm tỉnh có thu nhập bình quân đầu người thấp. Các lĩnh vực giáo dục, văn hóa xã hội được quan tâm, triển khai kịp thời, hiệu quả. Công tác y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân được chú trọng. Thực hiện hiệu quả chính sách đoàn kết dân tộc, tôn giáo. Quốc phòng an ninh được đảm bảo. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được đẩy mạnh toàn diện, đạt kết quả tích cực.

Đắk Nông đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng địa phương phát triển kinh tế năng động và bền vững của vùng Tây Nguyên; đến năm 2045, trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên, có mức thu nhập bình quân cao hơn bình quân chung cả nước. Mục tiêu này được thực hiện dựa trên 3 trụ cột kinh tế gồm công nghiệp, nông nghiệp và du lịch.

Lãnh đạo tỉnh Đắk Nông kiến nghị đến Bộ Công Thương 3 vấn đề chính gồm bổ sung một số dự án điện mặt trời, điện gió vào Quy hoạch Điện VIII, sớm ban hành các cơ chế về phát triển điện mặt trời; kiến nghị đẩy nhanh tiến độ, nâng công suất và hoàn thiện dự án nhà máy alumin và điện phân nhôm (Dự án Alumin Nhân Cơ), ban hành Kế hoạch hành động, Quy hoạch khoáng sản quốc gia để xem xét cho chủ trương đầu tư các Tổ hợp bô xít - alumin - nhôm theo đề nghị của các nhà đầu tư. Kiến nghị Bộ Công Thương có ý kiến đề nghị Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam TKV giao đất khai thác khoáng sản đã hoàn thổ để tỉnh Đắk Nông sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Tập trung vào những lĩnh vực công nghiệp có tiềm năng

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chúc mừng những thành tựu kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Nông đã đạt được trong thời gian qua. Theo Bộ trưởng, mặc dù tỉnh Đắk Nông còn nhiều khó khăn nhưng có rất nhiều tiềm năng và lợi thế.

Nút thắt hiện nay tỉnh Đắk Nông cần tháo gỡ đó là vấn đề quy hoạch chưa đồng bộ; thiếu nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng; thiếu nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên kiến nghị vùng Tây Nguyên và tỉnh Đắk Nông chú trọng hoàn thiện quy hoạch dựa trên quy hoạch ngành. Bên cạnh đó, cần phải có đề án chiến lược phát triển công nghiệp – thương mại để tích hợp vào quy hoạch tỉnh. Trong quy hoạch công nghiệp – thương mại, Bộ trưởng mong muốn, đối với công nghiệp tỉnh Đắk Nông phải xác định phát triển công nghiệp năng lượng sạch, công nghiệp dược liệu, công nghiệp khai thác chế biến khoáng sản, chế biến nông lâm thủy sản. Trong lĩnh vực thương mại, chú ý phát triển hạ tầng thương mại để khai thác thương mại truyền thống và hạ tầng công nghệ thông tin để phát triển thương mại điện tử - giúp Đắk Nông đi tắt đón đầu.

Bên cạnh đó, chú trọng thu hút đầu tư để phát triển hạ tầng giao thông. Cùng với quy hoạch để phát triển giao thông phải quy hoạch để hình thành các hành lang kinh tế bám vào các trụ cột giao thông. “Việc hình thành các hàng lang kinh tế bao gồm các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu dịch vụ, thương mại, đô thị… trên các trục giao thông chính là nguồn lực cho tỉnh phát triển”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nói.

Chú trọng, phối hợp với các bộ ngành liên quan thúc đẩy dự án liên hợp khai thác bô xit, alumin và nhôm theo đúng tinh thần Kết luận 31 của Bộ Chính trị. “Đây là cơ hội để Đắk Nông thúc đẩy công nghiệp, nhất là công nghiệp vật liệu” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ngoài ra, khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo (nắng, gió) và có quy hoạch cho phát triển lĩnh vực này. Bộ trưởng cũng lưu ý tỉnh Đắk Nông trong việc giữ rừng. Phân biệt rõ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ phải giữ tuyệt đối. Rừng trồng phải tính toán khai thác hiệu quả, đa tầng.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị tỉnh Đắk Nông cần quy hoạch đồng bộ, có đề án phát triển công nghiệp - thương mại, khai thác hiệu quả và chế biến sâu nguồn bô xít, Alumin, nhôm thô khai thác để tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm

Liên quan đến kiến nghị của tỉnh Đắk Nông về việc bổ sung các dự án điện vào Quy hoạch Điện VIII cũng như trăn trở của nhiều doanh nghiệp về phát triển điện mặt trời, điện gió, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định tỉnh Đắk Nông có lợi thế phát triển năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, khi tính bài toán kinh tế của cả nước, để làm ra một sản lượng điện tiêu dùng tại chỗ thì hiệu quả mọi mặt, nhưng chuyển ra miền Bắc hoặc miền Nam thì giá thành điện năng lại là vấn đề.

“Ở tầm quốc gia khi làm quy hoạch phải tính đến bài toán kinh tế, hiệu quả trong cả nước chứ không phải từng địa phương, từng vùng. Tuy nhiên, bài toán này sẽ được tháo gỡ bằng cách Bộ Công Thương đang trình chính phủ cho phép cơ chế mua bán điện trực tiếp”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chia sẻ và nhấn mạnh, Quy hoạch Điện VIII là quy hoạch mở, quy hoạch dựa trên nhu cầu thực tế của đất nước, của từng địa phương. Nếu Đắk Nông giải quyết được bài toán “phát triển năng lượng tái tạo nhưng không gây áp lực lên lưới điện truyền tải quốc gia và không làm tăng những chi phí kèm theo” thì việc phát triển hoàn toàn theo khả năng, nhu cầu.

“Hiện tại sản lượng điện theo kế hoạch đến 2030, tầm nhìn 2045, ở khu vực Tây Nguyên phát triển điện gió, điện mặt trời không được nhiều. Nhưng nếu áp dụng công thức mua bán trực tiếp sản lượng điện thì hoàn toàn tùy thuộc vào khả năng của tỉnh”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông tin.

Liên quan đến tổ hợp khai thác bô xít, alumin và nhôm, Bộ trưởng cho biết đây là chủ trương chính thức của Bộ Chính trị. Chính phủ đang xây dựng chương trình hành động và giao Bộ Công Thương thực hiện. Đến thời điểm hiện tại, dự thảo chương trình đã xong. Muộn nhất cuối quý III/2022 sẽ được thông qua.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị tỉnh Đắk Nông chú trọng phát triển chế biến sâu bô xít, alumin sau khi khai thác. Theo Bộ trưởng, nếu chỉ dừng lại khai thác bô xít, Alumin bán như hiện tại là vô cùng lãng phí, vì phần giá trị gia tăng là phần chế biến sau. Đó mới là phần để tạo ra vật liệu phục vụ cho sản xuất. “Chúng ta đang cần công nghiệp vật liệu vậy mà nguyên liệu cơ bản chúng ta lại bán đi. Phần giá trị gia tăng lớn thì xuất đi, phần giá trị nhỏ mà ô nhiễm nhiều chúng ta lại nhận lấy. Vấn đề này phải tính”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh và lưu ý tỉnh Đắk Nông phải đặc biệt chú ý đến vấn đề môi trường trong khai thác bô xít. “Vấn đề môi trường là vấn đề không thể xem nhẹ. Chúng ta đã thấy những bài học đắt giá. Đề nghị tính phối hợp với các nhà đầu tư chủ động xử lý bùn đỏ cũng như tro, xỉ nhà máy điện nhiệt than. Làm được vấn đề này chúng ta hoàn toàn yên tâm trong tương lai”.

Liên quan đến đất hoàn thổ dự án TKV, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị tỉnh Đắk Nông kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương cùng các bộ ngành liên quan và TKV lên phương án để TKV bàn giao đất cho địa phương theo luật quản lý tài sản công.