Những “kháng thể” đầu tiên hình thành từ môi trường công vụ
Trong kỷ nguyên số, không gian mạng đã vượt ra khỏi vai trò là công cụ hỗ trợ để trở thành một mặt trận tư tưởng phức tạp, nơi thông tin thật - giả đan xen, tác động trực tiếp đến nhận thức, thái độ và hành vi của giới trẻ. Đối với thanh niên trong các cơ quan nhà nước, đặc biệt là lực lượng đoàn viên đang trực tiếp tham gia quản lý, hoạch định và thực thi chính sách, nguy cơ bị chi phối bởi tin giả, thông tin xấu độc không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn ảnh hưởng đến hiệu quả công vụ và niềm tin xã hội.
Trong bối cảnh đó, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Chính phủ đã xác định rõ nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng và định hướng dư luận là yêu cầu sống còn. Thời gian vừa qua, tổ chức Đoàn đã triển khai đồng bộ các cuộc vận động “Ứng xử văn minh trên không gian mạng” và “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp”. Với phương châm “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, Đoàn Thanh niên Chính phủ không chọn cách đối đầu trực diện bằng tranh luận gay gắt, mà chủ động “phủ xanh” không gian mạng bằng những giá trị tích cực. Hơn 5.478 tin tốt, câu chuyện đẹp đã được lan tỏa, thu hút trên 30.500 lượt tương tác và chia sẻ, tạo nên dòng chảy thông tin lành mạnh, giúp đoàn viên hình thành thói quen chọn lọc, tiếp nhận thông tin có trách nhiệm giữa môi trường số đầy biến động.

Đối với thanh niên, nguy cơ bị chi phối bởi tin giả, thông tin xấu độc không chỉ là vấn đề cá nhân. Ảnh minh hoạ
Song song với đó, tổ chức Đoàn đã tiên phong ứng dụng công nghệ để nắm bắt kịp thời mạch đập tư tưởng của thanh niên. Việc thành lập các nhóm cập nhật dư luận trên Zalo, Facebook không chỉ nhằm trao đổi thông tin nội bộ, mà còn đóng vai trò như “hệ thống cảnh báo sớm”, giúp phát hiện nhanh những vấn đề nhạy cảm nảy sinh trên không gian mạng. Trên cơ sở đó, thông tin chính thống được cung cấp kịp thời, góp phần định hướng nhận thức, tránh để các luồng tin sai lệch lan rộng trong nội bộ đoàn viên.
Tuy nhiên, tài liệu cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế còn tồn tại trong hệ thống “phòng dịch” số. Công tác dự báo và nắm bắt tư tưởng ở một số đơn vị còn chậm, chưa theo kịp những biến động nhanh của tình hình thanh niên. Đội ngũ cán bộ đoàn phần lớn kiêm nhiệm, chịu áp lực lớn về chuyên môn, dẫn đến thiếu thời gian và công cụ để nhận diện các thủ đoạn chống phá mới trên không gian mạng. Việc triển khai nghiệp vụ trên các phần mềm quản lý đoàn viên chưa đồng đều, gây khó khăn trong kết nối dữ liệu và xây dựng một mạng lưới bảo vệ thống nhất. Những tồn tại này cho thấy, việc xây dựng “vaccine số” cho thanh niên không thể dừng ở các giải pháp đơn lẻ, mà cần một chiến lược tổng thể, bài bản hơn trong nhiệm kỳ tiếp theo.
Kiến tạo bản lĩnh số cho thanh niên
Bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030, trong bối cảnh an ninh phi truyền thống ngày càng phức tạp và cục diện quốc tế liên tục biến động, Đoàn Thanh niên Chính phủ xác định mục tiêu xây dựng thế hệ thanh niên không chỉ giỏi chuyên môn mà còn có “bản lĩnh số” vững vàng. Khái niệm “vaccine số” được xác lập như một mô hình trung tâm, nhằm bảo vệ thanh niên trước tin giả, thông tin xấu độc và các hoạt động chống phá trên không gian mạng.
Điểm đột phá của chiến lược này là việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để xây dựng kho tư liệu truyền thông số hiện đại. Thay cho cách tuyên truyền truyền thống, các tư liệu lý luận chính trị sẽ được số hóa và chuyển hóa thành các sản phẩm dễ tiếp cận như infographic, podcast, video 3D. Những “liều vaccine” tri thức này không chỉ cung cấp thông tin chính xác, mà còn tạo ra luận cứ khoa học giúp đoàn viên tự tin nhận diện và phản bác các quan điểm sai trái ngay từ khi chúng mới manh nha xuất hiện trên không gian mạng.
Để “vaccine số” phát huy hiệu quả, việc nâng cao năng lực số cho đoàn viên được xác định là nhiệm vụ then chốt. Chỉ tiêu 100% cán bộ đoàn và 80% đoàn viên tham gia các hoạt động bồi dưỡng năng lực số thể hiện quyết tâm chính trị rõ ràng của tổ chức Đoàn. Thanh niên Chính phủ sẽ được trang bị không chỉ kỹ năng sử dụng công nghệ, mà còn cả đạo đức số và văn hóa công vụ trong môi trường số hóa. Các mô hình như “Hạt nhân số”, “Đại sứ số” được kỳ vọng trở thành lực lượng nòng cốt, lan tỏa kiến thức an toàn thông tin đến từng chi đoàn và cộng đồng.

Việc nâng cao năng lực số cho đoàn viên được xác định là nhiệm vụ then chốt. Ảnh minh họa
Tài liệu cũng nhấn mạnh vai trò đặc biệt của đội ngũ cán bộ Đoàn theo phương châm “3 gần”, trong đó “gần không gian số” là yêu cầu bắt buộc. Cán bộ Đoàn không chỉ là người quản lý, mà phải trở thành người dẫn dắt, tiên phong phát hiện các “virus” tin giả và khởi xướng những trào lưu tích cực. Việc xây dựng lực lượng này gắn liền với kỷ luật công vụ liêm chính, minh bạch, bảo đảm mỗi đoàn viên Chính phủ trên không gian mạng đều là một nguồn phát tán thông tin chính thống, đáng tin cậy.
Không dừng lại ở phạm vi nội bộ, chiến lược “vaccine số” còn hướng mạnh ra cộng đồng thông qua các hoạt động “Tình nguyện số”. Trí thức trẻ từ các bộ, ngành công nghệ sẽ tham gia chuyển giao tri thức, hướng dẫn người dân và thiếu nhi sử dụng Internet an toàn, lành mạnh. Các hoạt động như xây dựng thư viện điện tử vùng cao hay tổ chức lớp học số không chỉ góp phần thu hẹp khoảng cách thông tin, mà còn từng bước hình thành hệ miễn dịch số cho toàn xã hội.
Xây dựng “vaccine số” cho thanh niên Chính phủ giai đoạn 2025 - 2030 là một chiến lược kết hợp chặt chẽ giữa công nghệ hiện đại, tri thức vững chắc và con người bản lĩnh. Đây không chỉ là giải pháp ứng phó với tin giả, mà còn là nền tảng để thanh niên Chính phủ tự tin sáng tạo, cống hiến và giữ vững vai trò tiên phong trong kỷ nguyên phát triển mới của đất nước.







