Bộ Giao thông Vận tải nhận trách nhiệm "tham mưu kém" về đường sắt

Quốc hội tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV

Đại biểu Tô Thị Bích Châu (đoàn TP Hồ Chí Minh) đặt câu hỏi: Cử tri cho rằng chất lượng đường sắt hiện nay quá tải. Đề nghị Bộ trưởng cho giải pháp cụ thể để tập trung nâng cao chất lượng hạ tầng phục vụ đường sắt và giảm tối đa tai nạn giao thông đường sắt?

Còn theo đại biểu Dương Trung Quốc (đoàn Đồng Nai) nêu vấn đề, đường sắt là phương tiện công cộng cần được ưu tiên. Từ năm 1936, Việt Nam đã trở thành một trong những nước có được một hệ thống đường sắt hoàn thiện nhất ở châu Á. Để đường sắt ở tình trạng hiện nay, theo đại biểu Dương Trung Quốc đó là trong nhận thức của chúng ta không đầy đủ.

“Cách đây 8 năm Quốc hội đã thẩm định và không tán thành việc xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam nhưng vẫn khẳng định cần thiết phải sớm có một đường sắt hoàn thiện, có tốc độ cao để đáp ứng như là một phương tiện xương sống của hệ thống giao thông, vậy 8 năm qua hầu như dẫm chân tại chỗ, phải chăng đầu tư làm đường bộ dễ chia sẻ lợi ích, trong khi đường sắt đầu tư lớn? Vì thế tôi muốn đề nghị Bộ trưởng nói rõ quan điểm của mình đối với đường sắt Việt Nam?”, đại biểu Dương Trung Quốc đặt câu hỏi.

Trả lời chất vấn trên, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể nói: Nếu giao thông đường sắt phát triển tốt thì sẽ giảm tải cho đường bộ và không phải đầu tư nhiều tiền cho đường bộ Bắc Nam như hiện nay. Ông cho hay, đường sắt Bắc Nam hiện ở giai đoạn 2 sử dụng dầu diesel, nghĩa là vô cùng lạc hậu; có những đoạn đường sắt hình thành 70-80 năm vẫn chưa có giải pháp nâng cấp để đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. "Tôi xin nhận trách nhiệm của ngành trong tham mưu vấn đề này", ông Thể nói.

Trước thực tế tai nạn đường sắt gia tăng, trưởng ngành giao thông giải thích, hiện vẫn còn 5.719 đường giao cắt trên toàn tuyến đường sắt, trong đó 1.519 đường giao cắt do Tổng công ty Đường sắt tổ chức có gác chắn, quản lý tương đối tốt. Còn lại hơn 4.200 đường giao cắt dân sinh là đường nhỏ, kết nối cụm dân cư, có gờ cảnh báo, biển cảnh báo tai nạn, song việc chấp hành tham gia giao thông không nghiêm nên phương tiện qua khu vực này tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Bộ đang tập trung xử lý để chấn chỉnh tình trạng trên, cùng với địa phương tăng cường quản lý và dứt khoát không để phát sinh thêm đường giao cắt. Về lâu dài, Bộ chuẩn bị đề án xây dựng đường sắt tốc độ cao, sẽ trình cấp có thẩm quyền trong năm 2019. "Bộ Giao thông rất quan tâm tới đường sắt. Bản thân lãnh đạo Bộ, các đơn vị đã nhận trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và xin lỗi người dân về các vụ tai nạn vừa qua. Chúng tôi xác định trách nhiệm rất cao trước người dân vấn đề này", ông Nguyễn Văn Thể nêu.

Cũng theo trưởng ngành giao thông, dự án đường sắt có suất đầu tư rất lớn, có những dự án hàng chục tỷ USD. Cách đây 8 năm dự án đường sắt Bắc - Nam đã trình ra Quốc hội nhưng sau đó không được thông qua do nguồn huy động đầu tư quá lớn. "Nếu làm thì phải xây tuyến mới chứ không thể chắp vá trên đường hiện nay. Nếu Quốc hội thống nhất chủ trương, Chính phủ chỉ đạo sẽ tiến hành triển khai các dự án đường sắt mới", ông Nguyễn Văn Thể nói thêm.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhắc nhở, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội đã đồng ý chủ trương dùng dự phòng của trái phiếu Chính phủ trong 5 năm, 15 nghìn tỷ trong đó có 7 nghìn tỷ dành cho đường sắt và 8 nghìn tỷ dành cho giải quyết những công trình, dự án quan trọng do chúng ta tạm dừng, hoãn thi công gây ảnh hưởng cho các địa phương. Cho tới nay việc này còn chậm. Đề nghị Bộ trưởng nhanh chóng chỉ đạo để sớm trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đây thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vì Quốc hội đã thông qua chủ trương.

“Tôi xin nhắc lại có 7 nghìn tỷ cho trung hạn 5 năm đầu tư cho đường sắt, rõ ràng là đường sắt chúng ta chưa quan tâm và Bộ trưởng đã nhận trách nhiệm của mình, sắp tới phải phát triển hài hòa giữa các loại hình giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không chứ không chỉ quan tâm cho đường bộ”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị.