Bộ Công Thương tăng cường hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ

Đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ

Trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KHCN&ĐMST), nhằm đảm bảo hiệu quả xúc tiến các cơ hội hợp tác quốc tế, đồng thời chủ động tham gia đầy đủ và đóng góp ý kiến tại các kỳ họp quốc tế trong khuôn khổ hợp tác giữa Việt Nam và các quốc gia, tổ chức trên thế giới.

Một số hoạt động tiêu biểu bao gồm: Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị trong và ngoài Bộ trong quá trình xử lý các nội dung liên quan tới sản phẩm thực phẩm xuất khẩu và nhập khẩu với các thị trường Australia, Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Hàn Quốc... phối hợp với phía bạn trong việc hướng dẫn, cung cấp thông tin đối với các doanh nghiệp thuộc danh sách kiểm tra.

Đồng thời, tích cực tham gia với tư cách là thành viên đoàn công tác tại các phiên họp, hội thảo quốc tế; qua đó cung cấp thông tin về các chính sách, hoạt động KHCN&ĐMST của Việt Nam phục vụ sản xuất công nghiệp, tăng cường kết nối với các đối tác quốc tế có tiềm năng hợp tác nghiên cứu và triển khai.

Trong khuôn khổ ASEAN, Bộ Công Thương đã phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ thực hiện thủ tục thông báo cho các nước ASEAN (trong khuôn khổ Uỷ ban điều phối thực thi Hiệp định Thương mại hàng hoá ASEAN) về các biện pháp tiêu chuẩn đo lường chất lượng (TBT) mà Việt Nam áp dụng và đã thông báo cho WTO nhằm thực thi cam kết về minh bạch hoá các biện pháp phi thuế quan trong ASEAN.

Trong khuôn khổ WTO, Bộ Công Thương đã thực hiện chức năng điều phối chung các hoạt động liên quan đến các hiệp định FTA. Các nội dung cụ thể trong quá trình đàm phán và thực thi các cam kết về TBT do Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (Văn phòng TBT Việt Nam) trực tiếp thực hiện. Ngoài ra, Bộ Công Thương phối hợp chặt chẽ với Văn phòng TBT Việt Nam trong quá trình theo dõi, thông tin, phản hồi về các biện pháp TBT của các thành viên WTO có ảnh hưởng đến việc xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam; xử lý các câu hỏi của các thành viên WTO về các biện pháp, chính sách của Việt Nam về TBT.

Ngoài ra, Bộ Công Thương đã tiếp nhận thông tin về cảnh báo về biện pháp kỹ thuật TBT/SPS của các nước thành viên WTO, thông tin tới các Hiệp hội doanh nghiệp liên quan và đăng bài viết trên cổng thông tin điện tử Bộ Công Thương để phổ biến tới doanh nghiệp (thông tin về các chính sách, quy định của EU về xu hướng tiêu dùng xanh và phát triển bền vững có khả năng tác động đến ngành dệt may, da giầy, thông tin quy định của Đài Loan (Trung Quốc) về ghi nhãn xuất xứ hàng dệt may...).

Mặt khác, nhiều trường đại học, viện nghiên cứu thuộc Bộ Công Thương cũng đã chủ động, tích cực hợp tác với đối tác nước ngoài trong hoạt động nghiên cứu, cung cấp dịch vụ và sản xuất, kinh doanh.

Một số viện có sự phối hợp với các tổ chức quốc tế triển khai các hoạt động nghiên cứu phát triển trên nhiều lĩnh vực tiên tiến như: Cơ chế thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, quy hoạch phát triển năng lượng sinh khối, lưới điện thông minh cho năng lượng tái tạo, nhiệt điện trên siêu tới hạn, khả năng ứng dụng pin tích năng trong hệ thống điện Việt Nam; đóng góp và thúc đẩy các hoạt động hợp tác khoa học và công nghệ song phương và đa phương trong các lĩnh vực như: Hợp tác phát triển năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, điện rác, năng lượng sinh học…), phát triển điện khí LNG...; tổ chức nhiều hội thảo quốc tế và khu vực.

Cùng với đó, thông qua hợp tác với các đơn vị nước ngoài có kinh nghiệm, năng lực để tham gia các gói thầu cung cấp dịch vụ tư vấn thiết kế các công trình công nghiệp lớn, như nhà máy nhiệt điện, các thiết bị nhà máy khai thác, chế biến bô xít, khoáng sản, năng lượng mới,... các tổ chức khoa học và công nghệ trong nước đã từng bước tiếp nhận chuyển giao công nghệ, tiến tới tự thực hiện được trong các dự án tiếp theo.

Làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Công Thương vừa ban hành Quyết định số 116/QĐ-BCT về Kế hoạch hành động của Bộ Công Thương thực hiện Nghị quyết số 03/NQ-CP ngày 9/1/2025 của Chính phủ về Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Một trong 7 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu được nêu tại Quyết định số 116/QĐ-BCT đó là: Tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo đó, các vụ thị trường ngoài nước chủ trì, phối hợp với Vụ Khoa học và Công nghệ, Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số tăng cường trao đổi, xây dựng và triển khai các sáng kiến hợp tác trong các khuôn khổ song phương, đa phương nhằm thúc đẩy triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phù hợp với sự quan tâm của các nước và định hướng, nhu cầu phát triển của Việt Nam để tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp hợp tác chuỗi, chuyển giao công nghệ và kỹ năng cần thiết trong chuỗi, tiếp cận với thị trường nước ngoài.

Nghiên cứu, đề xuất hợp tác liên Chính phủ, kết nối liên Chính phủ để hỗ trợ triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đặc biệt là trong các ngành, lĩnh vực cùng quan tâm (công nghiệp hỗ trợ, bán dẫn, năng lượng tái tạo, điện tử…).

Tăng cường công tác trao đổi thông tin, hợp tác phát triển, kết nối doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp nước ngoài, tổ chức quốc tế, viện nghiên cứu có thế mạnh và tiềm lực trong nghiên cứu, chuyển giao, phát triển công nghệ, đặc biệt ưu tiên các công nghệ lõi, công nghệ chiến lược phục vụ phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên, nền tảng của Việt Nam.

Các đơn vị chủ động nghiên cứu, đề xuất tham gia xây dựng các quy tắc, tiêu chuẩn quốc tế về các công nghệ mới bảo đảm an toàn và cùng có lợi; thúc đẩy nâng cao năng lực và chuyển giao công nghệ trong các thoả thuận quốc tế, điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên tham gia.

Vụ Khoa học và Công nghệ tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch thực hiện Đề án thúc đẩy chuyển giao, làm chủ và phát triển công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam trong các ngành, lĩnh vực ưu tiên giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 thuộc phạm vi quản lý của Bộ Công Thương.

Các viện nghiên cứu, trường đại học: Nghiên cứu, mở rộng hợp tác về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo với các tổ chức quốc tế, các nước có trình độ khoa học công nghệ tiên tiến; tăng cường hợp tác, kết nối các doanh nghiệp ngành Công Thương với các tổ chức, viện nghiên cứu, doanh nghiệp, tập đoàn lớn của nước ngoài có kinh nghiệm và thế mạnh trong việc nghiên cứu, chuyển giao, phát triển công nghệ.

Đẩy mạnh việc triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu gắn với thực hiện các nhiệm vụ về khoa học và công nghệ trong các Hiệp định thương mại tự do đã ký kết. Tích cực tham gia, cử các nhà khoa học tham gia vào các tổ chức khoa học và công nghệ quốc tế trên thế giới, đặc biệt là các tổ chức khoa học và công nghệ của Liên Hợp quốc.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, ông Lý Quốc Hùng - Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ (Bộ Công Thương) - cho biết, trong năm 2025, Bộ Công Thương sẽ tăng cường kết nối, khuyến khích các viện nghiên cứu, trường đại học thúc đẩy ký kết và triển khai các hoạt động hợp tác và hội nhập quốc tế về KHCN&ĐMST; tăng cường tham gia các chương trình nghiên cứu quốc tế, nhiệm vụ hợp tác song phương và đa phương với các viện, trường, doanh nghiệp mạnh của nước ngoài nhằm giải quyết những vấn đề thực tiễn của Việt Nam.