Tin Khu Vực 
Bộ Công Thương chủ động ban hành các văn bản hướng dẫn
Bộ Công Thương vừa công bố Dự thảo Báo cáo đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp.
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, Nghị định số 32/2024/NĐ-CP được ban hành đã thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách đổi mới của Đảng, Nhà nước tại các lĩnh vực liên quan đến quản lý, phát triển cụm công nghiệp; cơ bản đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, khắc phục được những hạn chế, bất cập trong quản lý, phát triển cụm công nghiệp.
Trong đó, tập trung chủ yếu sửa đổi, bổ sung để đồng bộ với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị định số 68/2017/NĐ-CP, Nghị định số 66/2020/NĐ-CP và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về cụm công nghiệp; đã quy định một số chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển cụm công nghiệp, thể hiện sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ đối với phát triển cụm công nghiệp.
Kể từ khi nghị định được ban hành, Bộ Công Thương đã chủ động ban hành các văn bản hướng dẫn, tập huấn triển khai thực hiện các nội dung, quy định của Nghị định đến các địa phương, tổ chức, cá nhân liên quan; tổ chức thực hiện công tác quản lý theo thẩm quyền, quy định tại Nghị định.
Các địa phương nhìn chung đã thực hiện nghiêm công tác quản lý, phát triển cụm công nghiệp theo trình tự, quy định của pháp luật. Nhiều địa phương đã ban hành, thực hiện Quy chế quản lý cụm công nghiệp, giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, sản xuất trong cụm công nghiệp, chính sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp.
Từ đó, thu hút lựa chọn các doanh nghiệp có năng lực, kinh nghiệm để giao làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng cụm công nghiệp, nâng cao hiệu quả đầu tư cụm công nghiệp.
Việc phát triển cụm công nghiệp đã góp phần thu hút đầu tư phát triển công nghiệp ở địa phương theo định hướng quy hoạch; có chuyển biến tích cực trong việc thu hút các doanh nghiệp/nhà đầu tư tiềm năng, lĩnh vực, ngành nghề tạo ra giá trị gia tăng cao.
Thông qua hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp trong cụm công nghiệp đã thúc đẩy nhanh chóng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động của các địa phương theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho một bộ phận lao động trên địa bàn, góp phần thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước “ly nông bất ly hương” và xây dựng nông thôn mới.
Các cụm công nghiệp làng nghề đã góp phần cải tạo di dời các doanh nghiệp, cơ sở gây ô nhiễm môi trường ra khỏi khu dân cư, giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường.
Việc phát triển cụm công nghiệp đã góp phần thu hút các doanh nghiệp/nhà đầu tư tiềm năng, lĩnh vực, ngành nghề tạo ra giá trị gia tăng cao. Ảnh minh hoạ.
Đề xuất hoàn thiện thể chế để phát triển cụm công nghiệp
Trong quá trình đánh giá tình hình thực hiện Nghị định số 32/2024/NĐ-CP, Bộ Công Thương cũng nhận thấy còn một số khó khăn, vướng mắc.
Cụ thể, về quy hoạch, đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp, thu hút đầu tư vào cụm công nghiệp, việc đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật tại các cụm công nghiệp do đơn vị nhà nước đầu tư, quản lý (chủ yếu là các cụm công nghiệp hình thành trước Quyết định số 105/2009/QĐ-TTg) chậm do nguồn lực ngân sách địa phương hạn chế, không có khả năng bố trí kinh phí để xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, dẫn đến tình trạng đầu tư chắp vá, nhiều hạng mục chưa được đầu tư.
Đặc biệt là công trình hạ tầng bảo vệ môi trường. Thu hút doanh nghiệp đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật và các doanh nghiệp thứ cấp vào cụm công nghiệp tại một số địa phương còn chậm, nhất là các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.
Trong quá trình triển khai thực hiện quản lý cụm công nghiệp, phát triển cụm công nghiệp, đến nay vẫn còn một số nội dung, đề xuất của các địa phương, cơ quan, đơn vị chưa được giải quyết triệt để ở Nghị định số 32/2024/NĐ-CP do chưa phù hợp với quy định ở các Luật và văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành có liên quan khác...
Tại nhiều địa phương vẫn còn các cụm công nghiệp đã thành lập, do đơn vị nhà nước đầu tư, quản lý (chủ yếu là các cụm công nghiệp hình thành trước Quyết định số 105/2009/QĐ-TTg). Tuy nhiên, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công hiện hành và các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật chưa quy định chi tiết về quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng cụm công nghiệp do Nhà nước đầu tư, quản lý...
Dẫn đến các địa phương lúng túng trong việc quản lý, khai thác sử dụng và xử lý tài sản kết cấu hạ tầng hình thành từ ngân sách nhà nước theo Luật quản lý, sử dụng tài sản công (như Lạng Sơn, Bắc Ninh, Phú Thọ, Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh, Huế, Đà Nẵng, Gia Lai, Đắk Lắk, Đồng Nai).
Bên cạnh đó, việc lựa chọn chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp đang được tham chiếu theo các quy định của pháp luật chuyên ngành, chưa đồng bộ với nhau; do vậy, một số địa phương gặp khó khăn trong quá trình lựa chọn chủ đầu tư (như Lạng Sơn, Tuyên Quang, Quảng Ninh).
Về phía các cơ quan Trung ương và nhiều địa phương chưa xây dựng được cơ chế, chính sách đủ mạnh để hoàn thiện đầu tư hạ tầng các cụm công nghiệp, thu hút các doanh nghiệp đầu tư kinh doanh hạ tầng cụm công nghiệp và các doanh nghiệp thứ cấp vào cụm công nghiệp.
Nguyên nhân chủ yếu là do ngân sách trung ương và ngân sách địa phương thời gian qua còn hạn chế, chưa ưu tiên bố trí cho nội dung hỗ trợ đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp...
Ngoài ra, một số nội dung, quy định của Nghị định số 32/2024/NĐ-CP như: Khái niệm, đối tượng áp dụng, mô hình cụm công nghiệp, quy trình, thủ tục, điều kiện thành lập, mở rộng cụm công nghiệp cũng cần được rà soát, chỉnh sửa, bổ sung lại cho phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, mô hình chính quyền địa phương 02 cấp và đáp ứng yêu cầu thực tiễn hiện nay.
Từ thực tiễn trên, Bộ Công Thương kiến nghị đối với Quốc hội xem xét ban hành Luật Đầu tư kinh doanh theo hướng quy định rõ về dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư; đồng thời sửa đổi, bổ sung quy định “hình thức lựa chọn nhà đầu tư khác do Chính phủ quy định” (ngoài 03 hình thức: đấu giá, đấu thầu, chấp thuận chủ trương đầu tư).
Bộ Công Thương cũng kiến nghị Bộ Tài chính sớm hoàn thiện xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý (trong đó có tài sản kết cấu hạ tầng cụm công nghiệp).
Cùng với đó, các bộ, ngành liên quan theo chức năng nhiệm vụ được giao, tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện lĩnh vực quản lý của mình liên quan đến cụm công nghiệp; thường xuyên cập thông tin, trao đổi và phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương trong việc quản lý nhà nước về cụm công nghiệp.
Thực hiện Nghị quyết số 139/NQ-CP ngày 17/5/2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân, ngày 03/7/2025 Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1938/QĐ-BCT về việc ban hành Kế hoạch của Bộ Công Thương thực hiện các Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quốc hội, Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có nhiệm vụ “rà soát, sửa đổi Nghị định số 32/2024/NĐ-CP ngày 15/3/2024 của Chính phủ về quản lý, phát triển cụm công nghiệp ”.
