
Đẩy mạnh truyền thông sau sáp nhập
Trong bối cảnh chuyển dịch xanh, cam kết net Zezo, đảm bảo an ninh năng lượng và sức ép chi phí, “tiết kiệm – hiệu quả” không còn là khẩu hiệu mà là năng lực cạnh tranh quốc gia. Chính vì vậy, Cục Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) đang chuyển mạnh từ tuyên truyền đơn tuyến sang hệ sinh thái truyền thông gắn liền với hoàn thiện pháp lý, giáo dục, tôn vinh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng tiết kiệm của toàn xã hội.
Trên cơ sở của Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (VNEEP) giai đoạn 2019 – 2030 theo Quyết định 280/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ với mục tiêu đến 2025 ddạt mức tiết kiệm năng lượng 5,0 đến 7,0% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc và đến năm 2030 đạt mức tiết kiệm từ 8 - 10% tổng tiêu thụ năng lượng toàn quốc, Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp thực hiện (đặc biệt sau khi bộ máy hành chính vận hành theo mô hình mới), trong đó truyền thông được coi là “mũi mở đường”.
Trong năm 2025, bên cạnh việc hoàn thiện, trình thông qua Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả (sửa đổi), Bộ Công Thương đã nhanh chóng triển khai xây dựng nghị định/ thông tư hướng dẫn như: cơ chế dán nhãn năng lượng, quy định trách nhiệm sử dụng năng lượng trọng điểm nhằm triển khai Luật, đồng thời đẩy mạnh công tác truyền thông.
Ngay từ đầu tháng 7/2025, Bộ đã tổ chức các hội nghị tập huấn truyền thông chuyên đề cho các cơ quan báo chí tại Hà Nội và Đà Nẵng nhằm cập nhật chính sách, chia sẻ kỹ năng kể chuyện về năng lượng để giúp các phóng viên “nói đúng – nói trúng” về tiết kiệm năng lượng và lan toả, nâng cao nhận thức cho cộng đồng.
Song song, Bộ đẩy mạnh cơ chế tôn vinh, thi đua để thu hút doanh nghiệp và cộng đồng nhập cuộc. Giải thưởng báo chí tuyên truyền về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả được phát động thường niên, khuyến khích các hình thức sáng tạo; năm 2025 tiếp tục mời gọi tác phẩm chất lượng, phát huy đà lan toả từ các mùa trước. Bên cạnh đó đã phát động cụm Giải thưởng Hiệu quả năng lượng 2025 (cho công nghiệp – công trình xây dựng và sản phẩm hiệu suất cao nhất) nhằm tạo “sân chơi” để doanh nghiệp tự chứng minh hiệu quả – không chỉ nói, mà cho thấy bằng số liệu và kiểm định kỹ thuật.
Ở mảng cộng đồng, Bộ Công Thương kết nối các chiến dịch đại chúng như Giờ Trái đất thành chuỗi hoạt động xuyên suốt: chạy bộ gây quỹ/nhận thức, thi trực tuyến tìm hiểu TKNL, cuộc thi “Tuyên truyền viên tiết kiệm điện”, cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật”…, tạo cơ hội cho công dân ở các độ tuổi khác nhau tham gia với thông điệp “Chuyển dịch xanh – Tương lai xanh”.
Đáng chú ý, năm 2025, Bộ cũng cho ra đời bộ Cẩm nang tiết kiệm điện với nội dung chi tiết các hướng dẫn, giải pháp, quy trình, tiêu chuẩn một cách dễ hiểu, khả thi để hộ gia đình, văn phòng, nhà xưởng áp dụng. Đây là cách biến “truyền thông” thành hướng dẫn hành động, thu hẹp khoảng cách từ nhận thức đến thói quen.
Trong năm 2025, Bộ Công Thương cũng tổ chức 2 diễn đàn về sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, phối hợp với các đơn vị tổ chức các toạ đàm phổ biến chính sách pháp luật và chia sẻ kinh nghiệm để thực thi công tác tiết kiệm năng lượng.
Biến ý thức thành hành động, lan toả bền vững
Có thể nói, các hoạt động của Bộ Công Thương đang thực hiện với cách tiếp cận mới nhằm hướng tới hệ sinh thái nhận nhận thức, biến nó trở thành hành động (biết, tin, làm và lan toả) của toàn xã hội về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Trong đó, tuyên truyền có trọng tâm, trọng điểm đi cùng giải pháp, cung cấp công cụ, tài liệu thực hành, tạo động lực bằng cách tôn vinh và điều chỉnh khung pháp lý (thể chế hoá).
Thông qua các hoạt động tập huấn truyền thông, hội nghị, hội thảo, toạ đàm sẽ giúp các doanh nghiệp, người dân kịp thời cập nhật các thông tin, lợi ích, nắm rõ nghĩa vụ để thực hiện các giải pháp, từ đó tiết kiệm chi phí cùng chung tay cho một mục tiêu xanh.
Đặc biệt, cách tiếp cận mới theo hướng thay vì chỉ vận động tiết kiệm, Bộ đã đưa ra các giải pháp mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, người dân. Cụ thể là việc khuyến khích đầu tư, sử dụng sản phẩm, thiết bị có dán nhãn năng lượng cùng các ưu đãi khi thực hiện sẽ góp phần thúc đẩy thị trường sản phẩm công nghệ có chất lượng hiệu suất cao để đạt mục tiêu giảm chi phí/giảm phát thải. Tạo động lực cho người sử dụng năng lượng bằng hình thức thi đua, tôn vinh, qua đó tạo áp lực cạnh tranh tích cực, giúp doanh nghiệp có thêm lợi thế chào bán, gọi vốn, xây dựng thương hiệu, niềm tin tiêu dùng bền vững.
Nhiều chuyên gia đánh giá, cách làm mới của Bộ Công Thương trong truyền thông gắn với chính sách ngành có kết nối, đối thoại, chia sẻ để hình thành văn hoá tiết kiệm năng lượng vì các mục tiêu an ninh năng lượng, tăng trưởng xanh, hiện thực hoá cam kết Net Zero 2050.