Tin Khu Vực 
Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công cùng Vụ Pháp chế (Bộ Công Thương); đại diện Hội Khoa học và công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam (VECEA); một số hội, hiệp hội, chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng; các doanh nghiệp công nghiệp, tòa nhà…
Nền tảng pháp lý cho chuyển dịch năng lượng công bằng
Phát biểu khai mạc, ông Phạm Thành Trung - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế khẳng định: “Biến đổi khí hậu đang tác động sâu rộng đến phát triển kinh tế - xã hội, an ninh năng lượng và đời sống người dân. Cam kết đạt phát thải ròng bằng ‘0’ vào năm 2050 tại COP26 là minh chứng cho quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong tiến trình chuyển dịch năng lượng công bằng và bền vững.”
Ông Phạm Thành Trung - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Công Thương.
Theo ông Trung, những năm qua, nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cùng sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp và người dân, nhiều kết quả tích cực đã được ghi nhận. Nhiều địa phương xây dựng kế hoạch hành động cụ thể; nhiều doanh nghiệp triển khai quản trị năng lượng, thay thế thiết bị hiệu suất cao, thực hiện kiểm toán năng lượng định kỳ. Các phong trào “hộ gia đình xanh”, “tòa nhà xanh”, “chiếu sáng hiệu quả” đã tạo hiệu ứng lan tỏa trong xã hội.
Tuy vậy, ông Trung thẳng thắn chỉ ra những thách thức còn tồn tại: “Chi phí đầu tư lớn, thiếu công cụ tài chính phù hợp, năng lực quản trị năng lượng chưa đồng đều, dữ liệu báo cáo chưa chuẩn hóa, và đặc biệt là nhận thức xã hội vẫn còn hạn chế.”
Tại kỳ họp thứ 9 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, có hiệu lực từ ngày 01/5/2026. Theo ông Trung, hội nghị lần này nhằm phổ biến các quy định mới; cập nhật chủ trương, chính sách pháp luật gắn với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và thực hiện lộ trình chuyển dịch năng lượng.
Các đại biểu tham dự hội nghị
Bảy nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai
Để đưa chính sách vào thực tiễn, ông Phạm Thành Trung nhấn mạnh 7 nhóm giải pháp sau:
Thứ nhất, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, đồng bộ hóa kế hoạch sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả với chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và quy hoạch năng lượng; quy định rõ trách nhiệm của cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm, ban hành lộ trình thay thế thiết bị lạc hậu và tăng cường cơ chế giám sát, chế tài.
Thứ hai, chuẩn hóa kiểm toán và quản trị năng lượng trong doanh nghiệp. Theo đó, các cơ sở trọng điểm phải thực hiện kiểm toán năng lượng đúng hạn, xây dựng kế hoạch tiết kiệm khả thi, có mục tiêu và mốc kiểm chứng hàng năm; bố trí cán bộ quản lý năng lượng đủ năng lực, áp dụng hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế.
Thứ ba, thúc đẩy quản lý nhu cầu điện và chuyển đổi số trong quản lý phụ tải. Đây được xem là chìa khóa tối ưu hóa hệ thống trong bối cảnh tỷ trọng năng lượng tái tạo ngày càng tăng; mở rộng thí điểm, chuẩn hóa quy trình tham gia cơ chế chia sẻ lợi ích, tích hợp công cụ số trong đo đếm, điều khiển thông minh và xây dựng cơ sở dữ liệu năng lượng dùng chung.
Thứ tư, nâng chuẩn hiệu suất năng lượng, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới công nghệ, đầu tư thiết bị hiện đại với chi phí hợp lý; phối hợp xây dựng và cập nhật các tiêu chuẩn ngành.
Thứ năm, huy động tài chính xanh và thúc đẩy mô hình ESCO để tháo gỡ khó khăn về vốn đầu tư ban đầu. Cùng với đó, các định chế tài chính cần phối hợp với cơ quan quản lý và doanh nghiệp xây dựng tiêu chí lựa chọn, đo lường và phân bổ vốn phù hợp.
Thứ sáu, gắn tiết kiệm năng lượng với thị trường carbon. Doanh nghiệp cần chủ động kiểm kê phát thải, xác định đường cơ sở và lựa chọn giải pháp giảm nhẹ chi phí thấp, trong đó tiết kiệm năng lượng mang lại hiệu quả tức thì.
Thứ bảy, đẩy mạnh truyền thông đi sâu vào các câu chuyện cụ thể, dễ nhân rộng; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý, chuyên gia kiểm toán năng lượng và cán bộ thực thi pháp luật.
Ông Phạm Thành Trung khẳng định, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục đồng hành cùng các địa phương, doanh nghiệp bằng cách xây dựng văn bản hướng dẫn, thúc đẩy chuyển đổi số và huy động các nguồn lực quốc tế, tài chính xanh. Những kiến nghị tại hội nghị sẽ là cơ sở để Bộ hoàn thiện chính sách, đưa các quy định đi vào thực tế hiệu quả.
Tại Hội nghị, Bộ Công Thương cũng chia sẻ rình hình triển khai Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Dự báo tác động chính sách sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đến người dân, xã hội; Phổ biến tới chính sách pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, ứng phó biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, hội nghị cũng cập nhật quy định tuân thỉ pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đối với doanh nghiệp công nghiệp.
