Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá

Bích Câu Đạo Quán – cụm di tích nổi tiếng về mối lương duyên tiên giới đang là địa chỉ tiếp nối lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá truyền thống của Hà Nội.
Công bố thêm 26 di sản vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Sửa đổi Luật Di sản văn hóa để phù hợp với thực tiễn công tác quản lý

Giữ nếp làng trong lễ hội

Đến hẹn, vào ngày 4/2 âm lịch khi những bông hoa lê núi rừng bung nở như kéo dài hương sắc mùa xuân giữa lòng Hà Nội cũng là dịp dân làng An Trạch, Bích Câu, phường Cát Linh, quận Đống Đa, TP Hà Nội rộn rã mở hội Bích Câu Đạo Quán kỷ niệm ngày sinh đức tiên ông Trần Tú Uyên tại di tích Bích Câu Đạo Quán.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Lễ hội Bích Câu Đạo Quán được tổ chức vào ngày 4/2 âm lịch hàng năm. Ảnh: Nguyễn Dương

Lễ hội Bích Câu Đạo quán được tổ chức hàng năm, thu hút đông đảo người dân cùng du khách. Trong ngày hội chính thường có các chương trình lễ tụng kinh thỉnh Phật, thỉnh Thánh của các bà Vãi của đền. Tiếp đó là các cụ ông trong đội tế Nam An Trạch – Bích Câu trong trang phục áo thụng xanh, đầu đội mũ thư sinh, đi hài xanh làm lễ tế và chương trình văn nghệ biễu diễn ca trù và hoạt cảnh diễn lại cảnh đức tiên ông tu học, làm thuốc cứu người và gặp tiên nữ mang lại bầu không khí hết sức rộn ràng, tươi vui, phấn khởi, thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân và du khách.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Lễ rước kiệu tại Lễ hội Bích Câu Đạo Quán 2024. Ảnh: Nguyễn Dương
Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá

Trong không khí lễ hội, ông Nguyễn Xuân Sơn – Trưởng tiểu Ban Quản lý Di tích Bích Câu Đạo Quán phấn khởi chia sẻ, năm nay Giáp Thìn, năm rồng nên tại lễ hội ngoài múa lân, khiêng kiệu còn có múa rồng; cùng với đó là hoạt động biểu diễn nghệ thuật truyền thống, trình diễn và viết tặng thư pháp… nhằm tạo nên những nét đặc sắc và lan toả mạnh mẽ các giá trị văn hoá truyền thống của di tích Bích Câu Đạo Quán tới cộng đồng.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Múa rồng tại Lễ hội Bích Câu Đạo Quán 2024. Ảnh: Nguyễn Dương

Trưởng tiểu Ban Quản lý Di tích Bích Câu Đạo Quán cho biết, theo nhiều thư tịch cổ, Bích Câu Đạo quán được xây dựng từ thời vua Lê Thánh Tông (thế kỷ 15). Với cảnh đẹp và truyền thuyết lãng mạn về hàn sĩ Tú Uyên gặp nàng tiên Giáng Kiều, từ xa xưa, nơi đây đã sớm nổi tiếng là danh thắng bậc nhất thủ đô.

Tương truyền, đức tiên ông Trần Tú Uyên vốn sinh trưởng tại phường Bích Câu, là một nho sĩ tài hoa, hay ngao du sơn thuỷ, đề thơ xướng hoạ cùng bạn văn chương. Một hôm đi xem hội ở chùa Ngọc Hồ (tức chùa Bà Ngô, nay thuộc phường Văn Miếu) nhặt được chiếc lá đỏ dưới cây mẫu đơn, trên lá có ghi bài thơ:

Lá biếc đào hồng tiết tháng ba

Xe loan hạ cánh của thiên gia

Cầu Lam chật ních người như kiến

Ai biết thần tiên trước mặt ta?

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Lễ hội Bích Câu Đạo Quán được duy trì tổ chức hàng năm, thu hút sự quan tâm của người dân, du khách. Ảnh: Nguyễn Dương
Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá

Nhờ thần linh ứng mộng, ngài gặp được tác giả bài thơ chính là nàng tiêng giáng trần Hà Giáng Kiều, cùng kết nghĩa vợ chồng, sống vô cùng hạnh phúc. Ngài học thành đạt, luôn quan tâm chữa bệnh cứu người, có nhiều công lao trong bảo vệ đất nước, được vua Lê Thánh Tông phong tặng là “An quốc chân nhân”.

Vào một ngày đẹp trời, Trần Tú Uyên cùng vợ từ bỏ cõi trần gian cưỡi hạc bay về tiên giới, được nhân dân kính cẩn thờ phụng tưởng nhớ, lập nên ngôi đền ngay trên nền nhà học cũ gọi là Bích Câu Đạo Quán để thờ tự.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Di tích Bích Câu Đạo Quán. Ảnh: Nguyễn Dương

Bích Câu Đạo Quán còn là nơi tao nhân mặc khách và các quan lại, nho sinh ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám tụ hội để dâng, vịnh thơ phú. Thế kỷ XVII, đạo giáo suy thoái, nhiều đạo quán được chuyển thành đền, chùa. Vì thế, trong khuôn viên Bích Câu Đạo Quán có cả chùa và điện thờ Mẫu.

Trong những năm kháng chiến chống Pháp, di tích bị phá huỷ hoàn toàn. Năm 1952, Đền Bích Câu được nhân dân làng An Trạch và khách thập phương đóng góp khôi phục lại. Với những giá trị tiêu biểu, năm 1990, Bích Câu Đạo Quán đã được xếp hạng Di tích lịch sử, văn hóa quốc gia.

Thời gian qua, theo ông Nguyễn Xuân Sơn, được sự quan tâm của các cấp chính quyền, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, công tác quản lý di tích và tổ chức lễ hội vẫn được duy trì thường xuyên.

Tiếp nối truyền thống đó, lễ hội năm nay được tổ chức long trọng với nhiều hoạt động nhằm lan toả các giá trị văn hoá truyền thống đến cộng đồng dân cư. Đây cũng chính là dịp để người dân An Trạch, Bích Câu giữ nét đẹp văn hoá tâm linh, giữ nếp làng tạo cầu nối giữa quá khứ với hiện tại.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Nghệ nhân ưu tú Vân Mai (giữa) biểu diễn ca trù tại Lễ hội Bích Câu Đạo Quán 2024. Ảnh: Nguyễn Dương

“Chiếu” ca trù đặc sắc của Hà Nội

Không chỉ là quán của đạo giáo Việt Nam, thờ tiên ông Trần Tú Uyên, quần thể di tích Bích Câu Đạo Quán còn là “chiếu” ca trù nổi tiếng của Hà Nội, những năm qua nơi đây đã trở thành địa chỉ duy trì, bảo tồn và phát triển di sản ca trù của Hà Nội.

Đặc biệt, ngoài các hoạt động của Câu lạc bộ ca trù do nghệ sĩ ưu tú Bạch Vân tổ chức, với tình yêu ca trù sâu đậm, năm 2008 lớp học ca trù miễn phí do vợ chồng nghệ nhân ưu tú Vân Mai tổ chức tại Bích Câu Đạo Quán đã thu hút nhiều người tham gia. Ngoài ra, vợ chồng nghệ nhân ưu tú Vân Mai còn đầu tư trang thiết bị, trang phục biểu diễn, mở sân khấu trong đền Bích Câu Đạo Quán để biểu diễn phục vụ khách nước ngoài và những ai mến mộ loại hình sân khấu này vào tối thứ 7 hàng tuần.

Đến nay, lớp học ca trù miễn phí của vợ chồng nghệ nhân ưu tú Vân Mai đã đào tạo được hàng chục ca nương, góp phần duy trì không gian ca trù giữa lòng Hà Nội tại Bích Câu Đạo Quán suốt thời gian qua.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Bích Câu Đạo Quán đang là điểm gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản ca trù của Hà Nội. Ảnh: Nguyễn Dương

Bén duyên và gắn bó 20 năm với ca trù, nghệ nhân ưu tú Vân Mai chia sẻ, ca trù không chỉ đơn thuần là hát, mà còn phải nảy hột. Nảy hột phải có kỹ thuật, chịu khó rèn luyện mới có được hơi chắc. Hột trong ngôn ngữ của các loại hình nghệ thuật khác gọi là luyến. Song, ca trù lại không luyến theo kiểu mượt mà như hát chèo, nó có một nét rất riêng.

Vì thế, theo nghệ nhân ưu tú Vân Mai, để truyền dạy ca trù cũng như để ca trù không bị mai một trong dòng chảy cuộc sống hiện nay là hết sức khó khăn. “Mong muốn lớn nhất của chúng tôicó nhiều bạn trẻ đến với lớp ca trù tại Bích Câu Đạo Quán để chúng tôi có đất truyền dạy cho các thế hệ mai sau, qua đó có thể góp phần gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị di sản”- nghệ nhân ưu tú Vân Mai bày tỏ.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Nghệ nhân ưu tú Vân Mai. Ảnh: Nguyễn Dương

Bên cạnh các hoạt động ca trù, ông Nguyễn Xuân Sơn thông tin, tại Bích Câu Đạo Quán còn có các hoạt động nghệ thuật truyền thống khác như trình diễn, giao lưu hát xẩm, chầu văn của Câu lạc bộ Ca nhạc truyền thống UNESCO Hà Nội do nghệ nhân Tạ Hạnh, Tuyết Tuyết tổ chức; cùng với đó là các Câu lạc bộ hán nôm, lớp học võ, dưỡng sinh được tổ chức định kỳ, thu hút đủ mọi lứa tuổi tham gia.

“Tới đây, chúng tôi mong muốn Bích Câu Đạo Quán sẽ là địa điểm của những người yêu ca trù cũng như các bộ môn nghệ thuật truyền thống khác, tiến tới trở thành điểm du lịch văn hoá hấp dẫn của Hà Nội”- ông Sơn mong muốn.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Trưởng tiểu Ban Quản lý Di tích Bích Câu Đạo Quán - ông Nguyễn Xuân Sơn. Ảnh: Nguyễn Dương

Đánh giá Bích Câu Đạo Quan hiện là một trong cụm di tích quan trọng của quận Đống Đa cũng như TP Hà Nội, ông Trương Minh Tiến - Chủ tịch Hiệp hội UNESCO TP Hà Nội nhấn mạnh, thời gian qua, việc tôn tạo di tích được chính quyền quan tâm, đạt được những kết quả tích cực. Đặc biệt, Ban Quản lý Di tích Bích Câu Đạo Quán đã chăm lo, phát huy giá trị các loại hình di sản văn hoá thông qua qua việc truyền dạy ca trù – di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp là điều hết sức ý nghĩa.

Bích Câu Đạo Quán: Nơi lưu giữ mạch nguồn di sản văn hoá
Bích Câu Đạo Quán hứa hẹn sẽ trở thành điểm du lịch lịch sử, văn hoá hấp dẫn du khách. Ảnh: Nguyễn Dương

Với những giá trị đặc sắc của cụm di tích, là địa điểm tổ chức các hoạt động giữ gìn, bảo tồn, phát huy các di sản văn hoá tiêu biểu của Hà Nội, ông Trương Minh Tiến cho rằng, cùng với Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Bích Câu Đạo Quán hứa hẹn sẽ trở thành điểm du lịch lịch sử, văn hoá hấp dẫn du khách.

“Tuy nhiên, thời gian tới, để thu hút khách du lịch trong và ngoài nước, các hoạt động tại Bích Câu Đạo Quán cần tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh, trong đó việc giới thiệu ca trù phải có lớp lang hơn; đồng thời tổ chức đa dạng thêm các hoạt động nghệ thuật khác, cũng như cần tăng cường kết nối với các doanh nghiệp lữ hành để lan toả hình ảnh, các giá trị văn hoá của di tích tới du khách”- ông Tiến cho hay.

Bảo Thoa
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Di sản

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Tiếp tục tôn vinh doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoá kinh doanh

Tiếp tục tôn vinh doanh nghiệp đạt chuẩn văn hoá kinh doanh

Năm 2025, sẽ tiếp tục có nhiều chương trình, sự kiện lớn nhằm thúc đẩy xây dựng văn hoá doanh nghiệp, văn hoá kinh doanh, lan toả các giá trị văn hoá Việt Nam.
Quảng Bình: Độc đáo lễ hội đập trống của người Ma Coong

Quảng Bình: Độc đáo lễ hội đập trống của người Ma Coong

Lễ hội đập trống là nét sinh hoạt tâm linh, tín ngưỡng đặc biệt quan trọng trong đời sống tinh thần của đồng bào Ma Coong.
Rằm tháng Giêng: Người dân đội mưa đi chùa cầu an

Rằm tháng Giêng: Người dân đội mưa đi chùa cầu an

Ngày 12/12 (tức 15 tháng Giêng), người dân Hà Nội đã tập trung đông đúc tại chùa cổ Phúc Khánh để cầu an, hy vọng một năm mới may mắn, an khang, thịnh vượng.
Khai ấn Đền Trần ở Thanh Hóa thu hút hàng nghìn người

Khai ấn Đền Trần ở Thanh Hóa thu hút hàng nghìn người

UBND huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức lễ hội Đền thờ Trần Hưng Đạo Xuân Ất Tỵ 2025 với các nghi lễ tế Nam quan, dâng hương và lễ khai ấn.
Khai hội đền Trần Thái Bình: 800 năm hào khí Đông A

Khai hội đền Trần Thái Bình: 800 năm hào khí Đông A

Tối 10/2/2025, Lễ hội đền Trần Thái Bình 2025 thu hút hàng vạn người dân và du khách thập phương về xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà dự lễ khai mạc.

Tin cùng chuyên mục

Đền Trần Thái Bình nhộn nhịp trước giờ khai hội

Đền Trần Thái Bình nhộn nhịp trước giờ khai hội

Sáng 10/2/2025, nhiều người dân và du khách đến đền Trần Thái Bình để chiêm bái và tham dự các hoạt động văn hóa nghệ thuật trước giờ khai hội.
Khai hội Xuân Tam Chúc 2025 - Linh thiêng hội tụ

Khai hội Xuân Tam Chúc 2025 - Linh thiêng hội tụ

Sáng 9/2, tại Khu du lịch Tam Chúc (phường Ba Sao, thị xã Kim Bảng, Hà Nam) Lễ khai hội Tam Chúc Xuân Ất Tỵ 2025 với chủ đề “Linh thiêng hội tụ” đã diễn ra.
Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Giang năm 2025

Khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch Bắc Giang năm 2025

Sáng 9/2, tại huyện Sơn Động (tỉnh Bắc Giang) đã diễn ra lễ khai mạc Tuần Văn hóa - Du lịch và khai hội Xuân Tây Yên Tử tỉnh Bắc Giang năm 2025.
Hội Lim ai thấy chẳng thèm…!

Hội Lim ai thấy chẳng thèm…!

Đến hẹn lại lên, đầu xuân mới, người Kinh Bắc tưng bừng mở hội đón khách gần xa. Và trong số hàng trăm lễ hội đầu xuân đó có “Lễ hội Lim ai thấy chẳng thèm…”.
Hải Phòng: Khai bút đầu Xuân tôn vinh truyền thống hiếu học

Hải Phòng: Khai bút đầu Xuân tôn vinh truyền thống hiếu học

Lễ khai bút đầu Xuân tại Hải Phòng thể hiện truyền thống, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, “tôn sư trọng đạo” của dân tộc Việt Nam.
Sắp diễn ra Ngày hội sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc

Sắp diễn ra Ngày hội sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc

Từ ngày 14/2-16/2/2025 sẽ diễn Ngày hội sắc Xuân trên mọi miền Tổ quốc tại Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam, Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội.
Đầu năm xuống đồng cùng hội Tịch điền Đọi Sơn 2025

Đầu năm xuống đồng cùng hội Tịch điền Đọi Sơn 2025

Mỗi độ xuân về, vùng đất Duy Tiên (tỉnh Hà Nam) lại rộn ràng không khí Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn - sự kiện văn hóa gắn với tục “tịch điền” đã có thời nhà Lê.
Hải Phòng: Chùa Hang đất thiêng ấm lòng nhân dân, du khách

Hải Phòng: Chùa Hang đất thiêng ấm lòng nhân dân, du khách

Đầu xuân 2025, du khách đến chùa Hang, TP. Hải Phòng tìm hiểu lịch sử nơi đầu tiên Phật giáo du nhập vào nước ta qua đường biển và thưởng thức bữa ăn ấm tình.
Lễ hội đền Trần Thái Bình 2025 có gì khác mọi năm?

Lễ hội đền Trần Thái Bình 2025 có gì khác mọi năm?

Lễ hội đền Trần Thái Bình năm 2025 sẽ diễn ra từ ngày 10-14/2/2025 (tức ngày 13 -17 tháng Giêng năm Ất Tỵ) với nhiều điểm đặc sắc, thú vị.
Hải Phòng rộn ràng lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025

Hải Phòng rộn ràng lễ hội Xuân Ất Tỵ 2025

TP. Hải Phòng có hàng trăm di tích, lễ hội diễn ra vào mùa Xuân, thu hút đông đảo nhân dân, du khách du xuân, đi lễ với mong ước năm mới an lành, hạnh phúc.
Hà Nội cờ hoa rực rỡ chào mừng Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

Hà Nội cờ hoa rực rỡ chào mừng Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam

Đường phố Thủ đô đang được trang hoàng cờ hoa chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025).
Hải Phòng: Hơn 1.000 người tham gia lễ hội khai bút đầu Xuân Ất Tỵ 2025

Hải Phòng: Hơn 1.000 người tham gia lễ hội khai bút đầu Xuân Ất Tỵ 2025

Ngày 2/2, tại huyện Kiến Thụy và Vĩnh Bảo, TP. Hải Phòng diễn ra lễ hội khai bút đầu Xuân Ất Tỵ 2025. Chương trình thu hút hơn 1.000 người tham gia.
Mừng thọ ngày Xuân - nét đẹp truyền thống hiếu nghĩa

Mừng thọ ngày Xuân - nét đẹp truyền thống hiếu nghĩa

Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, các địa phương đều tổ chức lễ mừng thọ cho người cao tuổi, thể hiện lòng tôn kính và truyền thống văn hóa lâu đời, tốt đẹp.
Mùng 3 Tết thầy: Văn Miếu đông khách cầu may, xin chữ

Mùng 3 Tết thầy: Văn Miếu đông khách cầu may, xin chữ

Ngày mùng 3 Tết Ất Tỵ, hàng nghìn du khách đã tới Văn Miếu - Quốc Tử Giám (TP. Hà Nội) để cầu may, xin chữ theo truyền thống tôn sư, trọng đạo của người Việt.
Nét độc đáo trong lễ hội Gầu tào của người Mông

Nét độc đáo trong lễ hội Gầu tào của người Mông

Lễ hội Gầu tào của người dân tộc Mông trở thành nét văn hóa đặc sắc, cầu cho mùa màng bội thu, người người khỏe mạnh, nhà nhà có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Đại sứ nước ngoài ấn tượng, háo hức với Tết Nguyên đán

Đại sứ nước ngoài ấn tượng, háo hức với Tết Nguyên đán

Các đại sứ nước ngoài tại Việt Nam bày tỏ rất ấn tượng và háo hức được trải nghiệm Tết Nguyên đán của Việt Nam. Đây là sự kiện mang đậm bản sắc văn hoá.
Giữ gìn văn hóa truyền thống qua từng nét chữ đầu xuân

Giữ gìn văn hóa truyền thống qua từng nét chữ đầu xuân

Tục xin chữ - cho chữ thể hiện truyền thống hiếu học, trân quý con chữ, mang ý nghĩa cầu chúc may mắn, thành công và hạnh phúc trong cuộc sống.
Đền Bắc Lệ, Bà Chúa Then nườm nượp du khách đi lễ đầu năm

Đền Bắc Lệ, Bà Chúa Then nườm nượp du khách đi lễ đầu năm

Nếu đền Bắc Lệ (Lạng Sơn) nổi tiếng linh thiêng thì đền Bà Chúa Then (Bắc Giang) lại có vẻ đẹp như chốn tiên cảnh thu hút du khách đến chiêm bái, vãn cảnh.
Thành Nhà Hồ – di sản trường tồn cùng thời gian

Thành Nhà Hồ – di sản trường tồn cùng thời gian

Thành Nhà Hồ, di sản văn hóa thế giới mang trong mình dấu ấn lịch sử và kiến trúc độc đáo. Qua bao thăng trầm, thành vẫn sừng sững cùng niềm tự hào dân tộc.
Văn khấn mùng 3 Tết, văn khấn hóa vàng Tết Ất Tỵ theo truyền thống Việt Nam

Văn khấn mùng 3 Tết, văn khấn hóa vàng Tết Ất Tỵ theo truyền thống Việt Nam

Cúng hóa vàng là tục lệ không thể thiếu khi ngày Tết kết thúc của người Việt. Dưới đây là một số bài văn khấn ngày mùng 3 Tết theo truyền thống Việt Nam...
Mobile VerionPhiên bản di động