Bảo vệ an toàn hành lang lưới điện: Cần sự vào cuộc của cộng đồng

Nguy cơ mất an toàn ở những ngôi nhà xây dựng dưới đường dây cao áp

Hệ lụy từ vi phạm hành lang an toàn lưới điện

Tính đến tháng 4/2015, tỉnh Bắc Ninh có 44 trường hợp vi phạm hành lang an toàn lưới điện cao áp (HLATLĐCA) 110 kV; 3 tháng đầu năm 2015, trên địa bàn Nam Định xảy ra 27 sự cố do dân thả diều, vật bay, quăng ném các vật thể vào đường dây, đặc biệt nghiêm trọng là hai sự cố do diều gây ra làm cháy máy biến áp trạm 110kV Nam Ninh và trạm trung gian 35/10kV Cổ Lễ, thiệt hại hơn 11 tỷ đồng. Tại Quảng Ninh, trong năm 2014, toàn tỉnh có 510 điểm vi phạm HLATLĐCA, trong đó riêng TP. Cẩm Phả chiếm khoảng 230 điểm.

Theo ông Vũ Ngọc Minh - Tổng giám đốc Tổng công ty truyền tải điện quốc gia, hầu như địa phương nào cũng có vi phạm. Ở miền Bắc, miền Nam, các vụ vi phạm chủ yếu là khoảng cách an toàn phóng điện cao áp như: thả diều, xe cẩu, tàu, xà lan... do tổ chức, doanh nghiệp gây nên; khu vực miền Trung vi phạm là do đốt nương, rẫy để lấy đất canh tác hoặc khai thác cây gây gẫy đổ vào đường dây. Các sự cố lưới điện cao áp đều gây mất điện trên diện rộng, ảnh hưởng đến sinh hoạt người dân và hoạt động sản xuất - kinh doanh của nhiều doanh nghiệp. Ví dụ như Công ty Cổ phần dệt nhuộm Thiên Nam Sunrise (Nam Định), 3 tháng đầu năm 2015 mất điện đột ngột 2 lần khiến thiết bị, máy móc bị hư hỏng với tổng thiệt hại hơn 20.000 USD, chưa bao gồm thiệt hại về sản lượng, uy tín do chậm đơn hàng. Hệ thống máy móc hiện đại, được lập trình tự động hóa nên khi mất điện đột ngột đã ảnh hưởng đến bộ nhớ, do đó sản phẩm đang trong quá trình hoàn thiện bị hỏng và phải hủy hết để làm lại. Ngày 25/5/2015, tại thị xã Đông Triều (Quảng Ninh) đã xảy ra tai nạn phóng điện 110kV làm 3 học sinh bị bỏng, 1 em qua đời. Nguyên nhân do khi đi ngang qua vị trí có đường điện cao thế, các em đã vác cần câu vi phạm khoảng cách an toàn nên bị phóng điện.

Nâng cao trách nhiệm cộng đồng

Để bảo đảm cấp điện an toàn phục vụ nền kinh tế, sinh hoạt của người dân, lãnh đạo Bộ Công Thương đã chỉ đạo EVN và các đơn vị trực thuộc, UBND các tỉnh, thành phố tăng cường rà soát, có biện pháp bảo đảm an toàn đường dây truyền tải, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, không để xảy ra sự cố điện.

Thực tế, mỗi tỉnh, quận, huyện đều có Hội đồng xử lý vi phạm HLATLĐCA. Tuy nhiên, hiệu quả hoạt động này chưa cao, chủ yếu vẫn do ngành điện thực hiện là chính, xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: địa bàn rộng, địa hình hiểm trở, nhân lực mỏng, thiếu quyền hạn, thiếu sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng địa phương nên việc phát hiện, xử lý những vi phạm không hề đơn giản.

Đối với việc đốt nương làm rãy, chặt cây rừng gẫy đổ vào đường dây, canh tác trong và ngoài hành lang, việc thả diều, đốt pháo, xây dựng lấn chiếm không gian lưới điện cao áp gây sự cố dù bắt quả tang cũng khó xử lý. Một là vướng “cái tình” vô ý, hai là khó “bắt đền” vì đối tượng vi phạm rất nghèo. Nhiều vụ việc còn kéo dài không được giải quyết gây bức xúc cho người dân. Riêng TP. Hà Nội còn trên 800 điểm vi phạm, phấn đấu năm 2015 không để phát sinh mới và giảm 30% số vụ nhưng việc xử lý triệt để gặp nhiều khó khăn do vấn đề lịch sử để lại. Đơn cử như trường hợp vi phạm ở tổ 2, phường An Hòa, Hà Đông, Hà Nội kéo dài tới 3 năm chưa xử lý xong.

Nhiều chuyên gia cho rằng, tình trạng vi phạm HLATLĐCA đang là bài toán khó nhưng không phải không có lời giải. Trước mắt, Hội đồng xử lý vi phạm HLATLĐCA của các địa phương tập trung rà soát, phân loại các điểm vi phạm, chỉ đạo giải quyết triệt để mang tính răn đe, không để lặp lại. Đẩy mạnh tuyên truyền, thực thi Luật điện lực và các văn bản liên quan nhằm nâng cao ý thức chấp hành bảo vệ hành lang lưới điện, phòng tránh các nguy cơ có thể xảy ra tai nạn về điện... thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các cuộc họp ở địa phương, chương trình giáo dục trong nhà trường. Giám đốc Công ty truyền tải điện 4 - Võ Đình Thủy - cho biết, đơn vị thường xuyên rà soát kiểm tra, bảo đảm toàn bộ các thông số kỹ thuật an toàn của hành lang lưới điện; lắp đặt các biển báo hiệu, biển cấm theo quy định; phối hợp với các cơ quan chức năng tuyên truyền, hướng dẫn, giải thích bằng nhiều hình thức để người dân chấp hành nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về bảo vệ an toàn công trình lưới điện cao áp.