Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu

Hát Soọng Cô của người Sán Dìu Vĩnh Phúc là loại hình trình diễn dân gian đặc sắc, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể.
Soọng Cô của người Sán Dìu là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Bánh chưng gù của người Sán Dìu

Nét văn hoá đặc sắc của người Sán Dìu

Làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu có lịch sử phát triển lâu đời, được cộng đồng lưu truyền qua các câu chuyện cổ tích, truyền thuyết dân gian. Hiện nay, số nghệ nhân người Sán Dìu tại tỉnh Vĩnh Phúc còn nắm giữ và thực hành di sản Soọng Cô chủ yếu ở độ tuổi trung niên và người già, cư trú trên địa bàn các xã: Quang Sơn, (huyện Lập Thạch); Đạo Trù, Hồ Sơn, Minh Quang, Hợp Châu (huyện Tam Đảo); Trung Mỹ (huyện Bình Xuyên); Ngọc Thanh (thành phố Phúc Yên). Soọng Cô được lưu truyền bằng hai hình thức: Truyền khẩu và ghi bằng chữ Nôm – Sán Dìu, trong đó, hình thức truyền khẩu là chủ yếu.

Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu
Làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu có lịch sử phát triển lâu đời, được cộng đồng lưu truyền qua các câu chuyện cổ tích, truyền thuyết dân gian

Theo tiếng Sán Dìu, Soọng nghĩa là xướng, Cô nghĩa là ca. Có lịch sử ra đời và phát triển gắn liền với đời sống lao động sản xuất, sinh hoạt văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng, nội dung của Soọng Cô rất phong phú, đề cập đến tình yêu quê hương, đất nước, lòng tự hào dân tộc, ca ngợi tình yêu đôi lứa, nét đẹp trong lao động sản xuất, ướm hỏi tỏ tình...

Qua khảo sát thực tế, Soọng Cô của người Sán Dìu có khoảng gần 1.000 bài hát. Là tiếng nói của người lao động, vì vậy, ngôn ngữ trong Soọng Cô có nguồn gốc dân dã, thể hiện bản chất bình dị, chất phác, hồn nhiên của người nông dân. Ngôn từ của Soọng Cô sử dụng từ tượng hình, tượng thanh khá phong phú và hấp dẫn. Cách xưng hô trong Soọng Cô thể hiện rõ phương thức diễn xướng hát đối đáp trực tiếp, chủ yếu ở ngôi thứ nhất và thứ hai.

Nếu nội dung của Soọng Cô phản ánh sinh động cuộc sống lao động, sinh hoạt thì âm nhạc là thành tố quan trọng cấu thành nên Soọng Cô. Một đặc trưng nổi bật nữa trong âm nhạc của Soọng Cô là âm vực không quá lớn, quãng âm luôn kế tiếp nhau đều đều, độ trầm bổng không cao.

Môi trường diễn xướng của Soọng Cô là lối hát có tính cộng đồng được thể hiện qua đối đáp giữa chủ và khách, giữa làng này với làng kia, giữa nam và nữ. Môi trường diễn xướng khá tự do cả về không gian và thời gian như: Trong hội xuân, bên suối, trên rừng, dưới nương, mừng nhà mới, đám cưới, đi chơi làng... Không gian diễn xướng được mở rộng phạm vi liên thôn, liên xã, liên huyện và thậm chí là liên tỉnh.

Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu
Soọng Cô của người Sán Dìu ở các huyện: Lập Thạch, Tam Đảo, Bình Xuyên, thành phố Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là 1 trong 8 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Với ý nghĩa đó, năm 2019, Soọng Cô của người Sán Dìu ở các huyện: Lập Thạch, Tam Đảo, Bình Xuyên, thành phố Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là 1 trong 8 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Được tỉnh Vĩnh Phúc công bố Quyết định công nhận này vào dịp khai mạc lễ hội Tây Thiên Xuân 2019.

Quan tâm bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô

Cùng với những thay đổi về đời sống, người Sán Dìu đang dần mất đi ngôn ngữ, tiếng nói truyền thống của mình, đặc biệt, thế hệ trẻ thường ít quan tâm đến hát Soọng Cô, làm cho loại hình văn hóa này đang dần bị mai một, thiếu sự tiếp nối giữa các thế hệ.

Để giữ gìn nét văn hoá độc đáo này, hiện công tác bảo tồn và phát triển Soọng Cô của người Sán Dìu đang nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành tại tỉnh Vĩnh Phúc. Nhiều Câu lạc bộ Soọng Cô được thành lập, với trên 1.000 thành viên tham gia. Hằng năm, các câu lạc bộ đều tổ chức các các lớp truyền dạy, giao lưu tạo môi trường, không gian cho các hội viên, nghệ nhân thực hành, biểu diễn. Qua đó, góp phần giới thiệu giá trị văn hóa của làn điệu dân ca này đến với công chúng, nâng cao ý thức, lòng tự hào của người dân trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng.

Bảo tồn làn điệu hát Soọng Cô của người Sán Dìu
Tỉnh Vĩnh Phúc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục lòng tự hào dân tộc, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc làn điệu Soọng Cô

Để bảo vệ và lưu truyền Soọng Cô, theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục lòng tự hào dân tộc, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc nói chung, Soọng Cô nói riêng trong phát triển du lịch; khuyến khích thành lập các Câu lạc bộ Soọng Cô để các nghệ nhân tiếp tục truyền dạy cho thế hệ trẻ góp phần bảo tồn, gìn giữ Soọng Cô thông qua những lớp học, buổi sinh hoạt với nhiều hình thức và nội dung phong phú để thu hút các thành viên tham gia.

Xây dựng di sản Soọng Cô thành sản phẩm đặc thù phục vụ phát triển du lịch, đưa những giá trị văn hoá dân gian thành nguồn lợi có thể khai thác để tạo ra thu nhập cho đồng bào. Cần có các công trình nghiên cứu chuyên sâu, có chất lượng, xuất bản sách về di sản nghệ thuật trình diễn dân gian Soọng Cô của người Sán Dìu để lưu truyền cho thế hệ sau. Cùng với đó, chính quyền địa phương cần động viên, khuyến khích và kịp thời quan tâm ghi nhận sự đóng góp của các nghệ nhân trong công tác truyền dạy vốn di sản trong cộng đồng, bảo tồn, và phát huy giá trị làn điệu Soọng Cô.

Xã Đạo Trù là địa phương có đông đồng bào dân tộc Sán dìu nhất huyện Tam Đảo, với hơn 85% dân số là đồng bào dân tộc Sán Dìu. Từ năm 2010 đến nay, toàn xã đã ra mắt được 13 Câu lạc bộ hát Soọng Cô ở các thôn với tổng số trên 300 người tham gia. Câu lạc bộ ra đời nhằm tập hợp những người yêu thích, đam mê dân ca Soọng Cô, góp phần vào việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy và lan tỏa văn hóa của đồng bào dân tộc Sán Dìu, đẩy mạnh phong trào văn hóa, văn nghệ tại địa phương.

Đặc biệt, theo Trung tâm Văn hoá Thông tin và Thể thao huyện Tam Đảo, thực hiện quyết định của UBND huyện, xã Đạo Trù đã tổ chức Đại hội Câu lạc bộ Soọng Cô xã Đạo Trù lần thứ nhất nhiệm kỳ 2022-2027 để bầu Ban Chấp hành Câu lạc bộ, xây dựng điều lệ, quy chế, chức năng, nhiệm vụ của Câu lạc bộ Soọng Cô của xã. Trong đó, thực hiện duy trì nền nếp sinh hoạt theo nhóm, hàng tháng sinh hoạt Câu lạc bộ, mỗi quý 1 lần sinh hoạt chuyên đề và tổ chức giao lưu với các Câu lạc bộ khác. Cùng với đó, tổ chức các hoạt động truyền dạy cho các thế hệ trẻ nhằm trẻ hóa thành viên tham gia Câu lạc bộ cũng như góp phần gìn giữ và bảo tồn làn điệu dân ca Soọng Cô của đồng bào dân tộc Sán Dìu.

Nguyễn Hoà
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: các dân tộc

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Ấn tượng tour đêm Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Ấn tượng tour đêm Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Du lịch đêm tại di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã mang lại cho du khách tham quan không gian văn hóa khác biệt so với ban ngày.
Thấy gì ở triển lãm “THẮM”

Thấy gì ở triển lãm “THẮM”

Triển lãm “THẮM” và nghệ thuật Trúc Chỉ đã và đang thu hút đông đảo người dân Thủ đô cũng như du khách tham quan.
Văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp cần thể hiện rõ nét bản sắc cốt lõi

Văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp cần thể hiện rõ nét bản sắc cốt lõi

Văn hóa kinh doanh của doanh nghiệp cần thể hiện rõ nét bản sắc cốt lõi của doanh nghiệp; đồng thời kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa riêng biệt của đất nước.
Nét đặc trưng trong trang phục truyền thống của đồng bào các dân tộc

Nét đặc trưng trong trang phục truyền thống của đồng bào các dân tộc

Đồng bào các dân tộc đã đem đến Làng Văn hóa trang phục truyền thống với kiểu dáng, chất liệu riêng, tạo nét đặc trưng cho văn hóa truyền thống của người Việt.
Địa Tạng Phi Lai tự - điểm đến yên bình cho du khách thập phương

Địa Tạng Phi Lai tự - điểm đến yên bình cho du khách thập phương

Chùa Địa Tạng Phi Lai, đã thu hút được rất nhiều người đến thăm quan bởi vẻ đẹp thanh tịnh, bình yên như chốn thần tiên ở Hà Nam.

Tin cùng chuyên mục

Trình diễn cây nêu của đồng bào trong Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc”

Trình diễn cây nêu của đồng bào trong Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc”

Đến với Làng Văn hóa trong Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” du khách vô cùng mãn nhãn với màn trình diễn cây nêu của đồng bào.
Việt Nam trúng cử thành viên của Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023 - 2027

Việt Nam trúng cử thành viên của Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023 - 2027

Việt Nam đã trúng cử thành viên của Ủy ban Di sản Thế giới nhiệm kỳ 2023 – 2027. Đứng thứ nhất trong nhóm 4 khu vực châu Á Thái Bình Dương được bỏ phiếu bầu.
Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp ngành nhà hàng, ẩm thực

Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp ngành nhà hàng, ẩm thực

Hội nghị ASIA Food and Beverage Summit 2023 chủ đề Nâng cao năng suất kinh doanh tạo lợi thế cạnh tranh, bứt phá trong kỷ nguyên số cho ngành nhà hàng, ẩm thực.
Hà Nội xưa trên bức tường tranh phố Phan Đình Phùng

Hà Nội xưa trên bức tường tranh phố Phan Đình Phùng

Dọc bức tường bao quanh Trường THPT Phan Đình Phùng đã khoác lên mình diện mạo mới, bởi 30 bức tranh 3D vẽ về Hà Nội xưa cổ kính.
Lạc vào "thiên đường hoa" giữa lòng Hà Nội

Lạc vào "thiên đường hoa" giữa lòng Hà Nội

Được mệnh danh là “thiên đường hoa” nhập ngoại - Mỹ Dung Flowers mang đến vẻ đẹp quý phái, kiêu hãnh, đắm say với hương sắc của các loài hoa.
Trải nghiệm văn hóa “Về miền di sản biển Đà Nẵng”

Trải nghiệm văn hóa “Về miền di sản biển Đà Nẵng”

Ngày hội Di sản văn hóa Đà Nẵng với chủ đề “Về miền di sản biển Đà Nẵng" tôn vinh những giá trị di sản văn hóa biển của thành phố.
Ấn vàng triều Nguyễn đã được chuyển giao từ Pháp về Việt Nam

Ấn vàng triều Nguyễn đã được chuyển giao từ Pháp về Việt Nam

Lễ chuyển giao Ấn vàng triều Nguyễn “Hoàng đế chi bảo” cho Việt Nam đã diễn ra ngày 16 tháng 11 năm 2023, tại Pháp sau hơn 1 năm đàm phán, thương thảo.
Chiêm ngưỡng không gian kiến trúc độc đáo trong tháp nước Hàng Đậu

Chiêm ngưỡng không gian kiến trúc độc đáo trong tháp nước Hàng Đậu

Ngày 17/11, tại Vườn hoa Vạn Xuân (phường Quán Thánh, quận Ba Đình), UBND quận Ba Đình tổ chức Lễ khai mạc Triển lãm “Sắp đặt nước và di sản tháp nước hàng Đậu”
Nhiều hoạt động tôn vinh Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam tại phố cổ Hà Nội

Nhiều hoạt động tôn vinh Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam tại phố cổ Hà Nội

Ngày Di sản văn hóa Việt Nam 23/11 tới đây sẽ diễn ra nhiều hoạt động tôn vinh di sản văn hóa trên địa bàn Hà Nội.
Dự án lấn biển Vịnh Hạ Long: Phát triển nhưng phải đảm bảo yếu tố gốc của di sản

Dự án lấn biển Vịnh Hạ Long: Phát triển nhưng phải đảm bảo yếu tố gốc của di sản

Với quan điểm ủng hộ sự phát triển, nhưng Cục Di sản văn hóa cho rằng phải đảm bảo yếu tố gốc, cảnh quan môi trường sinh thái của di sản.
Hà Nội: Khám phá di sản Nhà máy Xe lửa Gia Lâm trong không gian sáng tạo

Hà Nội: Khám phá di sản Nhà máy Xe lửa Gia Lâm trong không gian sáng tạo

Người dân sẽ lần đầu được trải nghiệm chuyến tàu đặc biệt chặng ngắn với hành trình từ Ga Hà Nội đến Ga Gia Lâm nhằm tham quan Nhà máy xe lửa Gia Lâm.
Linh thiêng đình Chèm - Dòng chảy tinh hoa

Linh thiêng đình Chèm - Dòng chảy tinh hoa

Chương trình nghệ thuật “Linh thiêng đình Chèm-Dòng chảy tinh hoa” sẽ diễn ra lúc 20h ngày 18/11 tại Di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm, Q. Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Nghệ sỹ ưu tú Mạnh Tường - phát thanh viên huyền thoại của VTV qua đời

Nghệ sỹ ưu tú Mạnh Tường - phát thanh viên huyền thoại của VTV qua đời

Nghệ sỹ ưu tú Mạnh Tường 1 trong 4 phát thanh viên huyền thoại của VTV và là giọng đọc của "17 khoảnh khắc mùa xuân" qua đời ở tuổi 77.
Nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Nhà giáo Việt Nam

Nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Nhà giáo Việt Nam

Ngày Nhà giáo Việt Nam được tổ chức hàng năm vào ngày 20/11, nhằm tôn vinh và tri ân những người hoạt động trong ngành giáo dục.
Hà Nội: Tháp nước Hàng Đậu được cải tạo thành không gian nghệ thuật

Hà Nội: Tháp nước Hàng Đậu được cải tạo thành không gian nghệ thuật

Việc cải tạo Tháp nước Hàng Đậu (Hà Nội) thành không gian nghệ thuật và mở cửa cho khách tham quan được nhiều người dân trong khu vực quan tâm.
Thừa Thiên Huế: Bún bò Huế, cơm hến được chứng nhận ẩm thực tiêu biểu Việt Nam

Thừa Thiên Huế: Bún bò Huế, cơm hến được chứng nhận ẩm thực tiêu biểu Việt Nam

Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam vừa tổ chức lễ công bố và trao chứng nhận 6 món ẩm thực tiêu biểu tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn I - 2022.
Đại biểu Quốc hội nói về phim “Đất rừng Phương Nam”: Nếu sai phải cắt bỏ và câu chuyện cộng đồng mạng

Đại biểu Quốc hội nói về phim “Đất rừng Phương Nam”: Nếu sai phải cắt bỏ và câu chuyện cộng đồng mạng

Đại biểu Quốc hội cho rằng việc Bộ trưởng VHTT&DL cho rằng phim "Đất rừng phương Nam" phải sửa chứng tỏ khâu kiểm định chưa cao.
Vietcombank đồng hành cùng sự kiện âm nhạc "Kenny G Live in Vietnam" để lan tỏa giá trị nhân văn

Vietcombank đồng hành cùng sự kiện âm nhạc "Kenny G Live in Vietnam" để lan tỏa giá trị nhân văn

Vietcombank đồng hành cùng sự kiện âm nhạc "Kenny G Live in Vietnam", Vietcombank khẳng định sự quan tâm đến hoạt động mang giá trị nghệ thuật của nước nhà.
Ngày hội “Thắm tình hữu nghị đặc biệt Việt - Lào năm 2023"

Ngày hội “Thắm tình hữu nghị đặc biệt Việt - Lào năm 2023"

Chương trình “Ngày hội thắm tình hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào năm 2023” sẽ diễn ra từ ngày 11-15/11 tại Thừa Thiên Huế.
Những lời chúc song ngữ đơn giản, ý nghĩa nhân ngày Nhà giáo Việt Nam

Những lời chúc song ngữ đơn giản, ý nghĩa nhân ngày Nhà giáo Việt Nam

Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp đến, bên cạnh những món quà tri ân sẽ không thể thiếu những lời chúc ý nghĩa. Hãy điểm lại những lời chúc song ngữ hay.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động