Báo chí với môi trường: Truyền thông thế nào mới hiệu quả?

Đây là những nội dung được đưa ra tại hội thảo tham vấn lấy ý kiến về đẩy mạnh phối hợp trong công tác truyên truyền về bảo vệ môi trường, diễn ra ngày 26/11.

Ông Trần Phong - quyền Cục trưởng Cục Bảo vệ môi trường miền Nam (Tổng cục Môi trường) đánh giá về công tác truyền thông môi trường hiện nay của báo chí

Nhận định về những vấn đề nổi cộm hiện nay trong công tác truyền thông, bảo vệ môi trường, ông Trần Phong - quyền Cục trưởng Cục Bảo vệ môi trường miền Nam (Tổng cục Môi trường) - cho biết: Không có ngày nào là không có tin tức về môi trường trên tất cả loại hình báo chí. Chẳng hạn ở khu vực phía Nam, liên tục từ đầu năm tới nay những thông tin liên quan đến vấn nạn ô nhiễm môi trường như ô nhiễm rác thải ở TP. Hồ Chí Minh, ô nhiễm nguồn nước trên sông La Ngà khiến cá chết hàng loạt… đã được các đơn vị báo chí đưa tin, phản ánh liên tục.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Văn Thùy - quyền Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dữ liệu môi trường (Tổng cục Môi trường) - cho rằng, trong số rất nhiều thông tin về môi trường hàng ngày thì những tin phản ánh về điểm nóng, về ô nhiễm vẫn luôn lấn át những tin về mô hình làm tốt, làm được của công tác bảo vệ môi trường, những giải pháp bảo vệ môi trường hiệu quả cần được nhân rộng.

“Chúng tôi cho rằng, truyền thông cần và phải được xem như là một công cụ quan trọng, cơ bản tác động trực tiếp hoặc gián tiếp làm thay đổi hành vi về bảo vệ môi trường của cộng đồng”, ông Trần Phong nêu quan điểm.

Trước những vấn đề này, nhiều ý kiến cho rằng, công tác truyền thông cần phải đổi mới để cân bằng được lượng thông tin giữa cái được và cái chưa được trong công tác bảo vệ môi trường. Đây là trách nhiệm không chỉ của những người làm báo, những cơ quan truyền thông mà còn có trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước trong việc phối hợp, chủ động cung cấp thông tin kịp thời.

Hoạt động dọn dẹp rác thải tại các kênh của một doanh nghiệp ở Long An

Thực tế, việc ô nhiễm môi trường xuất phát từ nhiều nguyên nhân như quản lý rác thải, quản lý ô nhiễm nguồn nước cũng như trách nhiệm của các đơn vị, doanh nghiệp trực tiếp sản xuất, kinh doanh tại các địa phương. Theo chia sẻ từ nhiều doanh nghiệp, các ngành như dệt may, da giày, thép hay thủy sản, chế biến thực phẩm… có lượng xả thải ra môi trường rất lớn nhưng để đầu tư một hệ thống xử lý nước thải cũng như vận hành nó rất tốn kém chi phí. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là không có doanh nghiệp đầu tư, quan tâm đến việc bảo vệ môi trường. Có thể kể tới như Công ty Nestlé Việt Nam với chiến lược hiện thực hóa các cam kết Chống rác thải nhựa bảo vệ môi trường và đầu tư vào phát triển cộng đồng cà phê bền vững thông qua dự án NESCAFÉ Plan ở các tỉnh Tây Nguyên.

Hay Công ty TNHH La Vie cũng đã đồng hành cùng chính quyền và cộng đồng địa phương ở Long An thực hiện chương trình quản lý nguồn nước theo tiêu chuẩn toàn cầu của Tổ chức quốc tế Alliance for Water Stewardship (AWS). Trong năm 2019, nhà máy La Vie tại Long An đã trở thành nhà máy đầu tiên tại Việt Nam được tổ chức AWS cấp chứng nhận quốc tế về quản lý nguồn nước bền vững.

Lãnh đạo của doanh nghiệp này cho biết, tại nhà máy La Vie ở Long An, các cải tiến về sử dụng hiệu quả nguồn nước đã liên tục được ứng dụng như các sáng kiến tiết kiệm chi phí và phù hợp trong phạm vi lưu vực của nguồn nước; áp dụng hệ thống xử lý nước thải hiệu quả và bảo vệ môi trường; phối hợp với các đơn vị cung cấp khác thực hành tiết kiệm nguồn nước trong sử dụng. Doanh nghiệp đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương góp phần nâng cao nhận thức của người dân và thông tin đến các tổ chức liên quan về việc sử dụng và quản lý nguồn nước hiệu quả.

Có thể thấy rằng, bên cạnh những thông tin về ô nhiễm là vẫn có song cũng không thiếu các gương điển hình. Vì thế, thời gian tới các cơ quan báo chí cần nhận diện, chọn lựa đúng vấn đề “nóng” hiện nay để phản ánh; bắt buộc phải sử dụng chuyên gia để giải đáp hoặc trực tiếp viết bài; đặc biệt các chuyên gia cần tham gia trực tiếp vào quá trình tác nghiệp cùng với phóng viên…