Bàn giải pháp tháo gỡ vướng mắc Dự án nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc xử lý các tồn tại và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của Dự án nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4, chiều 9/5, tại tỉnh Đồng Nai, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng (Ban Chỉ đạo) đã chủ trì buổi làm việc với các bộ, ngành, cơ quan liên quan, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng Công ty điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) và Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh Đồng Nai.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo Nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng phát biểu chỉ đạo

Cuộc họp có sự tham dự của ông Nguyễn Hoàng Anh, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp - Phó trưởng Ban Chỉ đạo; đại diện Bộ Công an, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng Công ty điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power).

Về phía tỉnh Đồng Nai có các đồng chí: Nguyễn Hồng Lĩnh - Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai; Hồ Thanh Sơn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy; Võ Tấn Đức - Quyền Chủ tịch UBND tỉnh, Võ Văn Phi - Phó Chủ tịch UBND tỉnh và lãnh đạo các sở, ngành liên quan.

Ba điểm nghẽn làm chậm tiến độ dự án

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên - cho biết: Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo, đoàn công tác đã có buổi làm việc với tỉnh Đồng Nai. Trong chương trình làm việc, đoàn công tác đã đi thăm thực địa đối với nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4.

Đây là dự án nằm trong quy hoạch năng lượng quốc gia đến năm 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 2019. Đồng thời dự án có ý nghĩa quan trọng trong việc cung ứng điện cho cả nước. Đặc biệt là nguồn điện nền, nhất là các tỉnh vùng Đông Nam bộ.

Theo kế hoạch, Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 sẽ phát điện thử nghiệm vào tháng 5/2024 và phát điện thương mại vào tháng 11 năm 2024. Còn Nhà máy điện Nhơn Trạch 4 sẽ phát điện thử nghiệm vào tháng 11/2024 và phát điện thương mại vào tháng 5/2025.

Các đại biểu tham dự cuộc họp

Tuy nhiên, đến nay dự án đã chậm tiến độ, khối lượng công trình hiện đã thực hiện được 85% - tương đương khoảng 30.000 tỷ được giải ngân với mức lãi suất trung bình khoảng 8%/năm thì mỗi ngày sẽ mất khoảng 6-7 tỷ đồng tiền lãi và tỉnh Đồng Nai sẽ mất khoảng 6 - 6,5 tỷ tiền thu từ nguồn phát điện..

Như vậy, thiệt hại tính được mỗi ngày mất khoảng 12 - 13 tỷ đồng. Chưa kể đến những thiệt hại không tính được, đó là thiếu nguồn điện cho cả nước nói chung và khu vực nói riêng; ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Nếu tiếp tục chậm tiến độ thì nguy cơ đổ vỡ dự án là vô cùng lớn. Bởi nếu thủ tục đất đai không được giải quyết thì không nhà tài trợ vốn nào có thể tài trợ nữa, chưa kể phải chủ đầu tư sẽ phải chịu phạt của các các nhà thầu vì cam kết mà không thực hiện được.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá, qua rà soát, dự án này có 3 điểm nghẽn. Thứ nhất, là về thủ tục đất đai và mặt bằng. Việc này có liên quan đến trách nhiệm của tỉnh Đồng Nai.

Thứ hai, là hệ thống lưới điện giải tỏa cho công suất của hai nhà máy này. Đây là lĩnh vực thuộc thẩm quyền trách nhiệm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và đã được Chính phủ giao.

Thứ ba, liên quan đến hợp đồng mua bán điện và hợp đồng mua bán khí. Vấn đề này thuộc trách nhiệm của hai Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bộ Công Thương, đến nay 2 trong 3 khó khăn đã được giải quyết.

Việc mua hợp đồng PPA và PE đã được giải quyết bằng những Thông tư mới nhất của Bộ Công Thương và chỉ đạo mới nhất của Chính phủ, cho phép hai Tập đoàn được trao đổi thỏa thuận dựa trên định hướng chung của Chính phủ về cơ chế đặc thù cho các nhà máy điện khí. Tức là sẽ được xác định quy chế tối thiểu, sẽ được tính giá điện chuyển sang giá khí, hay nói cách khác là giá điện và giá khí theo giá thị trường.

Đối với việc giải tỏa công suất, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã cam kết sẽ đồng hành dự án đầu tư về nguồn của hai nhà máy này.

“Như vậy 2/3 vấn đề đã được giải quyết. Vấn đề duy nhất còn lại là mặt bằng và thủ tục đất đai” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh.

Do vậy, tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, đại diện chủ đầu tư báo cáo những khó khăn, vướng mắc liên quan đến vấn đề mặt bằng. Từ đó đưa ra những kiến nghị, đề xuất để Ban chỉ đạo quốc gia cũng như các Bộ, ngành, các cơ quan chức năng cùng xem xét.

Ông Lê Như Linh - Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power)

Những vướng mắc giữa PV Power và Công ty cổ phần Tổng công ty Tín Nghĩa

Báo cáo tại cuộc họp, đại diện Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power) cho biết: Đến thời điểm hiện tại, Dự án điện Nhơn Trạch 3 và 4 thi công ước đạt hơn 85% so với hợp đồng đã ký kết, cơ bản đáp ứng tiến độ đề ra.

Tuy nhiên dự án đang gặp một số khó khăn, vướng mắc cần tháo gỡ. Cụ thể, công tác thuê đất đối với phần diện tích còn lại khoảng 30,7 ha (đợt 2) chưa ký hợp đồng. Việc chậm thực hiện ký hợp đồng thuê đất sẽ dẫn tới ngân hàng và các tổ chức tín dụng nước ngoài rất có thể sẽ dừng giải ngân, gây ảnh hưởng rất lớn tới tiến độ hoàn thành dự án. Cùng với đó, khó khăn do Tổng công ty Tín Nghĩa (đơn vị có vốn góp của Tỉnh ủy Đồng Nai) cản trở thi công.

Theo đại diện Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power), từ tháng 11/2023, PV Power đã có văn bản gửi Tổng công ty Tín Nghĩa đề xuất được cắt đường số 4 (đoạn giao cắt đường dài khoảng 30 m, rộng 20 m) nằm trong Khu công nghiệp Ông Kèo để triển khai thi công tuyến kênh xả nước làm mát theo thiết kế đã được Bộ Công Thương thẩm định.

Tuy nhiên, Tổng công ty Tín Nghĩa không chấp thuận cho dự án được thi công cắt đường để gây sức ép buộc PV Power phải chấp nhận phí sử dụng hạ tầng do đơn vị này đề xuất. Đáng chú ý, về phí sử dụng hạ tầng tại Khu công nghiệp Ông Kèo, hai bên đã thống nhất và ký thỏa thuận vào ngày 12/10/2021 đến nay vẫn còn hiệu lực. Nhưng Tổng công ty Tín Nghĩa đã yêu cầu đàm phán lại và đang đề xuất mức phí 100 USD/m2.

Trên cơ sở đề nghị của Tổng công ty Tín Nghĩa, PV Power và công ty này đang trao đổi để điều chỉnh thỏa thuận đã ký làm cơ sở đàm phán phí hạ tầng. Thực tế hiện nay, Tổng công ty Tín Nghĩa chưa hoàn thành đầu tư cơ sở hạ tầng khu công nghiệp theo quy định, đặc biệt tại khu vực Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4, đơn vị này cũng chưa đầu tư hạ tầng đường nội khu, hệ thống thoát nước, điện, nước phục vụ thi công… PV Power đã phải tự thực hiện việc san lấp mặt nhà máy, xây dựng hệ thống cung cấp điện, nước thi công... với hiện trạng thực tế như vậy rất khó có cơ sở để xác định, thống nhất được phí hạ tầng theo mức mà Tổng công ty Tín Nghĩa yêu cầu. Thậm chí mức giá trên có thể coi là vô lý.

Liên quan đến vấn đề trên, PV Power nhiều lần đã có báo cáo gửi UBND tỉnh Đồng Nai, Ban Chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước về các khó khăn vướng mắc của dự án, và cũng có rất nhiều văn bản gửi Tổng công ty Tín Nghĩa. Tuy nhiên tới nay, đã gần 6 tháng mà Tổng công ty Tín Nghĩa vẫn không thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ và UBND tỉnh Đồng Nai đồng ý cho dự án được thi công cắt đường.

"Việc chậm hoàn thành hạng mục kênh xả nước làm mát sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp tới tiến độ hoàn thành đưa dự án Nhà máy Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4 vào vận hành phát điện. Như vậy sẽ ảnh hưởng trực trực tiếp tới việc đảm bảo an ninh năng lượng cho phát triển kinh tế của quốc gia", đại diện PV Power nhấn mạnh.

Ông Trần Trung Tuấn - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tổng công ty Tín Nghĩa

Liên quan đến những vấn đề PV Power nêu trên, ông Trần Trung Tuấn - Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Tổng công ty Tín Nghĩa - cho biết: Thời gian quan, tỉnh Đồng Nai đã giao 633 ha, bồi thường 426 ha, còn lại khoảng 200 ha chưa bồi thường. Có khoảng 8 doanh nghiệp do Tín Nghĩa tự cho thuê đất.

Ông Trần Trung Tuấn cũng cho biết, từ năm 2022, đơn vị đã bàn giao khoảng 36 ha quỹ đất sạch cho PV Power, trong đó có cả phần đơn vị bỏ tiền ra tự thỏa thuận bồi thường cho người dân. Trung bình hiện nay giá bồi thường tại Nhơn Trạch là 655.000 đồng/m2. Điều đó cho thấy rằng Tín Nghĩa bỏ ra 1 số tiền rất lớn cho mục đích chung của tỉnh.

Vấn đề thứ 2 về phí sử dụng hạ tầng tại khu công nghiệp, do một số vấn đề nên Tín nghĩa chưa đấu nối xong các tuyến đường trong Khu công nghiệp. Đến thời điểm hiện nay Tín Nghĩa đã bỏ ra 1.500 tỷ để đầu tư Khu công nghiệp Ông Kèo, tổng km đường Khu công nghiệp Ông Kèo khoảng 23 km, hiện nay đã hoàn tất 7 km.

Liên quan đên việc cắt đường số 4, ông Trần Trung Tuấn cho biết, Tín Nghĩa và PV Power đã nhiều lần bàn bạc, Tín Nghĩa cho rằng trong 48 ha mà PV Power đầu tư dự án thì trong đó có khoảng 11,6 ha đất do Nhà máy Nhiệt điện 1 & 2 tự thỏa thuận đền bù và thuê lại của nhà nước. Riêng phần 36 ha sẽ do Tín nghĩa tự thoả thuận với người dân đền bù và Tín Nghĩa cho PV Power thuê là hoàn toàn phù hợp với quy định pháp luật…

"Ngày 28/12/2023 Tín Nghĩa đề xuất phương án xem xét giá bình quân do Tín Nghĩa thẩm định. Tuy nhiên 2 bên vẫn không đi đến được thỏa thuận thống nhất"- ông Tuấn thông tin.

Ông Nguyễn Hồng Lĩnh - Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai

Phải xử lý dứt điểm nút thắt hạ tầng

Sau khi nghe báo cáo của hai đơn vị liên quan, ông Nguyễn Hồng Lĩnh - Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai khẳng định: Kể từ cuối tháng 1/2024 đến nay, UBND tỉnh đã chủ trì bốn phiên họp, đã ban hành 4 thông báo kết luận và ban hành hai văn bản hỏa tốc để xử lý các vấn đề có liên quan đến Nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3, 4 và các lưới điện, giải tỏa công suất cho các nhà máy. "Đối với các dự án trọng điểm này, hiện nay chỉ còn ba vướng mắc chính địa phương cần cùng với tháo gỡ với Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực - Dầu khí và Tín Nghĩa"- ông Nguyễn Hồng Lĩnh cho biết.

Thứ nhất, việc Công ty cổ phần Tín Nghĩa thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để làm cơ sở cho Tổng công ty Tín Nghĩa ký hợp đồng cho PV Power thuê lại đất - diện tích đất này là Tín Nghĩa đã thỏa thuận bồi thường cho người dân. Do vậy đề nghị PV Power làm việc trực tiếp với Tín Nghĩa để thuê lại. Còn việc thủ tục cấp đất thì sau khi thuê lại từ Tổng công ty Tín Nghĩa thì UBND tỉnh sẽ thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho PV Power.

Thứ hai, đàm phán thu phí sử dụng hạ tầng tại khu công nghiệp, giữa Công ty cổ phần Tổng công Tín Nghĩa và PV Power. Đây là vướng mắc chính trong 3 vướng mắc. Nội dung này giữa 2 doanh nghiệp thì doanh nghiệp tự đàm phán, nhà nước không can thiệp sâu.

Thứ ba, là Tổng công ty Tín Nghĩa chưa chấp thuận cho PV Power thi công cống hộp xả nước, làm máng lá của nhiệt điện 3, 4 trong cắt đường số 4. Về nội dung này, tỉnh đã nhiều lần làm việc cùng PV Power và Tổng công ty Tín Nghĩa.

Bí thư tỉnh Ủy Đồng Nai nhấn mạnh, đây là công trình trọng điểm của quốc gia, 2 bên phải thỏa thuận với nhau sớm để triển khai, không làm ảnh hưởng đến tiến độ triển khai của các dự án này. Và nút bắt lớn nhất hiện nay là thỏa thuận giữa phí hạ tầng với nhau, và phải xử lý dứt điểm vấn đề này.

Theo lãnh đạo tỉnh Đồng Nai, khó khăn vướng mắc nhất hiện nay về đất đã được tháo gỡ được theo đề xuất của báo cáo của Tổng công ty Tín Nghĩa. Còn khi PV Power ký hợp đồng thuê đất (đợt 2), UBND tỉnh sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngay. “Thứ hai là cắt đường số 4 thì sáng ngày hôm nay Tổng công ty Tín Nghĩa cũng cam kết là từ đây về sau sẽ được thi công bình thường” - Bí thư tỉnh Ủy Đồng Nai cho biết.

Tại cuộc họp, đại diện các bộ, ngành, cơ quan liên quan đã nêu nhiều ý kiến, giải pháp về xử lý các tồn tại và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của Dự án nhà máy nhiệt điện Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4.

Theo ông Lê Mạnh Hùng - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khi Việt Nam, Dự án Nhơn Trạch 3, 4 là dự án trọng điểm. Đây là dự án có vốn đầu tư lớn lên tới 35.000 tỷ. Do đó tiến độ dự án ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, hiệu quả đầu tư của doanh nghiệp.

Ông Lê Mạnh Hùng - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khi Việt Nam

Đứng ở cả 2 góc độ, thứ nhất là nhà nước thì ảnh hưởng đến an ninh năng lượng quốc gia và hiệu quả đầu tư. Hiện nay những khó khăn của dự án vẫn đang tác động lớn đến cả 2 góc độ này. Đến nay dự án đã hoàn thành 85% nhưng tiến độ dự án đã bị chậm. Việc chậm này dẫn đến phát sinh chi phí vật chất, chi phí cơ hội, đặc biệt là những khó khăn với chủ đầu tư.

"Chúng tôi tha thiết đề nghị các cơ quan của Nhà nước và tỉnh sớm xem xét, giải quyết vướng mắc để chúng tôi được yên tâm để dự án được hoàn thành đúng kế hoạch. Đối với các vấn đề khó khăn tập đoàn đã nhiều lần mời Tín Nghĩa, các đơn vị liên quan để trao đổi. Các cam kết trao đổi trước đây cần phải được tôn trọng bởi khi quyết định đầu tư, lên phương án đầu tư thì các quy định của Luật Điện lực và các pháp luật liên quan thì hiệu quả, hiệu suất thu hồi vốn với các dự án điện đã được quy định"- ông Hùng nói và cho biết tất cả các chi phí cấu thành phải dựa trên căn cứ này, và điều này đã được thảo luận trước khi quyết định đầu tư. Nếu bây giờ thay đổi thì sẽ dẫn đến thay đổi hiệu quả đầu tư cũng như giá thành sản xuất điện.

Sau khi nghe báo cáo của các đơn vị liên quan và ý kiến phát biểu của lãnh đạo tỉnh Đồng Nai và các Bộ, ngành, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo đã chỉ ra 3 vướng mắc của dự án gồm: Thứ nhất là vấn đề mặt bằng và thủ tục cho thuê đất của dự án này. Việc này thuộc thẩm quyền của tỉnh Đồng Nai.

Thứ hai, hợp đồng mua bán điện và hợp đồng mua bán khí. Đáng lẽ chỉ 2 bên thỏa thuận nhưng theo quy định hiện hành là rất khó thỏa thuận vì giá điện khí bao giờ cũng cao hơn so với các nguồn khác.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam hoàn toàn có quyền dựa vào mặt bằng giá trong từng thời điểm để đưa ra thỏa thuận. Tuy nhiên sản xuất điện khác các mặt hàng khác, cho nên hướng này đã được Bộ Công Thương báo cáo Chính phủ cơ bản trong tháng 4/2024 giải quyết xong.

Thứ ba là giải tỏa công suất của nhà máy này thuộc thẩm quyền trách nhiệm của EVN và rất cần sự phối hợp của Đồng Nai. Mấu chốt bây giờ là thủ tục và hợp đồng thuê đất của dự án này. Nếu không có hợp đồng thuê đất thì các bên liên quan sẽ dừng cấp.

Để đẩy nhanh tiến độ, chúng tôi mong các đồng chí Bí thư và Tỉnh ủy Đồng Nai lãnh đạo chỉ đạo để Ban cán sự Đảng và UBND tỉnh xem xét giải quyết vấn đề này theo thẩm quyền.

Ngay sau hôm nay, UBND tỉnh Đồng Nai và các bên liên quan tạo điều kiện để cho PV Power triển khai tiếp các hạng mục còn lại mà không gặp một vướng mắc nào giống như đã triển khai 85% công việc ở giai đoạn trước để đẩy nhanh tiến độ. Đồng thời UBND tỉnh Đồng Nai và các bên liên quan tiếp tục hỗ trợ cho EVN triển khai hai tuyến truyền tải 500 kV cho cả cột thứ 15 và cả toàn bộ đường truyền tải 500 kV để giải tỏa công suất của 2 nhà máy này.

Đồng thời tiếp tục xem xét để xử lý vấn đề pháp lý liên quan đến giao đất, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và giao đất.

Đề nghị tỉnh Đồng Nai từ nay đến trước tháng 5/2024 hoàn thành việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho PV Power để đảm bảo đủ căn cứ pháp lý cho dự án tiếp tục được duy trì.

“Việc tiếp theo mong các đồng chí trong Ban chỉ đạo ủng hộ cho hai bên Tín Nghĩa và PV Power thực hiện dự án” - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị.