Bài 3: “Vượt khó” đảm bảo tiến độ đầu tư xây dựng

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia đã hoàn thành tốt công tác đầu tư xây dựng các dự án truyền tải điện, qua đó góp phần cùng Tập đoàn bảo đảm cung ứng đủ điện phục vụ phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và đời sống của nhân dân và giải tỏa các nguồn điện của đất nước.

Nhiều thách thức đặt ra

Tuy nhiên, việc triển khai các dự án truyền tải điện càng ngày càng khó khăn, trong đó bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB) vẫn là “bài toán” khó khăn nhất.

Phân tích những khó khăn trong đầu tư xây dựng, đồng chí Trương Hữu Thành - Ủy viên BCH Đảng bộ, Phó Tổng giám đốc EVNNPT kiêm Giám đốc Ban QLDA các công trình điện miền Nam cho biết: Khó khăn đầu tiên phải kể đến là công tác thỏa thuận tuyến đường dây và vị trí trạm biến áp với địa phương, thời gian lập và phê duyệt dự án đầu tư bị kéo dài. Tại một số địa phương có sự quản lý chồng chéo quy hoạch, dẫn đến tình trạng mặc dù đã có thỏa thuận hướng tuyến nhưng sau đó lại cấp phép xây dựng cho các công trình khác, dẫn đến nhiều khó khăn, trở ngại khi bồi thường giải phóng mặt bằng (BTGPMB).

Trong công tác BTGPMB, theo quy định của pháp luật, Nhà nước chỉ thu hồi đất và bồi thường tài sản thiệt hại liên quan đến thu hồi đất nhưng chưa quy định về bồi thường tài sản bị hư hại để phục vụ quá trình thi công gây ra như đường vận chuyển, đào đất, bãi tập kết vật liệu, tiếp địa,... trong khi rất nhiều công trình gặp vướng mắc liên quan đến bồi thường phục vụ thi công.

Đối với thu hồi đất, khi các hộ dân không chấp hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, không nhận tiền, không bàn giao mặt bằng thì UBND cấp quận, huyện, thị, thành lập hồ sơ để cưỡng chế thu hồi đất. Tuy nhiên, đối với việc thi công kéo dây (kể cả phục vụ thi công) các hộ dân không nhận tiền và bàn giao mặt bằng thì chưa có quy định nào cụ thể để chính quyền tổ chức lực lượng để bảo vệ thi công. Các nhà thầu thi công phải tự thỏa thuận với các hộ dân nên gặp khó khăn do các hộ dân yêu cầu đơn giá bồi thường quá cao so với các quy định của nhà nước dẫn đến tiến độ thực hiện các dự án thường kéo dài.

Một vấn đề nan giải trong thời gian qua khi thực hiện dự án truyền tải điện là thủ tục xin chủ trương và xin chuyển mục đích sử dụng rừng quy định tại Điều 41 của Nghị định số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020, đặc biệt, chuyển đổi rừng tự nhiên sang đất xây dựng dự án rất phức tạp. Phạm vi công việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng liên quan đến nhiều bộ, ngành, nhiều cấp để kiểm tra rà soát với thời gian kéo dài làm ảnh hưởng đến tiến độ phê duyệt dự án.

Vướng mắc lớn nhất của việc này là thời điểm thực hiện các thủ tục xin chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng ngay khi dự án đang giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Giai đoạn này chỉ xác định được các vị trí góc, còn các vị trí trung gian chưa được thể hiện trên hiện trường.

Lãnh đạo EVNNPT làm việc với UBND tỉnh Thanh Hóa để tháo gỡ vướng mắc trong giải phóng mặt bằng các dự án truyền tải điện

Trong công tác BTGPMB, theo quy định của pháp luật, Nhà nước chỉ thu hồi đất và bồi thường tài sản thiệt hại liên quan đến thu hồi đất nhưng chưa quy định về bồi thường tài sản bị hư hại để phục vụ quá trình thi công gây ra như đường vận chuyển, đào đất, bãi tập kết vật liệu, tiếp địa,... trong khi rất nhiều công trình gặp vướng mắc liên quan đến bồi thường phục vụ thi công.

Đối với thu hồi đất, khi các hộ dân không chấp hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, không nhận tiền, không bàn giao mặt bằng thì UBND cấp quận, huyện, thị, thành lập hồ sơ để cưỡng chế thu hồi đất. Tuy nhiên, đối với việc thi công kéo dây (kể cả phục vụ thi công) các hộ dân không nhận tiền và bàn giao mặt bằng thì chưa có quy định nào cụ thể để chính quyền tổ chức lực lượng để bảo vệ thi công. Các nhà thầu thi công phải tự thỏa thuận với các hộ dân nên gặp khó khăn do các hộ dân yêu cầu đơn giá bồi thường quá cao so với các quy định của nhà nước dẫn đến tiến độ thực hiện các dự án thường kéo dài.

Một vấn đề nan giải trong thời gian qua khi thực hiện dự án truyền tải điện là thủ tục xin chủ trương và xin chuyển mục đích sử dụng rừng quy định tại Điều 41 của Nghị định số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020, đặc biệt, chuyển đổi rừng tự nhiên sang đất xây dựng dự án rất phức tạp. Phạm vi công việc chuyển đổi mục đích sử dụng rừng liên quan đến nhiều bộ, ngành, nhiều cấp để kiểm tra rà soát với thời gian kéo dài làm ảnh hưởng đến tiến độ phê duyệt dự án.

Vướng mắc lớn nhất của việc này là thời điểm thực hiện các thủ tục xin chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng ngay khi dự án đang giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Giai đoạn này chỉ xác định được các vị trí góc, còn các vị trí trung gian chưa được thể hiện trên hiện trường.

Quá trình triển khai thi công các dự án truyền tải điện, EVNNPT gặp nhiều vướng mắc, đặc biệt công tác giải phóng mặt bằng

Ngoài ra, các dự án thường không được UBND tỉnh cập nhật đầy đủ diện tích đất trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương. Vì vậy, số liệu liên quan đến công tác quy hoạch, kế hoạch chuyển đổi rừng chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương và cần bổ sung hiệu chỉnh nên ảnh hưởng nhiều đến tiến độ xin chủ trương và xin chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để xây dựng dự án truyền tải điện.

Phó Tổng giám đốc EVNNPT – Trương Hữu Thành cho biết thêm: Một số địa phương do lực lượng cán bộ làm công tác BTGPMB ít, phải thực hiện nhiều dự án trên địa bàn nên chưa thực sự quyết liệt trong việc giải quyết công việc cũng như phối hợp, hỗ trợ giải quyết các vướng mắc trong quá trình thực hiện. Hơn nữa công tác này chưa có các quy định gắn liền trách nhiệm của địa phương nên khi triển khai công tác này thường gặp nhiều khó khăn vướng mắc và kéo dài.

Hoàn thành gần 700 công trình lưới điện truyền tải

Mặc dù trong các năm qua, công tác đầu tư xây dựng ngày càng trở nên khó khăn phức tạp, đặc biệt trong công tác phê duyệt chủ trương đầu tư, chuẩn bị đầu tư, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và BTGPMB, nhưng Tổng công ty đã không ngừng quyết tâm, nỗ lực và đã hoàn thành một khối lượng đầu tư phát triển lưới điện truyền tải rất lớn với tổng giá trị đầu tư khoảng 230 nghìn tỷ đồng, hoàn thành đưa vào vận hành gần 700 công trình lưới điện truyền tải.

Trong số các dự án đưa vào vận hành trong thời gian qua có thể kể đến các công trình trọng điểm có ý nghĩa hết sức quan trọng như các đường dây 500kV kết nối giải tỏa công suất của các Trung tâm điện lực và các nhà máy điện lớn như Sơn La, Lai Châu, Duyên Hải, Vĩnh Tân, Mông Dương, Vũng Áng, Sông Hậu, Hải Dương, Nghi Sơn, Vân Phong..., các dự án nâng cao năng lực truyền tải Bắc - Nam để đảm bảo cấp điện cho miền Bắc và miền Nam như các Đường dây 500kV mạch 3 Pleiku - Mỹ Phước - Cầu Bông, Vũng Áng - Quảng Trạch - Dốc Sỏi - Pleiku 2, nâng dung lượng tụ bù dọc trên đường dây 500kV Bắc - Nam, TBA 500kV Pleiku 2; Đường dây 220kV Đăk Nông - Phước Long - Bình Long.

Lãnh đạo EVN chứng kiến thời khắc đóng điện Đường dây 500kV mạch 3 đoạn Quảng Trạch – Dốc Sỏi, ngày 31/5/2022

Với kết quả đầu tư phát triển hết sức mạnh mẽ trong 15 năm qua, tới thời điểm hiện tại, hệ thống điện truyền tải đã vươn tới tất cả các tỉnh thành trên cả nước, kết nối với các nước trong khu vực như Trung Quốc, Lào, Camphuchia và đã đóng một vai trò hết sức quan trọng là trục xương sống của hệ thống điện Việt Nam để đảm bảo cung cấp điện cho phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Hệ thống 500kV đã được đầu tư phát triển rất nhanh chóng và thực sự đóng vai trò là hệ thống năng lượng huyết mạch với các đường dây truyền tải công suất từ các trung tâm điện lực và các nhà máy điện lớn, các mạch vòng 500kV tại các khu vực miền Bắc và miền Nam; đường dây liên kết các giữa khu vực Đông Nam Bộ với Tây Nam Bộ. Đặc biệt với các đường dây 500kV mạch 3: Vũng Áng - Quảng Trạch - Dốc Sỏi - Pleiku 2; Pleiku - Mỹ Phước - Cầu Bông được hoàn thành đưa vào vận hành trong năm 2014 và 2022 đã đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tăng cường năng lực truyền tải điện Bắc - Nam để đảm bảo cung cấp điện cho miền Bắc và miền Nam trong thời gian qua.

Lãnh đạo EVNPT cùng các đơn vị tham gia dự án chứng kiến thời khắc đóng điện TBA 500kV Vân Phong và đấu nối vào ngày 28/11/2022

Với những thành quả như trên, hệ thống điện truyền tải trong 15 năm qua đã được đầu tư và phát triển vượt bậc với khối lượng lưới điện truyền tải được đầu tư phát triển chỉ trong giai đoạn 15 năm vừa qua đã bằng hơn 1,47 lần tổng khối lượng chiều dài đường dây, hơn 1,7 lần số TBA và hơn 3,68 lần tổng dung lượng TBA của lưới điện truyền tải đã được đầu tư phát triển trong tất cả các năm trước thời điểm thành lập Tổng công ty. Kết quả này đã góp phần không nhỏ để cùng EVN đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát triển kinh tế xã hội của đất nước với tốc độ tăng trưởng rất lớn trong thời gian qua.

Thành quả từ tinh thần đoàn kết

Để có được thành quả trên, đồng chí Bùi Văn Kiên - Ủy viên BTV Đảng ủy, Phó Tổng giám đốc EVNNPT cho biết: Những năm qua, trong công tác tổ chức thi công, EVNNPT tổ chức 4 Ban Quản lý dự án (QLDA) trực thuộc đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Thí điểm thành lập Ban Điều hành dự án tại các Ban QLDA các công trình điện miền Bắc, miền Trung, miền Nam theo các nguyên tắc chỉ đạo của EVN. Tổ chức phân tích, đánh giá ưu, nhược điểm để từng bước đề xuất với EVN thống nhất mô hình quản lý dự án.

Trong thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng, để rút ngắn thời gian thực hiện các dự án, EVNNPT đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương chung cho phép chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên để triển khai các dự án truyền tải điện mà không phải trình phê duyệt chủ trương cho từng dự án.

EVNNPT sẽ hạn chế tối đa ảnh hưởng đến rừng tự nhiên, các dự án đường dây truyền tải điện chỉ chuyển mục đích sử dụng rừng tại các vị trí móng cột điện, phần hành lang sẽ được thiết kế chiều cao cột bảo đảm khoảng cách an toàn để không ảnh hưởng và phải chặt hạ cây rừng tự nhiên trong hành lang tuyến. Chỉ sử dụng tạm (trong thời gian thi công) diện tích rừng tự nhiên để làm đường tạm thi công đối với các vị trí đặc biệt khó khăn và sẽ hoàn trả diện tích đất rừng sau khi thi công hoàn thành.

Đường dây 500kV mạch 3 đoạn đi qua địa phận tỉnh Quảng Bình

EVNNPT cũng đã có ý kiến với EVN kiến nghị Bộ Công Thương khi lập, phê duyệt Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia và địa phương cần tính toán xác định quỹ đất cho từng công trình theo từng đơn vị hành chính cấp huyện (bao gồm cả lưới truyền tải điện 220kV và 500kV) để làm căn cứ cho địa phương lập quy hoạch sử dụng đất, bảo đảm đồng bộ với quy hoạch sử dụng đất chung của địa phương.

Về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, EVNNPT quyết liệt bám sát các bộ, ban, ngành và chính quyền địa phương các cấp từ đảng ủy, chính quyền để cùng phối hợp tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, đề xuất các biện pháp giải quyết, tiếp cận cùng chính quyền từ cấp xã/huyện để tuyên truyền, vận động, giải thích,... cho người dân và tổ chức bị ảnh hưởng.

Trong thi công, EVNNPT xây dựng tổng tiến độ, tiến độ chi tiết và thường xuyên rà soát, kiểm soát chặt chẽ tiến độ thực hiện các khâu từ giai đoạn chuẩn bị xây dựng, thi công xây dựng, nghiệm thu đóng điện bàn giao đưa công trình vào vận hành đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định.

Ban Chấp hành Đảng bộ/Ban lãnh đạo cùng toàn thể CBCNV trong Tổng công ty luôn là tập thể đoàn kết, thống nhất, thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ, giữ vững kỷ cương, kỷ luật. Bám sát và cụ thể hóa các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, cấp ủy các cấp, lãnh đạo và giải quyết đúng đắn các vấn đề về chiến lược, các nhiệm vụ cấp bách; tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của lãnh đạo các cấp, các ngành, các đoàn thể chính trị - xã hội; vận dụng sáng tạo vào tình hình cụ thể của đơn vị, là cơ sở quan trọng để Đảng ủy lãnh đạo và thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.

Công nhân vận hành Đường dây 220kV Châu Đốc – Tà Keo cấp điện cho nước bạn Campuchia. Công trình được hoàn thành, đóng điện năm 2009

Bên cạnh đó, phải quan tâm làm tốt công tác chính trị tư tưởng, kịp thời triển khai quán triệt nghiêm túc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước để nâng cao nhận thức cho CBCNV, tạo sự thống nhất tư tưởng và hành động. Đồng thời thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, kịp thời phát hiện xử lý những vấn đề nảy sinh; xây dựng đoàn kết, thống nhất trong cấp ủy, trong từng đảng bộ, chi bộ; giữ vững ổn định chính trị ở từng đơn vị; chăm lo xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên có đủ bản lĩnh chính trị, phẩm chất, trí tuệ và năng lực hoạt động thực tiễn để hoàn thành nhiệm vụ.

Đặc biệt coi trọng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt, trọng dụng nhân tài; xác định đúng vai trò, vị trí, đặc điểm của từng tổ chức cơ sở đảng, chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các cấp ủy đảng, phát huy tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên; xác định công tác xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh và nâng cao chất lượng đảng viên là nhiệm vụ thường xuyên. Trong lãnh đạo, chỉ đạo phải kiên quyết, có trọng tâm, trọng điểm, bám sát mục tiêu, phân công cụ thể, đánh giá, động viên kịp thời. Đảng ủy EVNNPT không ngừng tăng cường và nâng cao chất lượng, hiệu quả của công tác kiểm tra, giám sát. Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nghị quyết, quyết định của Đảng để phát huy ưu điểm, phòng ngừa và khắc phục kịp thời sai lầm, khuyết điểm; kiểm tra, giám sát, năng lực và phẩm chất của cán bộ, đảng viên, xây dựng tổ chức đảng, cơ quan và cán bộ, đảng viên ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Trạm biến áp 220kV Thủy Nguyên là trạm biến áp số 220kV đầu tiên ở Việt Nam được hoàn thành đóng điện năm 2021

Có thể khẳng định, mặc dù gặp nhiều khó khăn thách thức trong vướng mắc mặt bằng các dự án truyền tải điện, tuy nhiên với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn của EVNNPT, EVNNPT đã hoàn thành nhiều dự án trọng điểm mà Tập đoàn giao. Tuy nhiên, để tiến độ các dự án bảo đảm tiến độ, tránh lãng phí vốn đầu tư công, EVNNPT mong muốn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ nhiều hơn nữa từ lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương để EVNNPT hoàn thành nhiều các dự án truyền tải khác nhằm đảm bảo cung cấp điện cho đất nước.

Mỗi một công trình truyền tải điện hoàn thành là một dấu ấn của những quyết tâm, nhiệt huyết cũng như những sáng kiến trong lao động. Những thành quả của EVNNPT trong suốt chặng đường vừa qua trong công tác đầu tư xây dựng đã thể hiện bản lĩnh, kinh nghiệm từ quá trình học hỏi, trau dồi nâng cao kỹ năng, kiến thức. Và hơn nữa, là kết quả của việc gìn giữ, phát huy tinh thần đoàn kết nội bộ. Bên cạnh đó, cán bộ công nhân viên còn duy trì và phát huy ngày càng tốt hơn vai trò sáng tạo. Tất cả những hoạt động, những kết quả đó đã tạo nên một EVNNPT bản lĩnh, tận tâm, trách nhiệm.