Phát triển năng lượng tái tạo: Doanh nghiệp kêu có đúng?

Bài 3: Ngăn chặn hội chứng đầu tư theo phong trào

Xu hướng phát triển năng lượng tái tạo, lợi ích của nó thì không cần phải bàn cãi. Nhưng phát triển như thế nào là một câu chuyện cần xem xét thấu đáo.
Bài 1: Điện gió, điện mặt trời -Lãng phí, cạnh tranh và an ninh hệ thống Bài 2: Quốc tế đánh giá thế nào về năng lượng tái tạo Việt Nam?

Nhìn thẳng vào sự thật

Việt Nam là quốc gia có nhu cầu sử dụng điện khá cao, với mức tăng trưởng nhu cầu điện năng khoảng 10%/năm. Trong bối cảnh tiềm năng thủy điện lớn cơ bản khai thác hết, nhiệt điện than khó thu xếp vốn quốc tế do cam kết chống biến đổi khí hậu toàn cầu, nhiệt điện khí, điện than giá cao và phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu thế giới... Bên cạnh đó là cam kết COP 26.

Việt Nam cũng là quốc gia có tiềm năng về phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió, điện mặt trời.. Vì vậy, Việt Nam không thể chậm trễ trong xu hướng phát triển NLTT.

Phát triển năng lượng tái tạo nói chung mang lại nhiều lợi ích như đảm bảo nguồn cung năng lượng xanh, sạch; mang lại lợi ích về kinh tế, việc làm, khí hậu, cải thiện chất lượng không khí địa phương và sức khỏe con người.

Điều này hoàn toàn đúng và không còn gì để bàn cãi. Thế nhưng việc phát triển như thế nào để hài hoà, bền vững, đảm bảo đáp ứng đa mục tiêu, đa lợi ích là một câu chuyện không dễ dàng.

Chúng tôi đã từng khuyến nghị về việc cần cân nhắc việc bổ sung các dự án năng lượng tái tạo vào Quy hoạch điện VIII vượt quá tổng nhu cầu điện. Bởi lẽ theo dự thảo, dự kiến tổng quy mô công suất nguồn điện dự kiến phát triển đến năm 2030 khoảng 146.000 MW. Công suất cực đại dự kiến vào năm 2030 vào khoảng 93.000 MW. Tăng trưởng điện cũng sẽ tăng trong vòng 10 năm tới nhưng sau đó sẽ giảm dần.

Tuy nhiên đến thời điểm này, nhu cầu đăng ký của các địa phương, tính đến năm 2030 là khoảng gần 520.000 MW, gấp khoảng 3,5 lần dự kiến tổng công suất đặt.

Và gần đây, nhiều địa phương đều có định hướng quy hoạch, thu hút đầu tư, phát triển năng lượng tái tạo trở thành 1 trụ cột kinh tế. Và mong muốn hơn là trở thành trung tâm năng lượng tái tạo. Dường như đang có một xu hướng phát triển điện năng lượng tái tạo theo kiểu phong trào.

Câu hỏi đặt ra là: Đầu tư như vậy có lãng phí khi nhu cầu điện chỉ có một giới hạn nhất định? Có tính toán đến gánh nặng đầu tư hệ thống truyền tải điện Quốc gia; các khó khăn trong quản lý, vận hành, yếu tố kỹ thuật; giá bán điện cuối cùng; Và các yếu tố môi trường, xã hội khác như quy hoạch sử dụng đất, đền bù giải phóng mặt bằng, xung đột lợi ích giữa doanh nghiệp và nhân dân địa phương...

Đơn cử như về vấn đề môi trường, hiện có khoảng hàng triệu tấm quang năng của các dự án điện mặt trời đang hiện hữu với tuổi thọ khoảng 20 năm nhưng giải pháp xử lý vẫn đang được Bộ Khoa học Công nghệ nghiên cứu.

Hay đối với điện gió, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra điện gió sản sinh ra 2 loại tiếng ồn: (i) Tiếng ồn cơ học - phát ra trong quá trình làm việc của các chi tiết cơ khí. (ii) Tiếng ồn khí động học - phát ra trong quá trình tương tác của cánh tua bin với luồng gió.

Điều này có thể gây ra ô nhiễm tiếng ồn. Bên cạnh đó còn có những rung động tần số thấp: Một tua bin gió công suất 1 MW có thể gây ra các rung động tần số thấp (truyền qua nền đất) ở mức có thể làm rung kính cửa trong các tòa nhà nằm cách 60m; Ảnh hưởng đến radio và TV: Các kết cấu thép của phong điên, đặc biệt là các cánh gió có khả năng làm nhiễu đáng kể các tín hiệu radio và TV. Tua bin gió càng lớn, tín hiệu càng bị nhiễu...

Bài 3: Cần giải pháp phát triển năng lượng tái tạo thấu đáo
Ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo nhưng phải đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết

Cần thực hiện đúng theo quy định của pháp luật

Liên quan đến các dự án điện năng lượng tái tạo chuyển tiếp, ông Phạm Nguyên Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho biết, ngay sau khi giá FIT cho điện mặt trời, điện gió hết hiệu lực, từ đó đến nay, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chỉ đạo cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Cục Điều tiết điện lực phối hợp với các Cục, Vụ trong Bộ nghiên cứu chính sách nhằm phát triển năng lượng tái tạo nói chung và điện gió nói riêng.

Cụ thể, Bộ Công Thương đã có báo cáo số 17/BC-BCT ngày 27/01/2022 về cơ chế xác định giá bán điện gió, điện mặt trời đối với các dự án chuyển tiếp và có đề xuất, kiến nghị “Giao Bộ Công Thương xây dựng và ban hành Thông tư quy định phương pháp xây dựng khung giá phát điện và phương pháp xác định giá phát điện, hợp đồng mua bán điện đối với các dự án nhà máy điện mặt trời, điện gió nêu trên”.

Trên cơ sở cuộc họp ngày 17 tháng 02 năm 2022, Văn phòng Chính phủ có thông báo số 55/TB-VPCP ngày 26 tháng 02 năm 2022 thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành tại mục “2. Về đề xuất giá điện đối với các dự án điện gió, điện mặt trời đã và đang triển khai đầu tư nhưng không kịp mốc thời gian theo quy định…: Yêu cầu Bộ Công Thương thực hiện đúng quy định của pháp luật”.

Ngày 24 tháng 3 năm 2022, Bộ Công Thương có Tờ trình số 1513/TTr-BCT về việc xây dựng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định cơ chế đấu thầu mua điện từ dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp.

Trên cơ sở cuộc họp ngày 13 tháng 4 năm 2022, Văn phòng Chính phủ có văn bản số 3790/VPCP-CN ngày 20 tháng 6 năm 2022 thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành “yêu cầu Bộ Công Thương thực hiện đúng quy định của pháp luật”.

Theo đó, Bộ Công Thương rà soát quy định pháp luật hiện hành và tại khoản 4 Điều 29 Luật Điện lực (được sửa đổi bổ sung năm 2012) quy định chính sách giá điện: “Bảo đảm quyền tự quyết định giá mua, bán điện trong khung giá ... do Nhà nước quy định của các đối tượng mua bán điện trên thị trường điện lực”; tại khoản 1 Điều 24 Nghị định số 137/2013/NĐ-CP ngày 21 tháng 10 năm 2013 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật điện lực và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật điện lực “Bộ Công Thương có trách nhiệm quy định phương pháp, trình tự lập và thẩm định khung giá phát điện…” và điểm b khoản 2 Điều 24 Nghị định số 137/2013/NĐ-CP: “Bộ trưởng Bộ Công Thương có trách nhiệm phê duyệt khung giá phát điện.

Như vậy, theo Luật Điện lực thì khung giá điện sẽ do Bộ Công Thương ban hành và đảm bảo tính tự quyết của bên mua điện ở đây là Tập đoàn Điện lực Việt Nam thông qua đàm phán, hiệp thương… mua điện từ các dự án chuyển tiếp đảm bảo tuân thủ Luật Điện lực.

Tuy nhiên để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, Bộ Công Thương đã gửi văn xin ý kiến của các Bộ, ngành, doanh nghiệp nhằm sớm hoàn thiện dự thảo về cơ chế, chính sách trình Thủ tướng xem xét quyết định.

Đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết

Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11-2-2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định quan điểm và mục tiêu rõ ràng là: Phát triển đồng bộ, hợp lý và đa dạng hóa các loại hình năng lượng; ưu tiên khai thác, sử dụng triệt để và hiệu quả các nguồn NLTT, năng lượng mới, năng lượng sạch; nhằm hướng tới mục tiêu tỷ lệ các nguồn NLTT trong tổng cung năng lượng sơ cấp đạt khoảng 15-20% vào năm 2030; 25-30% vào năm 2045.

Trong Dự thảo quy hoạch điện VIII cũng đã bám sát Nghị quyết này và xác định ưu tiên khai thác, sử dụng hiệu quả các nguồn năng lượng tái tạo phục vụ sản xuất điện; tăng tỷ lệ điện năng sản xuất từ các nguồn năng lượng tái tạo đạt khoảng 11,9-13,4% vào năm 2030 và khoảng 26,5-28,4% vào năm 2045. Đặc biệt, ưu tiên hơn đối với điện mặt trời phân tán với mục đích tự dùng là chủ yếu, điện mặt trời nổi.

Ưu tiên là vậy, song nhiều chuyên gia cũng cho rằng, việc phát triển hệ thống nguồn điện, trong đó có nguồn điện năng lượng tái tạo cần tính toán kỹ lưỡng trong mối quan hệ tổng thể, vừa xuất phát từ địa phương, vừa cân đối toàn hệ thống, vùng miền, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân, nhà đầu tư. Và quan trọng hơn là "phải đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết".

Việc tìm giải pháp tháo gỡ những khó khăn cho năng lượng tái tạo nói riêng và nguồn điện nói chung là điều cần phải làm và làm nhanh. Nhưng có lẽ các doanh nghiệp, địa phương cũng cần nhìn thẳng vào thực tế để đưa ra quyết định của mình trong việc định hướng, lựa chọn dự án, nhà đầu tư, tránh việc lãng phí như nhiều người đang đề cập.

Ng. Vũ
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Năng lượng tái tạo

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Ninh Thuận mời gọi doanh nghiệp Indonesia đầu tư vào năng lượng tái tạo

Ninh Thuận mời gọi doanh nghiệp Indonesia đầu tư vào năng lượng tái tạo

Ninh Thuận kỳ vọng các doanh nghiệp từ Indonesia đầu tư vào năng lượng tái tạo, ngành mà tỉnh có tiềm năng, lợi thế lớn.
Ninh Thuận sắp tổ chức hội thảo về năng lượng tái tạo

Ninh Thuận sắp tổ chức hội thảo về năng lượng tái tạo

UBND tỉnh Ninh Thuận vừa ban hành kế hoạch tổ chức Hội thảo về năng lượng xanh, hydro xanh và KCN trung hòa carbon, dự kiến diễn ra trong tháng 3,4 tới.
Ba Lan lên kế hoạch nâng cấp lưới điện nhằm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo

Ba Lan lên kế hoạch nâng cấp lưới điện nhằm thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo

Theo nhà điều hành lưới điện Ba Lan (PSE), nước này lên kế hoạch đầu tư 16 tỷ USD vào lưới điện để thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo.
Việt Nam không giới hạn phát triển các nguồn điện tái tạo phục vụ cho xuất khẩu

Việt Nam không giới hạn phát triển các nguồn điện tái tạo phục vụ cho xuất khẩu

Phó Thủ tướng khẳng định, Việt Nam không giới hạn phát triển các nguồn điện tái tạo, song cần nguồn nhân lực giải "bài toán" khi phát triển năng lượng tái tạo.
Năng lượng tái tạo làm từ đá có thực sự khả thi?

Năng lượng tái tạo làm từ đá có thực sự khả thi?

Gần đây nhiều công ty đã sản xuất các hệ thống pin sử dụng các loại đá thông thường, có thể kết nối trực tiếp với năng lượng gió và mặt trời.

Tin cùng chuyên mục

Nhiều triển vọng với trị trường khí đốt tái tạo Australia

Nhiều triển vọng với trị trường khí đốt tái tạo Australia

Việc sản xuất khí đốt tái tạo rất quan trọng trong việc đưa Australia đến gần với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Phát triển hệ thống Pin lưu trữ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng bền vững

Phát triển hệ thống Pin lưu trữ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng bền vững

Hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin sẽ mang lại nhiều lợi ích và cơ hội cho năng lượng tái tạo, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Ấn Độ xây dựng nhà máy năng lượng sạch lớn nhất thế giới; châu Âu muốn trở lại với điện hạt nhân

Ấn Độ xây dựng nhà máy năng lượng sạch lớn nhất thế giới; châu Âu muốn trở lại với điện hạt nhân

Công viên năng lượng tái tạo Khavda đang được xây dựng ở bang Gujarat của Ấn Độ sẽ là nhà máy năng lượng sạch lớn nhất thế giới trong 5 năm tới.
Lý do Trung Quốc “đứng đầu” thế giới về năng lượng mặt trời

Lý do Trung Quốc “đứng đầu” thế giới về năng lượng mặt trời

Trung Quốc tăng cường sản xuất và lắp đặt các tấm pin năng lượng mặt trời khi nước này tìm cách làm chủ thị trường toàn cầu và giảm thiểu nhập khẩu năng lượng.
Giải bài toán năng lượng cho các trạm sạc tại Việt Nam

Giải bài toán năng lượng cho các trạm sạc tại Việt Nam

Hơn 20.000 ô tô điện đã được sử dụng tại Việt Nam, tuy nhiên, số lượng trạm sạc trên đường còn thiếu, nguyên nhân do thiếu chính sách cho lĩnh vực này.
Khu vực Nam miền Trung và Tây Nguyên: Năng lượng tái tạo đạt hơn 13.000MW, chiếm gần 60% cả nước

Khu vực Nam miền Trung và Tây Nguyên: Năng lượng tái tạo đạt hơn 13.000MW, chiếm gần 60% cả nước

Đến thời điểm này, tỷ lệ cơ cấu nguồn năng lượng tái tạo tại khu vực Nam miền Trung và Tây Nguyên đạt trên 13.000 MW, chiếm gần 60% công suất NLTT cả nước.
PTC3 tổ chức Hội thảo phối hợp điều độ quản lý vận hành lưới điện truyền tải năm 2024

PTC3 tổ chức Hội thảo phối hợp điều độ quản lý vận hành lưới điện truyền tải năm 2024

Ngày 8/3, tại TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định đã diễn ra “Hội thảo phối hợp điều độ quản lý vận hành lưới điện truyền tải”.
Cùng Growatt lựa chọn các giải pháp phù hợp cho điện mặt trời lưu trữ dân dụng

Cùng Growatt lựa chọn các giải pháp phù hợp cho điện mặt trời lưu trữ dân dụng

Điện mặt trời mái nhà có lưu trữ được triển khai phổ biến tại Việt Nam. Vì vậy, việc chọn đúng hệ thống lưu trữ sẽ tiết kiệm chi phí, chủ động nguồn năng lượng.
Hoan nghênh Tập đoàn PowerChina thúc đẩy, tham gia hợp tác năng lượng tái tạo

Hoan nghênh Tập đoàn PowerChina thúc đẩy, tham gia hợp tác năng lượng tái tạo

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà hoan nghênh doanh nghiệp Trung Quốc, trong đó có PowerChina, tham gia phát triển năng lượng tái tạo, trở thành hình mẫu của hợp tác.
Cận cảnh trang trại điện mặt trời, lưu trữ điện bằng pin lớn nhất thế giới đi vào hoạt động

Cận cảnh trang trại điện mặt trời, lưu trữ điện bằng pin lớn nhất thế giới đi vào hoạt động

Điện mặt trời sẽ trở thành một nguồn năng lượng tái tạo quan trọng giúp thế giới cắt giảm nhiên liệu hóa thạch.
Google “bất ngờ” ký thỏa thuận mua bán điện gió “khủng” nhất từ trước đến nay

Google “bất ngờ” ký thỏa thuận mua bán điện gió “khủng” nhất từ trước đến nay

Google vừa công bố hợp đồng mua điện gió ngoài khơi lớn nhất từ trước đến nay ở Hà Lan, nhằm hướng tới các mục tiêu về khí hậu, năng lượng tái tạo của mình.
Growatt đồng hành cùng đối tác nhà máy dệt may cung cấp các giải pháp điện mặt trời mái nhà

Growatt đồng hành cùng đối tác nhà máy dệt may cung cấp các giải pháp điện mặt trời mái nhà

Công ty Growatt đang đồng hành, hợp tác chặt chẽ với đối tác nhằm cung cấp các giải pháp điện mặt trời mái nhà cho các doanh nghiệp, nhà máy dệt may.
Bamboo Capital tiến vào lĩnh vực điện rác

Bamboo Capital tiến vào lĩnh vực điện rác

BCG Energy - thành viên của Tập đoàn Bamboo Capital đã ký kết hợp đồng nguyên tắc về việc mua bán cổ phần với Công ty cổ phần đầu tư phát triển Tâm Sinh Nghĩa.
Năng lượng xanh: Xu thế phát triển bền vững toàn cầu

Năng lượng xanh: Xu thế phát triển bền vững toàn cầu

Năng lượng xanh được giới chuyên gia coi là một xu hướng toàn cầu nổi bật.
Công suất năng lượng tái tạo của thế giới tăng trường nhanh nhất trong vòng 20 năm

Công suất năng lượng tái tạo của thế giới tăng trường nhanh nhất trong vòng 20 năm

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho biết, 2023 là năm toàn cầu ghi nhận công suất năng lượng tái tạo tăng với tốc độ nhanh nhất trong vòng 20 năm qua.
Hậu Giang bãi bỏ chủ trương nghiên cứu, lập đề xuất đầu tư hàng loạt dự án điện mặt trời

Hậu Giang bãi bỏ chủ trương nghiên cứu, lập đề xuất đầu tư hàng loạt dự án điện mặt trời

Hậu Giang bãi bỏ chủ trương cho nhà đầu tư nghiên cứu lập đề xuất đầu tư, chủ trương về nguyên tắc thực hiện hàng loạt dự án điện mặt trời trên địa bàn tỉnh.
Giá mua điện mặt trời mái nhà năm 2024

Giá mua điện mặt trời mái nhà năm 2024

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có thông báo gửi các đơn vị địện lực về giá mua điện mặt trời năm 2024 từ hệ thống điện mặt trời mái nhà.
Gỡ vướng mặt bằng và thi công dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch -Phố Nối

Gỡ vướng mặt bằng và thi công dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch -Phố Nối

Các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương tháo gỡ khó khăn công tác mặt bằng và thi công các dự án đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch-Phố Nối
Growatt lọt TOP 50 gương mặt công nghệ hàng đầu

Growatt lọt TOP 50 gương mặt công nghệ hàng đầu

Với những nỗ lực không ngừng nghỉ bằng việc đưa ra các giải pháp, công nghệ, Growatt đã được vinh danh trong Top 50 gương mặt công nghệ hàng đầu.
Thị trường năng lượng năm 2023: Năng lượng sạch “lên ngôi”

Thị trường năng lượng năm 2023: Năng lượng sạch “lên ngôi”

Thị trường năng lượng thế giới 2023 cho thấy sự năng động gồm những thay đổi, thách thức và cơ hội. Từ các công nghệ mới nổi đến những ảnh hưởng địa chính trị.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động