Bài 3: Đột phá kiện toàn bộ máy

Đội ngũ cán bộ, viên chức của Bộ Công Thương càng ngày được nâng cao

Tổ chức bộ máy kịp thời, đúng tiến độ

Hưởng ứng những quan điểm của Đảng và Nhà nước về CCHC, thực hiện chủ trương xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo, Bộ Công Thương ngay từ đầu nhiệm kì Chính phủ mới đã xác định, một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất là công tác cải cách thể chế, cơ cấu bộ máy. Tuy nhiên, là Bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó có những ngành rất quan trọng vì vậy việc sắp xếp, tổ chức lại bộ máy của Bộ Công Thương rất phức tạp, khó khăn.

Nhận thức được khó khăn, thách thức, lãnh đạo Bộ với sự chủ động, quyết liệt đã thực hiện chỉ đạo tái cơ cấu bộ máy theo hướng tập trung phân công một đơn vị đảm nhiệm, một đơn vị phụ trách nhiều lĩnh vực nhưng tránh chồng chéo, trùng lắp nhằm nâng cao năng lực tham mưu của các đơn vị, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý, phù hợp với quy định pháp luật trong từng giai đoạn, vận hành và động hiệu lực, hiệu quả. Theo hướng đó, Bộ Công Thương đã triển khai sắp xếp tổ chức bộ máy kịp thời, đúng tiến độ, không làm gián đoạn công việc chỉ đạo điều hành của Bộ và các đơn vị trực thuộc; chức năng, nhiệm vụ được điều chỉnh, bổ sung theo hướng toàn diện hơn, rõ ràng hơn, bảm sát yêu cầu thực tiễn hơn.

Trong nhiệm kỳ Chính phủ khóa 2011-2016, ngay từ những năm 2011, Bộ Công Thương đã triển khai xây dựng dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 189/2007/NĐ-CP ngày 27/12/2007 CP của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công Thương để báo cáo Ban cán sự đảng, lãnh đạo Bộ xem xét trình Chính phủ ban hành tại Nghị định số 95/2012/NĐ-CP ngày 12 tháng 11 năm 2012 của Chính phủ. Theo Nghị định 95, Bộ Công Thương có 30 Vụ, Tổng cục, Cục, Thanh tra Bộ, Văn phòng Bộ và 5 đơn vị sự nghiệp phục vụ chức năng quản lý nhà nước của Bộ, giảm 1 đầu mối so với cơ cấu tổ chức cũ.

Bước sang nhiệm kỳ Chính phủ khóa mới (2016-2021), đặc biệt là thực hiện chủ trương CCHC, tinh gọn tổ chức bộ máy của Đảng và Nhà nước, nhất là sau khi có Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII về một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, ngay từ giữa năm 2016, vụ Tổ chức cán bộ đã phối hợp với các đơn vị xây dựng và báo cáo Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ trình Chính phủ ban hành Nghị định số 98/2017/NĐ-CP ngày 18/8/2017 quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Công Thương.

Theo đó, Bộ Công Thương đã cắt giảm số đơn vị đầu mối, từ 35 đơn vị (30 đơn vị hành chính, 5 đơn vị sự nghiệp) xuống còn 30 đơn vị (26 đơn vị hành chính, 4 đơn vị sự nghiệp); số lượng phòng giảm từ 197 phòng xuống còn 125 phòng (giảm 72 phòng). Trong quá trình rà soát lại cơ cấu tổ chức của các đơn vị, Bộ Công Thương tiếp tục cắt giảm thêm 2 phòng của Thanh tra Bộ. Đặc biệt, trong cơ cấu tổ chức Bộ Công Thương hiện chỉ có duy nhất một đơn vị cấp tổng cục là Tổng cục QLTT được thành lập và hoạt động theo Quyết định số 34/2018/QĐ-TTg. Đến nay, Tổng cục QLTT đã sắp xếp giảm được 235 Đội QLTT cấp huyện, và đang hướng tới thành lập 19 Cục QLTT liên tỉnh trên cơ sở sáp nhập, hợp nhất 38 Cục QLTT cấp tỉnh để giảm 19 Cục QLTT cấp tỉnh.

Trong năm 2019, Bộ Công Thương đã giải thể 2 đơn vị là Tổ tư vấn cho Bộ trưởng Bộ Công Thương về việc thực hiện chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước của Bộ Công Thương; Văn phòng Chương trình Kỹ thuật - Kinh tế về Tự động hóa và Công nghệ vật liệu đặt tại Vụ Khoa học và Công nghệ. Điều chỉnh chức năng nhiệm vụ giữa Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Văn phòng Bộ theo hướng chuyển nhiệm vụ chuyên trách về công nghệ thông tin của Bộ Công Thương từ Văn phòng Bộ sang Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số thực hiện. Phối hợp Vụ Tài chính và đổi mới doanh nghiệp chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại các doanh nghiệp thuộc Bộ sang Ủy ban Quản lý vốn nhà nước (SCIC) (năm 2019 đã chuyển giao 2 doanh nghiệp là Tổng công ty Thép Việt Nam và Công ty Cổ phần Giao nhận kho vận ngoại thương Vietrans).

Công tác sắp xếp, tinh giản bộ máy tại Bộ Công Thương không chỉ là gộp lại để giảm bớt đầu mối, Bộ Công Thương còn rất cầu thị, bám sát thực tế thành lập Cục Phòng vệ thương mại; Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng trên cơ sở Cục Quản lý cạnh tranh cũ để đảm nhiệm những công việc nặng nề của hội nhập kinh tế. Đến nay, bộ máy mới của Bộ Công Thương đã đi vào hoạt động ổn định và được nhận định là có nhiều ưu việt, công việc thống nhất một đầu mối, không bị trùng lặp. Thành công này, như Bộ trưởng Trần Tuấn Anh từng chia sẻ đó là nếu người đứng đầu không quyết liệt bằng những kế hoạch cụ thể gắn với việc tổ chức phân công, phân cấp, giao trách nhiệm, đôn đốc, kiểm tra thì dễ dẫn đến tình trạng lơi lỏng và cuối cùng là không đạt được mục tiêu.

Thực hiện đồng bộ tinh giản biên chế

Song song với tinh giản bộ máy hành chính trong bối cảnh cắt giảm hàng trăm điều kiện kinh doanh, Bộ Công Thương đồng thời thực hiện quyết liệt công tác tinh giản biên chế theo yêu cầu của Quốc hội. Mục tiêu tinh giản biên chế của Bộ Công Thương là nhằm đánh giá, phân loại, đưa ra khỏi biên chế những cán bộ, công chức, viên chức và người lao động dôi dư, không đáp ứng được yêu cầu công việc, không hoàn thành nhiệm vụ.

Trên tinh thần đó, giai đoạn 2015 - 2021, Bộ Công Thương đề ra mục tiêu, tỷ lệ tinh giản biên chế khối cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ tối thiểu giảm 10% biên chế được giao năm 2015; tỷ lệ tinh giản biên chế hàng năm tối thiểu giảm trung bình từ 1,5 đến 2% biên chế được giao năm 2015. Đảm bảo nguyên tắc nghiêm túc thực hiện tỷ lệ tinh giản, đảm bảo giảm tối thiểu 10% trở lên đối với biên chế công chức, biên chế viên chức và lao động hợp đồng theo Nghị định số 68/2000/NĐ-CP so với biên chế được giao năm 2015.

Công tác quản lý, sử dụng biên chế công chức, viên chức cũng được Bộ Công Thương đặc biệt quan tâm, triển khai theo quy định về quản lý, sử dụng biên chế từ khâu chỉ đạo, hướng dẫn đến tổ chức thực hiện góp phần làm tốt công tác quản lý đội ngũ công chức; đảm bảo thống nhất giữa quản lý biên chế với tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, viên chức của ngành. Bộ quản lý biên chế đảm bảo nguyên tắc số lượng công chức không vượt quá biên chế được giao, đồng thời tuyển dụng không quá 50% số cán bộ, công chức, viên chức đưa ra khỏi biên chế trong năm.

Kết quả, về biên chế hành chính, năm 2015 Bộ Công Thương được giao là 1.281 thì đến năm 2019 còn 6.703, giảm 1,9% so với biên chế được giao năm 2018. Tính đến cuối năm 2019, Bộ Công Thương có 7 đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ 100% kinh phí chi thường xuyên; số lượng người làm việc năm 2018 của Bộ Công Thương được Bộ Nội vụ giao đã giảm xuống còn 9.334 chỉ tiêu so với chi tiêu được giao năm 2017 (tương đương giảm 39,5%), số lượng người làm việc năm 2019 được giao là 9.160 người giảm 1,8% so với chỉ tiêu được giao năm 2018. Tính từ thời điểm 30/4/2015 đến ngày 31/12/2019, Bộ Công Thương đã thực hiện tinh giản biên chế theo Nghị định 108/2014/NĐ-CP và Nghị định 113/2018/NĐ-CP đối với 804 người.