Bài 3: Định hướng ngành công nghiệp sâm Ngọc Linh theo hướng nào?

Sâm Ngọc Linh chủ yếu mới dừng ở chế biến thô

Mặc dù sâm Ngọc Linh là loại cây quý hiếm có giá trị kinh tế cao, tuy nhiên tại tỉnh Quảng Nam, hiện việc sản xuất, bảo quản, chế biến sâm Ngọc Linh còn hạn chế.

Các sản phẩm từ sâm chưa đa dạng hóa và mới chỉ dừng lại ở chế biến thô khiến giá trị gia tăng chưa cao. Các sản phẩm trên thị trường hiện nay chủ yếu là sơ chế, chế biến theo phương pháp truyền thống như: Ngâm rượu, ngâm mật ong, sấy khô để tiêu thụ…

Các sản phẩm Sâm trên thị trường hiện nay chủ yếu là sơ chế, chế biến theo phương pháp truyền thống

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất gắn với chế biến các sản phẩm sâm còn hạn chế, doanh nghiệp ít quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, dụng cụ chế biến, bảo quản, chưa phát huy hết công dụng, giá trị của cây sâm Ngọc Linh.

Ông Trần Út - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam tỉnh Quảng Nam cho rằng, nói tới ngành công nghiệp sâm Ngọc Linh thì phải đảm bảo được 2 mặt chính: tạo ra lượng hàng hóa lớn (nghĩa là phải phát triển vùng nguyên liệu) và tạo ra cơ sở chế biến gắn với xây dựng thương hiệu chuỗi giá trị. Ông cũng thừa nhận rào cản trong mở rộng diện tích trồng sâm nằm ở khâu giống, còn với chế biến thì thiếu nguyên liệu đầu vào. Chính vì thế, để sâm Ngọc Linh phát triển xứng đáng với sản phẩm thương hiệu quốc gia thì không thể chỉ dừng lại ở thị trường bán thô mà bắt buộc phải tham gia liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.

Thúc đẩy công nghiệp chế biến sâu

Hiện nay, một số doanh nghiệp tại tỉnh Quảng Nam bước đầu hình thành được chuỗi sản xuất từ trồng, thu hoạch, chế biến và phân phối sản phẩm đối với Sâm Ngọc Linh.

Đơn cử, Công ty TNHH Sâm Sâm đã đầu tư nhà máy chế biến sản phẩm trong khu công nghiệp chế biến khoảng 10 sản phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe dưới dạng viên nang, ngâm rượu, mật ong có nguồn gốc từ sâm Ngọc Linh, như: Saphraton, Savigout, Savitim, Sapentol... đã được Cục An toàn thực phẩm Bộ Y tế cấp phép. Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong nghiên cứu và áp dụng thành công phương pháp nhân giống vô tính với năng lực sản xuất 1 triệu cây giống/ năm, mục tiêu đến năm 2030 đạt năng suất 5 triệu cây giống/năm, đáp ứng nguồn cung cho chiến lược phát triển ngành công nghiệp sâm quốc gia.

Quy trình nuôi cấy mô sâm Ngọc Linh của Công ty TNHH Sâm Sâm. Ảnh: Công ty Sâm Sâm

Theo đại diện công ty TNHH Sâm Sâm, những sản phẩm chức năng từ sâm của công ty được nghiên cứu chuyên sâu, đã đánh giá tác dụng tiền lâm sàng. Trong đó, sản phẩm Saphaton viên nang mềm có tác dụng bồi bổ sức khỏe, sản phẩm Sapentol hỗ trợ điều trị tiểu đường, sản phẩm Savitim hỗ trợ chức năng tim mạch, sản phẩm Savigoul hỗ trợ người bệnh gout hay viên ngậm Savina giảm ho.

Đại diện Công ty TNHH Sâm Sâm cho rằng, cần có nhìn nhận đúng đắn để nâng tầm sản phẩm sâm Ngọc Linh lên đúng với giá trị của nó. Phải kêu gọi sự tham gia của các doanh nghiệp vào việc sản xuất, chế biến sâm Ngọc Linh với quy mô lớn, chuyên nghiệp hơn. “Không dừng lại ở việc sản xuất thô, chúng ta cần nghiên cứu, chế biến sâu thành phẩm, kết hợp với các dược liệu quý khác để tăng tối đa giá trị và các tính năng của sâm Ngọc Linh”, vị này đề xuất.

Về định hướng phát triển sâm Ngọc Linh, Ông Trần Út - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Nam cho hay hiện Quảng Nam chú trọng vào công tác chế biến sâm, xây dựng sâm Ngọc Linh thành một ngành công nghiệp hiện đại để tạo nhiều sản phẩm có giá trị lớn. Đồng thời, nhân rộng diện tích sản xuất, phát triển thị trường đầu ra sản phẩm, xứng tầm với thương hiệu “Sản phẩm Quốc gia”.

Phải hướng phát triển sâm Ngọc Linh thành một ngành công nghiệp hiện đại để tạo nhiều sản phẩm có giá trị lớn. Ảnh: T.L

Ông Hồ Quang Bửu - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam nhấn mạnh: “Cần phải tuyên truyền hơn nữa để người dân bảo vệ nguồn gen gốc, bảo vệ nguồn giống sâm Ngọc Linh đảm bảo chất lượng; qua đó đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm không chỉ trong nước mà còn phải hướng tới xuất khẩu. Đồng thời, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển sản phẩm sâm theo hướng chế biến sâu để xuất khẩu”.

Bài 4: Kỳ vọng “sâm Ngọc Linh - Thương hiệu quốc gia” mở ra hành trình mới