Bạc Liêu chủ động tiêu thụ hàng hóa vùng dân tộc thiểu số

Tập trung cải tạo chợ và nâng cao chất lượng thương mại ở vùng dân tộc

Bạc Liêu là tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long. Theo thống kê của Ban Dân tộc và Tôn giáo tỉnh, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn Bạc Liêu chiếm tỷ lệ 9,2% dân số toàn tỉnh; trong đó, đồng bào dân tộc Khmer là 76.146 người, chiếm 7,58%; dân tộc Hoa có 23.020 người, chiếm 1,6%; và các dân tộc khác có 300 người, chiếm 0,02%. Đồng bào dân tộc thiểu số của tỉnh đa số sống bằng nghề nông và sinh sống đan xen.

Theo thống kê, Bạc Liêu có 14 xã thuộc khu vực I và II vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong giai đoạn 2021 - 2025. Trong đó, 13 xã, phường, thị trấn đã có chợ, còn 1 xã chưa có chợ (Lộc Ninh). Hầu hết các chợ này đều phục vụ cộng đồng dân cư hỗn hợp giữa người Kinh và các dân tộc thiểu số như Khmer, Hoa... Tuy nhiên, hiện tại chưa có chợ riêng biệt dành cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo Sở Công Thương Bạc Liêu, nhằm cải thiện hạ tầng thương mại, tỉnh đã chủ động đầu tư, cải tạo và nâng cấp nhiều chợ có đông đồng bào dân tộc sinh sống. Điển hình như chợ Hưng Hội (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi) - một chợ hạng 3 được nâng cấp hạ tầng về phòng cháy chữa cháy, hệ thống điện nước, vệ sinh môi trường, có ban quản lý chợ và quy định hoạt động rõ ràng. Hay như chợ Long Điền (xã Long Điền, huyện Đông Hải) được xây mới với diện tích hơn 1.200m², bố trí 22 kiốt và 40 sạp hàng cố định.

Tuy vậy, hệ thống chợ tại một số vùng nông thôn, nhất là vùng sâu, vùng xa, vẫn còn lạc hậu, thiếu đầu tư đồng bộ. Cơ sở vật chất nhiều chợ xuống cấp, hình thức buôn bán manh mún, không đảm bảo vệ sinh môi trường và an toàn giao thông. Các chợ tạm mọc lên lấn chiếm lòng lề đường, thiếu quy hoạch, gây mất mỹ quan và tiềm ẩn nhiều rủi ro về an ninh trật tự. Ngoài ra, khó khăn về ngân sách, thiếu quỹ đất và sự phối hợp giữa các ngành, địa phương trong việc mời gọi đầu tư cũng đang là rào cản lớn trong việc phát triển hệ thống chợ phục vụ cho đồng bào dân tộc thiểu số.

Song song với cải tạo hạ tầng chợ, tỉnh Bạc Liêu đã chú trọng đẩy mạnh các chương trình xúc tiến thương mại nhằm hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó, nhiều doanh nghiệp địa phương được mời tham gia hội chợ, hội nghị kết nối cung cầu trong và ngoài tỉnh. Sản phẩm đặc trưng và OCOP như tôm khô, chả lụa, chả gân, các loại muối đặc sản, tôm thẻ đông lạnh, tổ yến sấy khô… đã được giới thiệu đến nhiều kênh phân phối mới thông qua các sự kiện thương mại và qua Sàn giao dịch thương mại điện tử tỉnh Bạc Liêu.

Các chương trình tiêu biểu có thể kể đến như Hội chợ triển lãm chuyên ngành Cà phê và sản phẩm OCOP năm 2025 tại Đắk Lắk; Hội chợ thương mại quốc tế Việt Nam lần thứ 34 tổ chức tại Hà Nội; Triển lãm quốc tế ngành Lương thực - Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh lần thứ IV (HCMC FOODEX 2025); Hội chợ công nghiệp - thương mại, sản phẩm OCOP và đặc sản vùng miền tỉnh Tây Ninh năm 2025… Tại các sự kiện này, nhiều sản phẩm đặc trưng như bánh đậu xanh Hương Sen, chả gân Nam Á, nước cốt nhàu, rượu trái giác... đã gây được ấn tượng với khách tham quan và nhà phân phối trong, ngoài nước.

Tiếp nối những thành công đã đạt được, trong những tháng cuối năm, Sở Công Thương tỉnh tiếp tục lên kế hoạch hỗ trợ các doanh nghiệp, chủ thể tham gia loạt hội chợ quy mô khu vực và toàn quốc. Dự kiến các đơn vị sẽ góp mặt tại Hội chợ hàng Việt Đà Nẵng 2025 - Tôn vinh sản phẩm OCOP (từ ngày 11 - 16/6/2025); Hội chợ sản phẩm OCOP đặc sản vùng miền Hậu Giang (từ ngày 1 - 8/7/2025); và Hội chợ triển lãm hàng công nghiệp nông thôn tiêu biểu khu vực phía Nam thuộc Chương trình khuyến công quốc gia, diễn ra tại tỉnh Long An trong quý III/2025.

Nhờ sự hỗ trợ tích cực của chính quyền và các ngành chức năng của địa phương, nhất là ngành Công Thương, nhiều sản phẩm của các doanh nghiệp, hộ dân trong tỉnh được người tiêu dùng biết đến, lựa chọn mua làm quà biếu, tặng vào các dịp lễ, tết. Sức mua tiêu dùng tăng nên các cơ sở bán hàng cũng tăng cường nguồn nguyên liệu để chế biến cung cấp cho thị trường được kịp thời.

Nhiều giải pháp cho giai đoạn mới

Mặc dù vậy, phần lớn sản phẩm do đồng bào dân tộc làm ra vẫn còn mang tính tự sản, tự tiêu, bán tại chỗ hoặc trao đổi nhỏ lẻ trong các chợ địa phương. Chủ yếu là các loại nông sản như thủy sản, lúa, rau màu, gia súc, gia cầm… Việc chưa có mô hình sản xuất hàng hóa chuyên nghiệp và ổn định khiến việc đưa sản phẩm đến thị trường rộng lớn hơn còn nhiều trở ngại.

Trong định hướng giai đoạn 2026-2030, Sở Công Thương Bạc Liêu đề xuất một số giải pháp trọng tâm: Hỗ trợ kinh phí xây dựng mới chợ tại các xã chưa có, cải tạo mạng lưới chợ hiện có theo hướng văn minh, hiện đại, đặc biệt ưu tiên vùng có nhiều đồng bào dân tộc sinh sống. Đồng thời, tiếp tục tổ chức xúc tiến thương mại cho sản phẩm đặc trưng, khuyến khích ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất để nâng cao giá trị, thân thiện môi trường và hướng đến xuất khẩu bền vững.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đặt mục tiêu nâng cao năng lực quản lý chợ và chất lượng hàng hóa thông qua đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ và tuyên truyền đến các cơ sở kinh doanh về quy định an toàn thực phẩm, chất lượng hàng hóa, tiêu chuẩn môi trường...

Bài toán đầu ra cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Bạc Liêu không chỉ là câu chuyện thị trường, mà còn là chiến lược nâng tầm thương mại nông thôn, thu hẹp khoảng cách giữa thành thị và vùng sâu, vùng xa. Sự chủ động, đồng bộ trong phát triển hạ tầng chợ và xúc tiến thương mại đang mở ra những kỳ vọng mới, giúp đồng bào dân tộc thiểu số tại Bạc Liêu từng bước cải thiện sinh kế, nâng cao đời sống và phát triển bền vững cùng cộng đồng.