Việt Nam từng có đặc khu kinh tế tồn tại 12 năm

Ngày 30/5/1979, Quốc hội ra nghị quyết riêng về việc thành lập đặc khu kinh tế Vũng Tàu - Côn Đảo trực thuộc Trung ương. Theo nghị quyết này, đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo gồm có thị xã Vũng Tàu, xã Long Sơn thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Nai và huyện Côn Đảo thuộc tỉnh Hậu Giang.

Thành phố Vũng Tàu - một phần của đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo xưa. Ảnh: reatimes.vn

Trước đó, ngày 28/5/1979, thay mặt Hội đồng Chính phủ, ông Vũ Tuân, Bộ trưởng Phủ Thủ tướng đã trình bày tờ trình về việc này, trong đó nhấn mạnh tới việc xây dựng một đặc khu để “phục vụ phát triển ngành công nghiệp dầu mỏ và khí đốt”.

Tờ trình cho hay bộ máy tổ chức và biên chế của đặc khu áp dụng theo các luật lệ hiện hành có kết hợp với tính chất đặc điểm của một khu công nghiệp và dịch vụ dầu khí, bao gồm các cơ quan chuyên môn của ủy ban nhân dân và một số công ty thuộc các ngành Trung ương và của đặc khu.

“Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo có nhiệm vụ chính là phục vụ tốt công tác tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu mỏ và khí đốt ở thềm lục địa miền Nam nước ta, đồng thời kết hợp với nhiệm vụ bảo đảm an ninh, quốc phòng, phát triển công nghiệp đánh cá, du lịch và các yêu cầu kinh tế, xã hội khác trong đặc khu”, tờ trình có đoạn viết.

Huyện Côn Đảo giờ đã khang trang, đời sống nhân dân phát triển hơn. Ảnh: UBND huyện Côn Đảo

Theo đó, đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo được Đảng và Chính phủ giao cho 4 nhiệm vụ chính gồm: Đảm bảo tổ chức thực hiện nhiệm vụ trung tâm về công tác dịch vụ phục vụ kế hoạch tìm kiếm, thăm dò, chuẩn bị khai thác dầu và khí ở thềm lục địa phía Nam nước ta. Phát triển công nghiệp hải sản, tận dụng điều kiện tự nhiên của địa phương tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ đánh bắt, chế biến, nuôi trồng các loại hải sản phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu.

Đảm bảo các hoạt động kinh doanh phục vụ và phát triển du lịch, nghỉ mát, tắm biển cho khách nước ngoài và nhân dân trong nước. Đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ về chính trị, an ninh, quốc phòng, ngoại vụ, kinh tế, văn hoá, xã hội…

Khi mới thành lập, đặc khu chỉ có 5 phường, 1 xã (Long Sơn) và 1 huyện (Côn Đảo). Đến năm 1986, chia từ 5 phường thành 11 phường.

Ông Trần Văn Khánh, nguyên Phó Bí thư Đặc khu cho biết, đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo là để làm dịch vụ, phục vụ thăm dò và khai thác dầu khí. Đặc khu chưa thực sự thành công do còn có nhiều nguyên nhân, như việc chưa có đất làm vành đai thực phẩm, điện, nước; chưa có cơ chế riêng; năng lực cán bộ chưa phù hợp, cơ chế hành chính bao cấp vẫn dùng cho đặc khu…

Đặc khu Vũng Tàu - Côn Đảo tồn tại được 12 năm, đến năm 1991, đặc khu này được giải tán để thành lập tỉnh mới Bà Rịa - Vũng Tàu cho tới ngày nay.