Hợp tác công - tư trong quản lý rác thải nhựa: 4 nhiệm vụ trọng tâm đã đạt được

4 nhiệm vụ trọng tâm đã đạt được

Cách đây 2 năm, Bộ Tài nguyên và Môi trường và 3 doanh nghiệp: Dow Việt Nam, Tập đoàn SCG, Unilever Việt Nam đã tiên phong đề xuất sáng kiến Hợp tác công tư xây dựng kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa (gọi là Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa), nhằm chung tay hành động để giải quyết vấn đề rác thải nhựa, thông qua việc đưa rác thải nhựa vào kinh tế tuần hoàn, quản lý vòng đời sản phẩm, tiếp cận các nguồn nguyên liệu bền vững, nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo trên quy mô toàn quốc.

Các diễn giả tham gia hội thảo

Mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, nhưng 2 năm qua, Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa đã triển khai các hoạt động thiết thực bám sát 4 nhiệm vụ trọng tâm và đạt được những thành quả tích cực.

Thứ nhất, đã phân loại và thu gom được hơn 9.000 tấn rác tái chế, trong đó có 6.520 tấn rác thải nhựa. Các dự án đồng thời trực tiếp hỗ trợ hơn 1.200 lao động là đối tượng lao động nữ, người yếu thế, lao động tự do, người khuyết tật, giúp họ tăng cường đảm bảo vệ sinh và an toàn trong quá trình thu gom, tạo thêm thu nhập và ổn định cuộc sống.

Thứ hai, nhiều chương trình hành động phối hợp với các đối tác đã được thực hiện, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và thói quen của người dân đối với rác thải nhựa. Hoạt động phân loại, thu gom rác thải nhựa được tuyên truyền trực tiếp đến 18 phường xã, 41.400 hộ gia đình tại Hà Nội. Các hoạt động giáo dục học sinh và hướng dẫn thu gom rác thải được tiến hành tại 32 trường học, tiếp cận hơn 15.000 học sinh tại Hà Nội và hơn 1.300 học sinh tại Bà Rịa - Vũng Tàu. Chiến dịch “Hãy làm sạch bờ biển” thu hút sự tham gia của hàng ngàn sinh viên, tình nguyện viên nhằm tuyên truyền, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường, không xả rác bừa bãi và cùng chung tay hành động bảo vệ môi trường biển. Hơn 50 cơ quan bộ ngành cũng tích cực truyền thông, lan tỏa cho dự án bằng việc sử dụng 1.700 thùng rác đặc biệt sản xuất từ 30 tấn rác thải nhựa tái chế, có chức năng phân loại rác tại nguồn. Tổng thể, các dự án đạt hơn 12 triệu lượt tiếp cận thông qua chiến dịch truyền thông đại chúng.

Thứ ba, công nghệ và giải pháp khoa học từ các quốc gia tiên tiến liên tục được thành viên Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa nghiên cứu và ứng dụng, với mục tiêu hỗ trợ ngành công nghiệp sản xuất bao bì và hạt nhựa tái chế, như biến rác thải nhựa thành vật liệu có ích trong xây dựng đường giao thông, thay thế từ 8 -10% nhựa đường trong công trình “Đường nhựa tái chế”, sản xuất bao bì có thể tái chế…

Thứ 4, đối thoại, xây dựng chính sách hỗ trợ thúc đẩy kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa.

Phát biểu tại hội thảo, ông Phan Tuấn Hùng - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài Nguyên và Môi trường – nhấn mạnh: “Việc thành lập và phát triển Tổ công tác Hợp tác công - tư tạo nên sức mạnh tổng hợp, thiết lập một mô hình hợp tác và cùng nhau giải quyết vấn đề rác thải nhựa hiện nay tại Việt Nam. Đây là diễn đàn để khối công và khối tư cùng trao đổi các sáng kiến mang tính thực tiễn cao; đồng thời giúp Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường nắm bắt được các vướng mắc, khó khăn mà khối tư đang gặp phải để hỗ trợ và có điều chỉnh chính sách phù hợp”.

Cùng hành động xây dựng kinh tế tuần hoàn

Dưới góc độ doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Bích Vân - Chủ tịch Unilever Việt Nam – chia sẻ: “Hợp tác công – tư quản lý rác thải nhựa là giải pháp cấp thiết và mang tính thực tiễn cao trong việc thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa tại Việt Nam, hướng đến một Việt Nam không rác thải nhựa ngoài môi trường, từ đó góp phần hiện thực hóa cam kết đưa mức phát thải ròng về 0’vào giữa thế kỷ của Chính phủ tại Hội nghị COP26 ”.

Lãnh đạo Unilever Việt Nam cũng cho biết, sẽ cố gắng khai thác những lợi thế của mình nhằm đóng góp vào việc xây dựng kinh tế tuần hoàn của Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa, đó là các nhãn hàng sẽ thực hiện chương trình phát triển bền vững một cách nhanh chóng, triệt để nhất; bên cạnh đó đưa công nghệ phát triển bền vững và đổi mới vào chương trình phát triển sản phẩm; đồng thời hợp tác cùng mạng lưới đối tác để đưa các cam kết được đi sâu, rộng hơn vào cộng đồng, xã hội.

Từ những bước tiến lạc quan trong 2 năm qua, Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa tiếp tục đề ra lộ trình trong những năm tới, hướng đến một Việt Nam không rác thải nhựa ngoài môi trường, đó là: Giáo dục thay đổi hành vi; phân loại rác tại nguồn; công nghệ và sáng kiến trong tái chế; đối thoại và chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tuần hoàn.

Ông Ekkasit Lakkananithiphan - Tổng giám đốc Dow Việt Nam – khẳng định: “Tại Dow, chúng tôi có trách nhiệm và cơ hội để tiên phong trong việc giải quyết những thách thức toàn cầu. Chúng tôi rất vui mừng khi thấy ngày càng nhiều các bên liên quan cùng chung tay thúc đẩy kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam. Là công ty khoa học vật liệu và cung cấp giải pháp, chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với các tổ chức liên quan để loại bỏ rác thải nhựa ra khỏi môi trường, phát minh giải pháp khoa học - công nghệ để trực tiếp giải quyết cả vấn đề biến đổi khí hậu và rác thải nhựa”.

Giám đốc thương mại Công ty TNHH Hoá dầu Long Sơn trực thuộc SCG - ông Thanapat Kaweetraiphop – cũng chia sẻ: “Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa đã làm việc để tìm ra giải pháp cho các dự án thí điểm liên quan đến quản lý rác thải nhựa tại Hà Nội, Cần Thơ, Bà Rịa - Vũng Tàu, phù hợp với bối cảnh từng địa phương và có thể duy trì lâu dài. Để mở rộng khuôn khổ và quy mô sang những lĩnh vực khác, chúng ta cần sự hỗ trợ, hợp tác liên tục từ các cấp chính phủ và đối tác trong chuỗi quản lý rác thải nhựa để xây dựng kinh tế tuần hoàn phát triển bền vững”.

Tại hội thảo, Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa đã vui mừng chào đón 24 thành viên mới gia nhập ngoài 4 thành viên sáng lập ban đầu. Với thành phần đa dạng từ chính quyền địa phương, các công ty nhựa tái chế, trường học, tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp có cam kết cao về phát triển bền vững, chắc chắn Hợp tác công - tư quản lý rác thải nhựa sẽ lan tỏa mạnh mẽ những thành tựu và nỗ lực bước đầu trong hai năm qua; hứa hẹn mang đến nhiều thay đổi bước ngoặt cho tiến trình xây dựng kinh tế tuần hoàn trong quản lý rác thải nhựa tại Việt Nam.