APEC 2023: Các Bộ trưởng thương mại CPTPP sẵn sàng tiếp nhận thêm các thành viên mới
Ngày 15/11, bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC 2023 tại San Francisco, cuộc họp của các Bộ trưởng thương mại Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đã được tổ chức và các nước thành viên đã thống nhất sẵn sàng tiếp nhận các thành viên mới nếu họ có thể đáp ứng các tiêu chuẩn của khối.
Hội nghị các Bộ trưởng thương mại CPTPP được tổ chức ngay sau các cuộc đàm phán thương mại về sáng kiến Khung kinh tế Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (IPEF). CPTPP là sự kế thừa của Hiệp định thương mại tự do Đối tác xuyên Thái Bình Dương mà cựu Tổng thống Donald Trump đã rút Mỹ ra khỏi hiệp định ngay khi nhậm chức vào năm 2017.
Cuộc họp CPTPP bên lề hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo APEC là cuộc họp cấp bộ trưởng đầu tiên bao gồm thành viên mới là Anh, quốc gia đã ký kết nghị định thư gia nhập khối thương mại vào tháng 7 vừa qua. Tuyên bố chung của các Bộ trưởng CPTPP khẳng định rằng CPTPP sẵn sàng đón nhận các đơn xin gia nhập của các nền kinh tế sẵn sàng đáp ứng các tiêu chuẩn cao của hiệp định và thể hiện khuôn mẫu tuân thủ các cam kết thương mại.
Tuyên bố không đề cập đến đơn xin gia nhập khối của Trung Quốc cũng như đơn xin gia nhập khối của Đài Loan (Trung Quốc), Costa Rica và Ecuador. Các quyết định gia nhập phụ thuộc vào sự đồng thuận và kể từ tháng 7, các Bộ trưởng CPTPP đã "thu thập thông tin về việc liệu các nền kinh tế tham gia có thể đáp ứng các tiêu chuẩn cao của CPTPP hay không".
Thông tin được thu thập cho đến nay “sẽ không ảnh hưởng đến bất kỳ quy trình, kết quả, quyết định và/hoặc hành động nào được thực hiện bởi các thành viên CPTPP”, đồng thời cho biết thêm rằng khối sẽ áp dụng các bài học kinh nghiệm khi Anh gia nhập.
Các thành viên CPTPP hiện tại là Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Vương quốc Anh và Việt Nam. Hầu hết các thành viên này cũng đồng thời tham gia cả APEC và IPEF. Tại hội nghị này, các Bên tái khẳng định cam kết đảm bảo Hiệp định CPTPP năng động và sống động và vẫn là “tiêu chuẩn vàng” cho các hiệp định thương mại.
Sau thành công của quá trình gia nhập CPTPP của Vương quốc Anh, trọng tâm bây giờ chuyển sang hoàn tất các thủ tục trong nước tương ứng của các thành viên để Nghị định về việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP có hiệu lực kịp thời. Các Bộ trưởng đã thông qua Điều khoản tham chiếu cho đánh giá chung CPTPP, sẽ hỗ trợ tận dụng tối đa CPTPP và cải thiện việc áp dụng Hiệp định, đặc biệt là ở cấp độ vi mô, doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như xem xét các kết quả thương mại hỗ trợ phụ nữ và trao quyền kinh tế cho người dân bản địa và thực hành môi trường bền vững.
Quá trình đánh giá chung sẽ được tiến hành vào năm 2024 và sẽ tính đến công việc của tất cả các ủy ban, các nhóm công tác và bất kỳ cơ quan trực thuộc nào khác được thành lập theo Hiệp định; diễn biến liên quan trên các diễn đàn quốc tế; và ý kiến đóng góp từ các cá nhân hoặc nhóm phi chính phủ, nếu phù hợp.
Các Bộ trưởng tái khẳng định CPTPP mở cửa cho các yêu cầu gia nhập của các nền kinh tế sẵn sàng đáp ứng các tiêu chuẩn cao của Hiệp định và thể hiện được khuôn mẫu tuân thủ các quy định thương mại và các quyết định đó phụ thuộc vào việc các thành viên đạt được sự đồng thuận, để lợi ích cho thành viên có thể tiếp tục tăng lên thông qua quá trình gia nhập.
Các Bộ trưởng lưu ý rằng kể từ Hội đồng CPTPP gần đây nhất vào tháng 7/2023, các thành viên đã tập hợp thông tin về liệu các nền kinh tế tham gia có thể đáp ứng các tiêu chuẩn cao của CPTPP hay không và liệu họ có một mô hình đã được chứng minh về việc tuân thủ các cam kết thương mại. Đồng thời, các Bộ trưởng tái khẳng định thông tin được thu thập cho đến nay sẽ không ảnh hưởng tới bất kỳ quá trình, kết quả, quyết định và/hoặc hành động nào được thực hiện bởi các thành viên CPTPP, bao gồm cả việc bắt đầu quá trình gia nhập của một nền kinh tế có nguyện vọng.
Thành viên sẽ tiếp tục công việc này và phát triển một quy trình hiệu quả cho việc gia nhập trong tương lai, công bằng, chất lượng cao, hấp dẫn đối với các nền kinh tế đầy tham vọng và được tiếp thu từ những bài học kinh nghiệm từ việc gia nhập của Anh. Các Bộ trưởng lưu ý tầm quan trọng của việc cùng nhau tiến tới các quá trình gia nhập theo cách phản ánh lợi ích của tất cả các thành viên và duy trì các tiêu chuẩn cao của thỏa thuận.