Áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn ‘đè nặng’ trên vai doanh nghiệp

Hơn 76.700 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn

Số liệu mới nhất Công ty Chứng khoán VNDirect công bố cho thấy, sau khi hạ nhiệt nhẹ trong quý 3/2024, áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp sẽ tăng mạnh trở lại trong quý 4/2024. Theo đó, sẽ có khoảng hơn 76.700 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong quý 4, tăng 99,1% so với quý trước.

Trước đó, trong quý 3/2024, nhóm bất động sản là nhóm có tỷ trọng lớn nhất, chiếm 35,8% tổng giá trị trái phiếu đáo hạn; đứng thứ hai là nhóm sản xuất chiếm tỷ trọng 34,2% tổng giá trị đáo hạn.

Cũng trong quý 3, nhóm ngân hàng đã tích cực mua lại những trái phiếu có thời hạn đáo hạn còn lại dưới 1 năm, cùng với đó là tích cực phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài nhằm giảm tỷ lệ vốn huy động ngắn hạn và tăng tỷ lệ vốn huy động dài hạn.

Cụ thể, các tổ chức phát hành đã mua lại nhiều nhất trái phiếu doanh nghiệp riêng rẻ trước hạn trong quý 3/2024, bao gồm: Ngân hàng TMCP Phương Đông đã mua lại 11.700 tỷ đồng; Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam đã mua lại 10.250 tỷ đồng; Ngân hàng TMCP Kỹ Thương đã mua lại hơn 9.000 tỷ đồng; Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng đã mua lại 4.500 tỷ đồng…

“Chúng tôi ước tính sẽ có khoảng hơn 40.000 tỷ đồng trái phiếu đang lưu hành của nhóm ngân hàng sẽ chuyển từ thời gian đáo hạn còn lại từ trên 1 năm xuống dưới 1 năm, do đó nhiều khả năng trong quý IV/2024 nhóm ngân hàng sẽ tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu có kỳ hạn dài hơn để thay thế và mua lại những trái phiếu sắp đến hạn này” - chuyên viên phân tích Nguyễn Bá Khương của VNDirect nhận định.

Theo quan sát của giới phân tích, hoạt động đàm phán gia hạn kỳ hạn trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ vẫn diễn ra sôi động trong quý 3/2024. Tính đến ngày 15/10 đã có hơn 100 tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với các trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn là hơn 156 nghìn tỷ đồng. Trong đó, tổng giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn trong năm 2024 đã được gia hạn là hơn 58,7 nghìn tỷ đồng, chiếm 37,6% tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn kỳ hạn. Và phần lớn lượng trái phiếu có thời gian đáo hạn trong năm 2024 đã được gia hạn này là của các doanh nghiệp thuộc nhóm bất động sản.

Những tổ chức phát hành đã đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn với lượng trái phiếu có giá trị lớn trong quý 3/2024 bao gồm: Công ty TNHH Điện gió Hòa Đông 2 đã đạt được thỏa thuận gia hạn 9 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng 1.900 tỷ đồng, với thời gian gia hạn đều là 24 tháng; Công ty TNHH MTV Đầu tư TPI đã đạt được thỏa thuận gia hạn 1 lô trái phiếu có giá trị khoảng 1.000 tỷ đồng, thời gian gia hạn là 24 tháng; Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Đại Thịnh Phát đã đạt được thỏa thuận gia hạn 2 lô trái phiếu có tổng giá trị khoảng gần 1.000 tỷ đồng với thời gian gia hạn là 12 tháng …

Hơn 80 doanh nghiệp chậm thanh toán nợ trái phiếu

Trong quý 3/2024, danh sách các công ty chậm thanh toán nợ trái phiếu doanh nghiệp vẫn gia tăng. Tính đến ngày 15/10/2024, có khoảng hơn 80 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp theo thông báo của HNX.

Số tiền nợ gốc đến hạn trong quý 3/2024 của các tổ chức phát hành chậm thanh toán là khoảng hơn 8.600 tỷ đồng, chiếm 22,5% tổng giá trị đáo hạn trong quý 3/2024 và chiếm 30,6% tổng giá trị đáo hạn trong quý 3/2024 khi loại trừ nhóm ngân hàng.

Tổng số tiền nợ gốc đến hạn trong quý 3/2024 của các tổ chức phát hành chậm thanh toán và giá trị trái phiếu có thời gian đáo hạn trong quý 3/2024 đã được gia hạn kỳ hạn là khoảng hơn 21.700 tỷ đồng, chiếm 42,1% tổng giá trị đáo hạn trong quý 3/2024, và chiếm 52,5% tổng giá trị đáo hạn trong quý 3/2024 khi loại trừ nhóm ngân hàng.

VNDirect ước tính, tổng dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của hơn 80 doanh nghiệp này là khoảng 190 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 18,6% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ toàn thị trường. Phần lớn trong số các tổ chức phát hành này là các doanh nghiệp thuộc nhóm bất động sản.

Cùng với hoạt động tích cực mua lại trái phiếu trước hạn, trong quý 3/2024 có 157 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp, với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 160.140 tỷ đồng, tăng 29,8% so với quý 2/2024 và cao hơn 33,9% so với cùng kỳ.

Lũy kế 9 tháng năm 2024, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt 312.280 tỷ đồng, tăng 64,8% so với cùng kỳ. Trong đó, tổng giá trị các đợt phát hành riêng lẻ đạt 283.226 tỷ đồng, tăng 68% so với cùng kỳ; tổng giá trị phát hành công chúng đạt 29.054 tỷ đồng, tăng 39,7% so với cùng kỳ.

Sự phục hồi của hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong quý 3 tiếp tục đến từ sự gia tăng phát hành của nhóm ngân hàng. Cụ thể, nhóm ngân hàng đã phát hành 119.307 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trong quý 3, chiếm 81% tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phát hành.

“Chúng tôi cho rằng, các ngân hàng tiếp tục gia tăng phát hành trái phiếu trong quý 3/2024 nhằm tăng tỷ lệ vốn huy động trung và dài hạn, đảm bảo tỷ lệ tối đa vốn huy động ngắn hạn cho vay trung và dài hạn theo quy định của Ngân hàng Nhà nước” - chuyên gia VNDirect lập luận.

Đối với nhóm bất động sản, trong quý 3/2024, tổng giá trị tái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phát hành từ nhóm này đạt 20.895 tỷ đồng, chiếm 14,2% tổng giá trị phát hành, tăng 41,8% so với quý 2/2024, tuy nhiên vẫn thấp hơn 40,2% so với cùng kỳ năm trước.