50 công ty Mỹ và phương Tây “nâng cấp” UAV của Nga ở Ukraine?

Theo báo cáo độc quyền mới nhất của CNN, cơ quan tình báo của Ukraine cho biết, lực lượng này đã tiến hành “khám nghiệm” xác một chiếc máy bay không người lái (UAV) của Nga mới bị bắn hạ gần đây ở chiến trường Ukraine.

Xác một chiếc UAV cảm tử của Nga bị bắn hạ ở Ukraine.

Kết quả cho thấy, đa số các linh kiện trên chiếc UAV này đều do công ty của Mỹ chế tạo, hơn nữa, loại UAV này còn bị Mỹ cáo buộc là do Iran chế tạo để hỗ trợ Nga và đã ban hành lệnh trừng phạt Iran.

CNN cho hay, trong 52 linh kiện của UAV này thì có đến 40 linh kiện do 13 doanh nghiệp Mỹ chế tạo, 12 linh kiện còn lại xuất xứ từ Đài Loan, Trung Quốc, Nhật Bản, Thụy Điển và Canada. Hiện nay, chưa có bằng chứng rõ ràng về việc các công ty này cố tình vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ.

Ngoài ra, CNN đã phỏng vấn một số doanh nghiệp liên quan đến vấn đề này, các doanh nghiệp đều khẳng định tuân thủ luật pháp của Mỹ, không bán sản phẩm cho Nga và Iran, một số doanh nghiệp còn lên án hành động xuất khẩu linh kiện cho Iran và Nga khi chưa được sự chấp thuận của Chính phủ Mỹ.

Iran được cho là đang cung cấp UAV cho Nga.

Một cựu quan chức Quốc phòng Mỹ cho biết, Iran và Nga thường lách lệnh trừng phạt bằng cách dàn dựng hợp đồng “ma” hoặc thông qua nước thứ ba để mua các linh kiện cần thiết cho việc chế tạo các vũ khí như vậy, thủ đoạn này rất đơn giản nhưng để “lật tẩy” được các công ty tham gia vào hoạt động này thì lại mất nhiều năm.

Bên cạnh đó, các giao dịch của một số linh kiện điện tử nhỏ vốn rất khó theo dõi, một phần vì ngành này phụ thuộc nhiều vào các nhà phân phối và đại lý bên thứ ba, một phần vì những sản phẩm này rẻ, dễ kiếm và dễ bị che giấu.

Không chỉ là CNN đưa thông tin này, nhiều nhà quan sát quân sự quốc tế thời gian gần đây cũng bày tỏ nghi vấn về việc UAV Nga sử dụng ở Ukraine có nguồn gốc từ Mỹ và phương Tây.

Các chuyên gia này cho rằng, kể từ đầu tháng 10/2022 đến nay, Nga đã tăng cường sử dụng UAV tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine, dù những máy bay này do Nga hoặc Iran sản xuất nhưng một số công nghệ chủ chốt bên trong vẫn bắt nguồn từ Mỹ và châu Âu.

Chuyên gia về máy bay không người lái Ukraine ông Pavlo Kaschuk đã nghiên cứu những UAV Nga mà quân đội của họ thu giữ được trên chiến trường. “Đây là Orlan-10, một UAV cơ bản của Nga”, ông Kaschuk nói và tháo rời các bộ phận của UAV này.

Con chip gắn bên trong có ký hiệu U-Blox - logo của một công ty Thụy Sỹ. “Nhiệm vụ của con chip này là định hướng trên bầu trời. Không có nó, UAV sẽ không biết phải bay đi đâu”, ông Kaschuk chỉ rõ.

UAV sử dụng công nghệ AI của Nga tại Ukraine.

Trong khi đó, chính phủ Ukraine cũng tuyên bố có bằng chứng cho thấy, nhiều bộ phận tương tự từ một số máy bay không người lái của Nga hoặc máy bay không người lái Iran mà Nga sử dụng, do các công ty Maxim và Microchip của Mỹ sản xuất.

Phía Ukraine cho biết thêm, có ít nhất 6 công ty Mỹ sản xuất chip tương thích với GLONASS - hệ thống định vị của Nga dựa vào các vệ tinh trong không gian bay xung quanh trái đất, một giải pháp thay thế cho Hệ thống định vị toàn cầu (GPS).

Ông Yaroslav Yurchyshyn, một nhà lập pháp Ukraine phụ trách điều tra việc sử dụng máy bay không người lái Nga đã nói với Thượng Nghị sỹ Dân chủ Mỹ Dick Durbin rằng công nghệ Mỹ đang được sử dụng trong máy bay không người lái của quân đội Nga và điều này rất đáng lo ngại. Ông Durbin đã nêu vấn đề này trong cuộc họp với các quan chức chính phủ Mỹ.

Hiện nay, UAV đang là “át chủ bài” của Nga ở Ukraine, giải pháp này đang phát huy hiệu quả tuyệt vời trên chiến trường này. Hồi đầu tháng 12/2022, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho hay cơ quan chức năng nước này đang xác minh thông tin liên quan nghi vấn phụ tùng của một công ty Canada được phát hiện trong mẫu UAV của Iran sản xuất mà Nga sử dụng tại Ukraine.

Theo đó, một ăng ten được sản xuất bởi công ty Tallysman Wireless có trụ sở tại Ottawa (Canada) được phát hiện trong UAV tấn công Shahed-136 của Iran. Mẫu UAV này gần đây được Nga sử dụng trong chiến sự, khi Moscow tập trung gây thiệt hại hạ tầng năng lượng Ukraine.

Hiện, vấn đề này đang gây tranh cãi trong nội bộ Mỹ và phương Tây, và vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng, trong khi UAV Nga đang ngày càng “đáng gờm” trên chiến trường Ukraine.