4 lý do khiến giá dầu thô sẵn sàng “tịnh tiến” đến mốc 150 USD/ thùng

Sau đại dịch Covid-19 và cuộc xung đột Nga - Ukraine, thế giới phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng về giá dầu thô. Giá xăng ở Mỹ dao động ở mức 5 USD cho mỗi gallon (tương đương 3,8 lít), trong khi chi phí năng lượng ở châu Âu vẫn ở mức cao. Chính quyền Tổng thống Biden đã giải phóng dầu khỏi Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược và đề nghị Ả Rập Xê-út tăng sản lượng. Vào đầu tháng 6, Riyadh đã nhượng bộ và tuyên bố sẽ tăng sản lượng trong tháng 7 và tháng 8. Nhưng giá dầu không giảm. Trên thực tế, nó có khả năng sẽ tăng, đạt mức cao nhất là 150 USD mỗi thùng vào cuối tháng 9 - một mức giá chưa từng thấy kể từ năm 2008. Có bốn lý do cho điều này.

Lý do đầu tiên rất cơ bản: Mặc dù giá dầu tăng, nhưng sức tiêu thụ các sản phẩm dầu dường như không giảm. Trên thực tế, tiêu thụ đã ổn định vào năm 2022 tại Mỹ sau khi xảy ra xung đột ở Ukraine vào cuối tháng 2. Trong khi niềm tin của người tiêu dùng thấp, người Mỹ đang mua hàng với số lượng lớn. Tăng trưởng kinh tế và tăng trưởng việc làm vẫn khá ổn định, mặc dù có nói về “lạm phát đình trệ” và một cuộc suy thoái sắp xảy ra. Các tháng từ tháng 7 đến tháng 8 thường chứng kiến ​​mức tiêu thụ nhiên liệu giao thông như xăng và dầu diesel ở Mỹ tăng đột biến, do ngày càng nhiều người Mỹ lên đường cho các kỳ nghỉ hoặc các chuyến đi trong ngày trong những tháng thời tiết ấm áp. Các nền kinh tế lớn khác cũng đang có nhu cầu tăng cao. Sau vài tuần đóng cửa để kiểm soát Covid-19 ở các thành phố quan trọng như Thượng Hải, nền kinh tế Trung Quốc đang hồi sinh trở lại, mặc dù nhiên liệu nhập khẩu đã thấp hơn do lượng hàng tồn kho dự trữ của quốc gia này. Tiêu thụ xăng ở Liên minh châu Âu vẫn dưới mức trước đại dịch và có thể sẽ tiếp tục giảm do nỗ lực của khối nhằm cắt giảm tất cả các hoạt động nhập khẩu dầu của Nga. Tuy nhiên, nhu cầu vẫn mạnh bên ngoài Mỹ cũng như trong nước và có khả năng sẽ tăng, đặc biệt là ở Trung Quốc, trong vài tháng tới.

Lý do thứ hai phức tạp hơn và liên quan đến cách thức sản xuất dầu thô thành các sản phẩm dầu có thể sử dụng được. Có nhiều loại dầu, và tất cả dầu thô đều phải qua nhà máy lọc dầu và trải qua các quy trình hóa học cụ thể trước khi được sử dụng cho người tiêu dùng. Một nhà máy lọc dầu không thể tạo ra xăng hoặc dầu diesel như thể bằng phép thuật; mà cần nhiều thời gian và nỗ lực, và mỗi nhà máy lọc dầu được thiết kế để sản xuất các sản phẩm cụ thể với số lượng cụ thể. Những thay đổi đối với thông lượng của nhà máy lọc dầu rất tốn kém và mất nhiều thời gian. Đại dịch Covid-19 chứng kiến ​​sự suy giảm công suất lọc dầu toàn cầu, do nhiều nhà máy lọc dầu ở Mỹ và Châu Âu phải đóng cửa. Một số cơ sở đã phải đóng cửa để đối phó với đại dịch, nhưng các công ty dầu mỏ vào cuối năm 2019 đã để ý đến việc giảm công suất nhà máy lọc dầu do biên lợi nhuận giảm và nhu cầu trong tương lai không chắc chắn. Trước khi đại dịch búng phát, ngành công nghiệp này phải đối mặt với điều được mô tả là "nhu cầu dầu cao điểm" liên quan đến tăng trưởng kinh tế chậm lại, việc sử dụng xe điện gia tăng và thúc đẩy chung hướng tới các cam kết không phát thải khí nhà kính. Các công ty đã không cam kết xây dựng các nhà máy lọc dầu mới, vì nguy cơ giảm nhu cầu trong tương lai không phải là lý do giải thích cho việc chi tiêu vốn. Do đó, sự bùng nổ tiêu dùng hiện nay dẫn đến nhu cầu về các sản phẩm vượt quá công suất lọc dầu, cho cả xăng và dầu diesel, và các nhà máy lọc dầu ở Mỹ đang hoạt động với 93% tổng công suất của họ.

Trong khi các quốc gia và công ty có thể rút ra từ tồn kho dầu và các sản phẩm dầu được lưu trữ để sử dụng trong tương lai — một đổi mới của cuộc khủng hoảng năng lượng những năm 1970 tiếp tục định hình nền kinh tế năng lượng ngày nay — những tồn kho đó đang cạn kiệt với tốc độ nhanh chóng trong lịch sử. Đây là lý do thứ ba khiến giá sẽ tiếp tục tăng. Các nhà giao dịch tương lai và những người khác đầu cơ giá dầu theo dõi lượng hàng tồn kho - lượng dầu đang vào hoặc rời khỏi cơ sở lưu trữ tại bất kỳ thời điểm nào - rất chặt chẽ. Lượng hàng tồn kho giảm mạnh cho thấy nhu cầu cao sẽ tiếp tục ngay cả khi tiêu dùng giảm xuống, vì các công ty sẽ phải tiếp tục mua dầu để bổ sung lượng hàng tồn kho của mình. Điều này bao gồm Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược của Mỹ, từ đó chính quyền Biden có kế hoạch giải phóng 260 triệu thùng từ tháng 10 năm 2021 đến tháng 10 năm nay. Dự trữ sẽ được lấp đầy vào mùa thu này, gây áp lực tăng giá khi thị trường đóng lại nhu cầu bổ sung.

Điều này đưa đến lý do thứ tư: nguồn cung. Trong những trường hợp bình thường, các nhà sản xuất sẽ đáp ứng mức nhu cầu cao hơn bằng cách bơm thêm dầu. Nhưng có một lượng nhỏ công suất dự phòng còn lại trong nền kinh tế dầu mỏ toàn cầu. Mỹ, nhà sản xuất dầu lớn nhất thế giới, sẽ tăng sản lượng lên tới 720.000 thùng mỗi ngày trong năm 2022. Các nhà đầu tư đã chậm bơm thêm tiền vào sản xuất mới, nhưng bất chấp sự do dự của họ, sản lượng trong nước đang trên đà phá vỡ kỷ lục vào năm 2023. Những hạn chế về vật chất, chẳng hạn như thiếu đường ống và nhân công cần thiết để khai thác các giếng mới, khiến sản lượng khó có thể tăng thêm. OPEC, do Ả rập Xê út dẫn đầu, có công suất dự phòng dưới 2 triệu thùng / ngày. Nhóm này gần đây đã công bố mức tăng khoảng 600.000 thùng / ngày trong tháng 7 và tháng 8, nhưng các chuyên gia không kỳ vọng OPEC sẽ đạt được mức đó, do những khó khăn hiện tại ở nhiều quốc gia thành viên với việc đạt hạn ngạch. Quan trọng hơn cả là cú sốc về nguồn cung của các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga, bao gồm các lệnh cấm của EU và Mỹ đối với nhập khẩu dầu của Nga. Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ ước tính rằng 2 triệu thùng / ngày sẽ bị mất khi Nga giảm sản lượng - một lượng lớn hơn sản lượng mới của Mỹ và OPEC có thể đảm bảo.

Chính quyền Biden đã làm những gì có thể để giảm giá khí đốt cao. Nhưng các chính sách bị hạn chế bởi thực tế chính trị. Chẳng hạn, việc vận động cắt giảm tiêu thụ — tuyên bố “Chủ nhật không có xăng” như các quan chức Mỹ đã làm trong cuộc khủng hoảng năng lượng những năm 1970 — không hấp dẫn và không thực hiện được. Thay vào đó, Nhà Trắng của Tổng thống Joe Biden đã trợ cấp tiêu dùng trong thời gian ngắn hạn trong khi đẩy mạnh phát triển các giải pháp thay thế năng lượng, chẳng hạn như xe điện và máy bơm nhiệt, sẽ làm giảm nhu cầu nhiên liệu hóa thạch trong tương lai. Hiệu quả đầy đủ của các chính sách như vậy sẽ mất một thời gian để được thể hiện rõ. Trong thời gian chờ đợi, giá dầu sẽ tăng, vì bốn lý do được nêu ở trên. Vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ về giá bao nhiêu, nhưng một ước tính hợp lý đặt mức trần trong khoảng 130-150 USD / thùng. Trên mức đó, sự phá hủy nhu cầu sẽ xảy ra khi tiêu dùng trở nên quá đắt để duy trì. Lần cuối cùng điều này xảy ra là vào giữa năm 2008 - sự sụt giảm nhu cầu kéo theo một cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu có quy mô lịch sử.